Ilisimatooq: Pituffimmi isumaqatigiissutit iluanaarutaanissaat kalaallit namminneq akisussaaffigaat
Pituffimmi kiffartuussinissamik isumaqatigiissut ukiuni qulingiluangajanni aaqqiagiinngissutaareersorlu kalaallit suliffeqarfiutaata, Inuksuk A/S-ip amerikamiut sakkutooqarfianni kiffartuussinernik tamanik 2034-p tungaanut isumagisussanngortoq, USA-p arfininngormat nalunaarutigaa.
Isumaqatigiissut ukiuni aqqaneq-marlunni katillugit 27,7 milliardit koruuninik naleqassaaq.
Suliffeqarfik nunatsinneersoq nunatsinniillu aqunneqartoq 2024-miit kiffartuussinissamut isumaqatigiissusiorfigineqassasoq, Nunatta Danmarkip USA-llu 2020-mi isumaqatigiissutigaat.
Tamatuma saniatigutnunatta karsiata isumaqatigiissummit akileraarutitigut isertitaqarnissaa – minnerunngitsumillu kalaallinut suliffissaqartitsinissaa ilinniarfissaqartitsinissaalu suliffeqarfiup isumaqatigiissusiorfigineqartup qulakkiissavai.
Inuksuk A/S nunatsinneersutut nalunaarsorsimavoq. Taamaalilluni Inuksuk A/S nunatta karsianut akileraartassaaq.piginnittuili tassaanerupput Danskit amerikamiullu inuussutissarsiortut.
- Suliffeqarfilli amerikamiut suliffeqarfianit sanaartugassanillu suliffeqarfimmit danskinit pigineqartoq kalaallit suliffeqarfiannik taaneqarsinnaanersoq apeqqutaavoq, Dansk Institut for Internationale Studierimi (DIIS) ilisimatusartuuneq Issittorlu pillugu ilisimatooq, Ulrik Pram Gad oqarpoq.
Amerikamiut sakkutuui danskillu sanaartortut
Inuksuk A/S ataatsimoorussamik suliffeqarfiuvoq. Tassa imaappoq suliffeqarfiit arlallit ataatsimoorlutik ingerlatsivimmik nutaamik pilersitsipput.
Amerikamiut pigisaat Vectrus Services Greenland Aps ullumikkut Pituffimmi kiffartuussinermik isumaqatigiissuteqarfiusoq piginneqataavoq. Inuksuk Vectrusimit 49 procentimik pigineqarpoq.
Inuksummut piginneqataassutsip sinnera 51 procentiusoq kalaallit suliffeqarfiannit Permagreen Greenland A/S-imit pigineqarpoq. Suliffeqarfiup nunatsinni sanaartugassarpassuit suliarisarpai nunatsinnilu siulersuisoqarluni. Tassanilu danskit sanaartugassanik suliassinneqartartut Per Aarsleff pingaarnertut piginnittuuvoq.
Naak Inuksuk piumasaqaatinik eqquutitsigaluartoq nunatsinnilu siulersuisoqaraluartoq suliffeqarfiup piumasaqaatit pissitsit piviusut malillugit ingerlatsinersoq apeqqutaalluinnassasoq, Ulrik Pram Gad oqarpoq.
- Suliffeqarfiup sinneqartoorutaasa Kalaallit Nunaanniinnissaat aamma USA-mut imaluunniit Danmarkimut nuunneqannginnissaat piumasaqaataavoq, taanna oqarpoq.
AAMMA ATUARUK Múte B. Egede: Pituffimmi isumaqatigiissut nunatta tigussagaa naatsorsuutigaara
Tamanna Namminersorlutik Oqartussat 2015-ip tungaanut sungiusimasaanit sutigut tamatigut allaaneruvoq.
Suliaq Pituffimmi kiffartuussinissamik isuamaqagigiissummut tunngasoq 2014-imi aallartippoq.
Taamani sullissinissamik isumaqatigiissut USA-p amerikamiunut Vectrus Servicesimut tunniuppaa.
Taassuma tungaanut isumaqatigiiissut ukiorpassuarmi danskinit-kalaallinit tigummineqarpoq. Isumaqatigiissut ukiumut 200 milliuunit koruunit missaannik nunatta karsianut isertitsissutaasarpoq.
Kisianni illersornissamut isumaqatigiissut naapertorlugu kiffartuussinissamik isumaqatigiissut suliffeqarfimmut danskit/kalaallit pigisaannut tunniunneqartussaavoq.
Taamaattumik 2014-mi Vectrus Servicesimut isumaqatigiissuteqarneq Kunngeqarfiup USA-llu akornanni . isumaqatigiissummut naapertuutinngitsutut Kunngeqarfimmit nalilerneqarpoq.
Vectrus Servicesimik isumaqatigiissut 2024-p tungaanut atuuppoq.
Greenland Contractors Pituffimmi ukiunit 40-nit amerlanerusuni kiffartuussinissamut isumaqatigiissuteqartarsimavoq, tassanngalu nunatta karsianut millionilikkaat ukiut tamaasa qulakkeerneqartarput.
Namminersorlutik Oqartussammi suliffeqarfimmik piginneqataapput, taamaalillutillu sulisunit akileraarutit saniatigut sinneqartoorutit ilaannik isertitaqartarlutik.
Akileraartarnermut aaqqissuussap pitsaasuunissaa pisariaqartoq
Nunatsinni akileraartarnermut aaqqissuussineq Inuksummit suliffeqarfinniillu namminersortunit allanit akileraarutit nunatsinnit aniatinneqannginnissaannut atorluarneqarsinnaassanersoq Ulrik Pram Gadip oqaaseqarfiginianngilaa.
Inatsisartuni politikerit aamma Namminersorlutik Oqartussani atorfillit suliffeqarfiit sinneqartoorutiminnit nunatsinnit nuussinissaannut malittarisassaannik ajornakusoortitsinissamut qulakkeerissanersut siullertut apeqqutaavoq.
Tamatuma saniatigut akileraartarnermut oqartussat pitsaasuunissaat suliffeqarfinnillu nunatta karsianut eqqortumik akileraannginniarlutik nuutitsiniartunut malersuerusussinnaanissaat pisariaqarpoq.
- Akileraaruseriffimmik kisitsisinik misissueqqissaarsinnaanissamut, paasinninnissamut, naatsorsuinissamut kiisalu pisuni suliffeqarfimmut nalinginnaasumik oqaloqatiginnissamut imaluunniit eqqartuussivikkoortitsinissamut nukissaqartoqassaaq, Ulrik Pram Gad oqarpoq.
Nunanut allanut tunngasunut naalakkersuisup, Vivian Motzfeldtip isumaqatigiissuteqarneq nuannaarutigalugu Sermitsiaq.AG-mut oqaatigaa.
- Aalajangerneq tungitsinnit iluarisimaarparput, tassami Inuksuk kalaallit suliffeqarfiannit, Permagreen Greenlandimit 51 procentimik pigineqarpoq, taanna tusagassiorfimmut oqarpoq.
Danskit nunanut allanut tunngasunut ministeriata, Lars Løkke Rasmussenip (M) isumaqatigiissut aamma nersualaarpaa.
Pituffik pillugu isumaqatigiissutit aaqqiagiinngissutaanerat tamarmi taamaalilluni naammassineqarpasittoq, Ulrik Pram Gad oqarpoq.
- Ajornartorsiutaasoq Danskit kalaallillu politikeriinit nalunaarutigineqartut naapertorlugit aaqqiivigineqartoq, oqaatigineqarsinnaalerpasippoq, ilisimatooq oqarpoq.
