Kinap nunatsinni aningaasaliinissaa illersornissaqarfiup isertortumik paasiniaasartuisa mianersoqqussutigaat

Kina nunatsinnut aningaasaliissuteqarujussuarpat nunatsinni inuiaqatigiit eqqugaarujussuarsinnaapput, illersornissaqarfiup isertortumik paasiniaasartui nalunaarusiaminni nutaajusumi taama naliliipput.
Kina aningaasaliinikkut nunatsinni politikkikkut aningaasaqarnikkullu pissaanininniarsariumaarpoq. Illersornissaqarfiullu isertortumik paasiniaasartui isumaqarput, tamanna nunatta inuttussusaa eqqarsaatigalugu nunatsinni innuttaasut sunnerneqarnerlunnerannik malitseqarsinnaasoq.
septembarip 19-at 2019 08:07
Nutserisoq Hanne Petersen

Namminersorlutik Oqartussat ingerlatseqatigiiffiillu namminersortut Kinamit aningaasaliiffigineqarnissaminnut ilumut qujarussissanerlutik eqqarsaatigilluaqqissaartariaqarpaat.

Illersornissaqarfiup isertortumik paasiniaasartui - (FE) - 2017-imut 2018-imullu nalunaarusiaminni taama naliliipput.

Nalunaarutaat “Paasisaqarfigilaakkat”-mik qulequtaqartoq FE-p aaqqissuussaaneranut annerusumik attuumassuteqarpoq, immikkoortunilli naatsunik marlussunnik ilaatigut Kinap Ruslandillu Issittumut tunngatillugu soqutigsaannut tunngasunik imaqarpoq.

Kinamiut nunarput soqutigaat
 
  • Danmarkip naalagaaffia Nuummi Ilulissanilu mittarfissuassanik piginnittooqataalernissaminut upernaaq neqeroorpoq. Taamaattumik Namminersorlutik Oqartussat aammalumi Kalaallit Airports A/S nunani allani soorlu Kinami suliffeqarfissuarnut aningaasaliisussarsiortariaqarunnaarput.
  • Danmarkip naalagaaffia 2016-imi aalajangerpoq Kangilinnguani sakkutooqarfiusimasoq ammaqqinniarlugu. Kinami ingerlatseqatigiiffiup General Nice Groupip Illersornissaqarfiup Kangilinnguani illutai pisiariumanerareermagit tamanna pivoq.
  • Ingerlatseqatigiiffik Greenland Minerals and Energy Ltd., saffiugassanik Kuannersuarni Narsap eqqaaniittumi piiaavimmik pilersitserusuttoq, Kinami ingerlatseqatigiiffik Hua Sheng Ltd. peqatigalugu avammut nioqquteqarnermut isumaqatigiissusiorpoq. Saffiugassanilli Kuannersuarni piiaanissamut suli akuersissuteqartoqanngilaq. 

FE-p Kinami naalakkersuisut aningaasaliinermikkut nunatsinnut sunniuteqaleratarsinnaanissaat ilaatigut ernummatiginerarpaa. 

AAMMA ATUARUK Nunarput internetti atorlugu kilitsissiaqarnermit aarlerinartorsiortoq

Kinami suliffeqarfiit politikkikkullu aqutsisut qanimut suleqatigiinnerisa kingunerisaanik Kalaallit Nunaat Kina-miunit aningaasaliiffigineqarujussuara-taannaavoq. Kalaallit Nunaannut aningaasaleerujussuassappata Kalaallit Nunaata inuttussusia eqqarsaatigalugu Kalaallit Nunaani innuttaasut eqqugaarujussuarsinnaasut FE-p nalunaarusiaani allassimavoq.

FE-p nalunaarusiani allassimasut naapertorlugit Kina isumalluutinut – soorlu atassuteqaatersuutinut, aatsitassanut, takornariaqartitsinermut, ilisimatusarnermut kulturimullu – tunngasutigut pilersaarusiukkamik aningaasaliissuteqarnermigut politikkikkut akuliuterataannaallunilu kimigiiserataannaavoq.

Kina aningaasaliinikkut sunniuteqarniarsarisoq

Naliliinerat ministeriunerusimasup Lars Løkke Rasmussenip (V) Kinamiut aningaasaliisartut Nuummi, Ilulissani Qaqortumilu mittarfissuassanik piginnittooqataaleratarsinnaanerinut ernummatigineqarluni upernaaq pakkigaanut naapertuuppoq.

Tamatumunnga atatillugu Kinami ingerlatseqatigiiffik China Communications Construction Company (CCCC) Nuummi, Ilulissani Qaqortumilu mittarfissuassanik suliarinnittussarsiornermi piukkoortorujussuuvoq.

AAMMA ATUARUK Løkke Nuummi Ilulissanilu mittarfinnik piginneqataarusuttoq

Paarlattuanilli Danmarkip naalagaaffiata katillugit 1,6 milliarder koruuninik Nuummi Ilulissanilu mittarfissualiornissanut nunatsinnilu inuussutissarsiornermik ineriartortitsinermut aningaasaliinissani neqeroorutigaa, tamatumani Kalaallit Airports International A/S-ip pingajorarterutaanik piginnittunissani piumasaqaatigalugu.

Kinami ingerlatseqatigiiffiit mittarfissualiornissanut aningaasaliinissaminnut toqqaannartumik periarfissinneqanngikkaluartut nunatta Kinamit aningaasaliiffigineqannginnissaa FE-mit inassutigineqartuarsinnarpoq.

FE-kkormiut isumaqarput, Kinap naalakkersuisuisa pilersaarutaat siunissamut ungasissumoortuusoq. Aamma aningaasaliisartorpassuarnut nunanit killiineersunut sanilliullutik siunissamut ungasinnerusumut isiginerusut.

AAMMA ATUARUK Kinamut nioqquteqarsinnaaneq danskit partiivisa ernumanartoqartinngikkaat

Tamatumunnga atatillugu Kinamiut naalagaaffittut issittormiuunngikkaluarluni Issittup imaani angallavissatigoorsinnaalernissartik aatsitassarsiorsinnaalernissartillu neriuutigaat.

Kina Kalaallit Nunanni niuernikkut peqataalernissaminut aallussilernissaminullu qularnanngitsumik aalajangiusimajuartuarsinnarpoq, aamma siunissaq qaninnerusoq eqqarsaatigalugu imminut akilersinnaanngikkaluarpalluunniit, FE naluaarutimini taama allapppoq.