Aaja Chemnitz nunanut allanut tunngasuni ministerimut: Israelimut pillaatitut iliuuseqarniarpisi?

Nunatta aalajangiisinnaatitaaffiginngisaminik nunanik allanik suleqateqarnermut sillimaniarnermullu ataatsimoorussamik politikkeqalernissaq akueriinnassavaa?

Folketingimi ilaasortaq Inuit Ataqatigiinneersoq Aaja Chemnitz taama aperivoq. Taassuma Danmarkip Israelip Hamasillu sorsunneranni politikkikkut inissisimanera isornartorsiorpaa.

Danmarkip naalakkersuisui Israelimut pillaatitut iliuuseqarniarnersut Danmarkillu sakkunut atortussanik Israelimut avammut niuffateqarunnaarnissaanik aalajangilersaarnersut, Aaja Chemnitzip Danmarkip nunanut allanut tunngasuni ministerianut Lars Løkke Rasmussenimut (Moderaterne) apeqqutigaa.

Aaja Chemnitz Danmarkimi sakkussanik tunisassiorfiit sakkunut atortussanik Israelimut pilersuisortaqarneragaareerneranni taama apeqquteqarpoq.

- Danmark nunanut allanut tunngasunut politikkikkut suliani siuttuuvoq, taamaammat nunatta Savalimmiullu sulianut taakkununnga tunngatillugu kissataanik tusaaniarnerunissi aamma eqqaamasariaqarpaa. Tassa suliani nunatsinnut, nunanili allani aamma pisunut, nunatta inuisa ilarpassuinut aamma sunniuteqaqisunut tunngasuni aalajangiisinnaatitaalertariaqarpugut, Folketingip nunanut allanut tunngasunut aalajangiisartoqatigiivini ilaasortaq Aaja Chemnitz oqarpoq.

Israel palæstinamiunik Gazami nungusaasimagunavittoq nungusaalerunavittorluunniit, Naalagaaffiit Peqatigiit nunani tamalaani eqqartuussiviisa qullersaata ICJ-ip siusinnerusukkut nalunaarutigaa.

Palæstinamiunik nunatsinni illersuisorpassuaqartoq taakkualu Gazami sorsunneq kappiasuutigigaat, Aaja Chemnitz oqarpoq.

- Palæstina nammineerusuppoq. Tamannalu nunatta namminersornermik aaqqissuussiffiusup, aammali nunarsuarmioqatitsinnut nammineerluni sassarsinnaarusuttup kissaataanut eqqaanarpoq. Taamaammat palæstinamiut israelimiullu sorsunnerannik nunatsinni malinnaasorpassuaqassangatippara, taanna oqarpoq.

Nunarput aalajangiisinnaatitaanngitsoq

Israelip Gazamut saassussinera akuersaarneqarsinnaanngitsoq, naalakkersuisut siulittaasuata Múte B. Egedep (IA) siusinnerusukkut aamma oqaatigaa.

Taanna inuit 100-t missaat “Inuit for Palestine”-mik taallugu Nuummi illoqarfiup qiterpasissuani ingerlaaqatigiillutik akerliussutsimik takutitsimmata taama oqarpoq. Muté B. Egede taamanikkut akerliussutsimik takutitsisut ingerlaaqatigai.

- Mette Frederiksenimuuppat imaluunniit naalakkersuinikkut sulialinnik allanik naapitsisarnitsinni nunatta Kangia Qiterlermi eqqissisoqarnissaanik kissaateqarnera oqaatigisassavarput, Múte B. Egede akerliussutsimik takutitsisoqareersoq KNR-imut oqarpoq.

Inatsisartullu nunanut allanut tunngasuni ataatsimiititaliaani ilaasortat tamarluinnangajamik tamatumunnga ilaliipput. Taakkua marluiusunik naalagaaffeqalernissaanut aaqqiinissamik siunnersuut akuerineqaqqullugu taperserpaat.

Nunarpulliuna suliani taamaattuni qanoq sunniuteqaqataasinnaatigisoq? Nunanut allanut tunngasuni politikkikkut suliassaqarfik nunatta oqartussaaffigilersinnaanngisaanut ilaasvoq, namminersorneq pillugu inatsimmi allaqqavoq. Nunanut allanut tunngasunut politikkikkut suliat Danmarkip inatsisaa tunngaviusoq naapertorlugu Danmarkip naalakkersuisuisa oqartussaaffigai.

- Tassa Kalaallit Nunaat Savalimmiullu nunanut allanut tunngasunut suliani aalajangiisinnaatitaanngillat. Suliassaqarfinnili oqartussaaffigisaminni nunanut allanut tunngasortaasut namminersorneq pillugu inatsimmi t aamma namminersornerulerneq pillugu inatsit naapertorlugit oqartussaaffigisinnaavaat,  Dansk Institut for Internationale Studierimi (DIIS) ilisimatusartuuneq Ulrik Pram Gad oqarpoq.

Suli kimigiiserusuttut

Danmark nunanut allanut tunngasunut suliani Kalaallit Nunaannut Savalimmiunullu attuumassutiliusuni nunatsinnik Savalimmiunillu aalajangeeqateqartarnissaanut aalajangersimasumik periuseqartoq, Ulrik Pram Gad oqarpoq.

Tassa taamaammat nunarput Savalimmiullu nunanut allanut tunngasuni politikkikkut suliani Issittumut attuumassutiliunerusuni aalajangiisinnaatitaasarput.

- Kalaallit Nunaat Savalimmiullu isumataannnginneraraangamik, Danmarkip naalakkersuisuisa tusaatissatut tigusarpaat. Sulianili Issittumut attummassutilinni isumaqataannginneraraangamik Danmark taakkua piumasaannut maleruuttariaqalersinnaasarpoq, Kalaallit Nunaannik Savalimmiunillu suliani taamaattuni aalajangeeqateqartariaqartarmat, taanna oqarpoq.

Folketingimili ilaasortat Atlantikup Avannaaneersut Danmarkip nunanut allanut tunngasuni suliassaqarfiinut akuliunneq ajukkajuttarnerat ileqquusoq, Ulrik Pram Gad aamma oqarpoq.

- Folketingimili ilaasortat Kalaallit Nunaanneersut Savalimmiuneersullu suliat Issittumut qanittuanullu attuumassutiliusut soqutigilluinnakkajukkaat, taanna oqarpoq.

Palæstinalu nunatsinniit ungasikkaluaqisoq, Aaja Chemnitzip suliaq Palæsinamut tunngasoq malinnaaffigeqqissaarniarpaa.

- Naalakkersuisut Israelip Gazamut saassussinerata akuersaarneqarsinnaannginneranik nalunaaruteqarnerat eqqortuliornerusoraara. Taama isumaqarnitsinnik nunanut allanut tunngasuni ministerip ministeriunerullu oqaloqatigisarnerini kimigiiserfigiuarnissaat aamma pingaartuusoraaraa.

- Aamma uagut nammineq nunanut allanut tunngasuni aalajangiisinnaaatitaalernissarput ukkatarineqartutut ilisimavara. Tassalu taamaannissaa Naalakkersuisut qallunaallu naalakkersuisuisa nalinginnaasumik oqaloqatigiittarnerannut atasumik isigineqartariaqarpoq, taanna oqarpoq.