Inatsisitigut ataataqanngitsut Danmark eqqartuussivimmut tunniunniaraat

Inatsisitigut ataataqanngitsut aalajangiisoqarnissaanut utaqqisinnaajunnaarput, taamaammat danskit naalagaaffiat eqqartuussivimmut tunniunniarpaat.
Klaus Frederiksen nammineerluni danskimik ataataminik peroriartorfeqarani kingornussisinnaatitaananilu peroriartorpoq. Toqqorsivimmit assi Assi © : KNR/Malik Brøns
februaarip 07-at 2023 10:31

Inatsisitigut ataataqanngitsut 50-it sinneqartut danskit naalagaaffiat sapaatip akunnerata tulliani eqqartuussisunut sassartinniarpaat. Taakku Danmark eqqartuussivilersuunniarpaat 125.000 koruuninillu taarsiiffigineqarnissaminnik piumasaqarput.

Taakku aalajangiisoqarnissaanut utaqqiniarunnaaramik eqqartuussivilersuussilerput.

- Qallunaat naalagaaffiata kukkussuteqarsimanini nassuerutigisariaqalerpaa, aaqqiillunilu. Ukiut ima amerlatigisut eqqunngitsumik iliuuseqarfigisarsimavaatigut akuerineqarsinnaanngitsumik. Tamannalu tamatsinnut inatsisitigut ataataqanngitsunut kinguneqarnerlussimavoq annerusumik minnerusumilluunniit, inatsisitigut ataatanngitsut oqaaseqartartuat, Klaus Frederiksen KNR-imut oqarpoq.

Inatsisitigut ataataqanngitsut pillugit suliaq 

 

- Børne- og Socialministeriet-miit 2016-mi nalunaarusiami erserpoq piffissami 1911-miit 1974-imut Kalaallit Nunaanni inatsisitigut ataataqanngitsut inuit 8000 missaanniittut.

 

- Nalunaarusiaq taanna naapertorlugu 2016-imi inatsisitigut ataataqanngistut 5000 missaanniipput.

 

- 2011-mi atuagaq ”Kampen for en far” Kalaallit Nunaanni inuiaqatigiinni aalassatsitsivoq. Tassaavoq Anne Sofie Hardenberg-ip ataatani danskiusoq najortiginagu peroriartornerminik oqaluttuaa. 

 

- Katuffik Ataata inatsisitigut atataqanngitsunut 2010-mi pilersineqarpoq.

 

- 2014-imi inatsisitigut allannguineqarpoq imaalerlugu inatsisitigut ataataqanngitsut periarfissillugit ataatassarsiuisinnaalersillugit ataataminnillu kingornussisunngortissinnaalerlugit, kingornussassat agguaanneqareeersimanngippata. 

 

- Inatsimmik allannguisoqartinnagu taamanikkut Naalakkersuisut aamma Grønlandsudvalgip kissaatigaat inatsisitigut ataataqanngitsut kingornussisussaanngitsut aningaasatigut taarsiiffigineqassasut. Taamani danskit naalakkersuisuinit itigartitsissutigineqarpoq. 

 

- Aningaasaqarnermut 2019-imut inatsimmi inatsisitigut ataataqanngitsunut suliniutinut atugassat  koruunit 4,7 milliuunit immikoortinneqarput 2019-2023-mut paasissutissiinermut suliniutinut, katsorsarneqarnissamut suliniutinut aamma inatsisitigut siunnersorneqarnermut atugassat.

 

Tigusiffiit: Folketinget, Børne- og Socialministeriet, KNR.gl 

Inatsisitigut ataataqanngitsuuneq tassaavoq kina ataatarinerlugu paasissallugu pisinnaatitaaffeqannginneq. Meeqqat pillugit inatsit nunatta kitaani 1963-imi nunattalu avannaani kangianilu 1974-imi atuutilinnginnerani meeqqat uersakkat ataatami kinaaneranik paasiniaanissamut pisinnaatitaaffeqanngillat imaluunniit ataatami kinguliaanik kinguliaqalernissamut kingornussinissamullu pisinnaatitaaffeqanngillat.

Akisussaasoqarnissaa piumasarigaat

Taakku danskit naalagaaffiannit immikkut 125.000 koruunimik taarsiiffigineqarnissartik siorna juunimi piumasaqaatigaat. Danskit naalagaaffiat taarsiissuteqartoqaqqusineranut suli qisuarianngillat – taamaammat Klaus Frederiksenip taassumalu suleqataata Danmark maanna eqqartuussivimmut suliassanngortippaat.

- Tassa peqqutaavoq naalagaaffiup uagut immikkoortilluta iliuuserisimasai akuerisinnaannginnatsigu, taamaattumik tassa aalajangersimavugut suliakkiissuteqarniarluta, Klaus Frederiksen danskimik ataataminik peroriartorfeqarsimanngitsoq kingornussinissamullu pisinnaatitaaffeqarsimanngitsoq oqarpoq.

Inatsisitigut ataataqanngitsuttaaq Naalakkersuisut kalaallillu politikerii nipangersimaannaratik naalagaaffimmit piumasaqarnernerminnut suliamut atatillugu tapersissagaatsik kissaatigaat.

- Matumani maqaasisarput tassaavoq aamma nunatsinni politikerinit tapersersorneqanngitsutut misigisimanerput. Politikerit nipaalluinnaqqissaarput suliaq eqqarsaatigalugu. Qarluallanneq ajorput, allaanngillat qarngi mersukkat. Oqaaseqartoqarneq ajorpoq, Klaus Frederiksen oqarpoq.

Eqqartuussissuserisoq ilisimaneqartoq

Eqqartuussissuserisoq, Mads Pramming eqqartuussivimmi suliamik isumaginnittuussaaaq. Taanna Meeqqat misileraatigineqarsimasut Danmarkimit ukiup ataatsip missaata matuma siorna utoqqatserfigineqartup kingornalu immikkut 250.000 koruuninik taarsiiffigineqartut eqqartuussissuserisoraat.

Taanna danskinut meeqqat angerlarsimaffianniissimasunut aamma Godhavnsdrengenenik ilisimaneqartunut 28-nut aamma eqqartuussissuserisuuvoq. Taakkulu tamarmik immikkut 300.000 koruuninik taarsiiffigineqarlutik.

AAMMA ATUARUK Inatsisitigut ataataqanngitsut danskit naalagaaffianit taarsiiffigineqarnissamik piumasaqaateqartut

Nunatsinni inatsisitigut ataataqanngitsut amerlassusaat ataatsimut kisitsisaatigineqanngilaq, nalunaarusiarli naapertorlugu ”Inatsisitigut ataaqanngitsuunermik sunnerneqartut” 3.300-t missaanniittut nunatsinniissangatinneqarput, Danmarkimiittullu 1.300-t missaanniissangatinneqarlutik.

Nunatta oqaluttuarisaanerani danskit naalagaaffianit taarsiissuteqartoqarnissaanik pingajussaanik piumasaqaateqartoqarpoq. Hingitaq pillugu suliamummi tunngatillugu danskit naalagaaffiannit ataatsimut millionit affaannik 1999-imi taarsiisoqarnikuuvoq.