Imminut toqunnerit amerlanerannut ukiup qanoq ilinera sunniuteqartoq
Imminut toqoriarnerit sapaatip akunnerata naanerani nalunaarsorneqartut amerlapput. Politiit nunatsinni tamarmi sapaatip ingerlanerani nalunaarutiginninnernut 20-nut ornigupput.
Sydddansk Universitetimi Inuiaat peqqissusaannik suliaqarfimmi postdocip, Ivalu Katajavaara Seidlerip oqarnera naapertorlugu amerlinerat ilisimatusarnermi ilisimaneqareersup assigaa.
- Upernaakkut aasakkullu imminut toqunnerit amerlanerpaagajunnerat ilisimatusarnermit ilisimareerparput. Ukiup taamaa ilinerani tamanna ajoraluartumik qaqutigoortuunngilaq, taanna oqarpoq.
Ivalu Katajavaara Seidler nunatsinni imminut toquttoqarnissaanut aarlerinartut illersuutaasinnaasullu pillugit ilisimatusartuuvoq, taannalu Imigassaq ikiaroornartorlugu pillugit siunnersuisoqatigiinni siulittaasuunikuulluni.
- Amerlinerannut arlalinnut tunngassuteqarsinnaavoq. Imigassaq annertuumik sunniuteqakulavoq. Inuiaqatigiinni pissutsit soorlu mattusimaneq, sammisaqarnerulerneq qaamanerusalerneranilu eqqumanerusarneq aamma sunniuteqartarput, taanna nassuiaavoq.
Pingaartumillu inuusuttut akornanni imminut toquttoqartarnera imminnut sunniivigeqatigiittartut, Ivalu Katajavaara Seidlerip erseqqissaatigaa:
- Imminut toquttoqarneranik annaasaqartut namminneq aamma imminut toqunniarnissaannut aarlerinartorsiornerulertartut ilisimavarput. Tamanna inuusuttut akornanni pingaartumik takusarparput.
Pinaveersaartitsineq kulturimik aallaaveqartoq
Kisianni imminut toqunnerit amerlassusaata ikilisarnissaanut suliniuterpassuaqarpoq. Nuna tamarmi imminut toqunnermik pinaveersaartitsinermut periusissiaq, Qamani inuusuttunik aamma qimagaasunut tapersersuinermik ukkataqarpoq.
- Kinguaariit akimorlugit atassuteqaammik pitsanngorsaaniarlutalu pinngortitamik kulturimillu atorluaaniarpugut. Tamanna pinaveersaartitsinermut sunniuteqartartoq ilisimavarput, Ivalu Katajavaara Seidler oqarpoq.
Taassuma inuusuttut kulturikkut tunuliaqutatik pillugit ilikkagaqartut kinguaariinnullu utoqqaanerusunut atassuteqalersut tarnikkut peqqissutsiminnik pitsaanerulersitsisartut ilisimatusarnerup takutikkaa nassuiaatigaa.
Ivalu Katajavaara Seidlerip oqarnera naapertorlugu imigassamut politikkip ukkatarineqarnera aamma pingaaruteqarpoq.
- Imminut toqunnerit amerlanerpaartaat imigassartornermut attuumassuteqartarput. Taamaammat imigassamik atuinerup ataatsimoortumik sammineqarnera pingaaruteqarluinnarpoq. Imminut toquttut amerlassusaat siornatigornit appasinnerusoq takusinnaareerparput – tassani imigassamik eqqussuineq ilaatigut annikinnerulersimanera pissutigalugu, taanna oqarpoq.
Allannguineq piffissaqartinneqassasoq
Ukiut kingulliit qulit ingerlaneranni ukiumut 40-t missaanniittut imminut toquttarput. Allannguineq ullormiit ullormut pisinnaanngitsoq, Ivalu Katajavaara Seidlerip erseqqissaatigaa.
- Aarlerinartoqalersitsisorpassuit peroriartornermi atukkanit sakkortuunit aallaaveqartut ilisimavarput. Tamanna pinaveersaartissinnaavarput, kisianni aamma nalaataqareersimasut tapersersorneqassapput.
Taassumalu tapersersuineq nukittorsaanerlu ataatsimoortillugit aaqqiissutissaanerarpai:
- Illersuutaasinnaasut soorlu kulturi, pinngortitaq, ataatsimoorneq avatangiisillu toqqissisimanartut ataatsimoortissinnaagutsigit allannguinermik malugilissagipput ilimagaara.
KIsianni Ivalu Katajavaara Seidlerip oqarnera naapertorlugu pinaveersaartitsinermit sunniutit aamma atugarissaarnermik ineriartortitsinerit kingunerisaasa naatsorsueqqissaarnermi takusinnaalernissaannut piffissaq sivisusinnaavoq.
