Uullat Bach inatsisitigut ataataqanngilaq: Naammassineqarnissaa pisariaqartipparput
Uullat Bach uissuummeqqarpasilluni ilungersortumilli nipeqarluni oqaluttuarpoq.
Taanna inatsisitigut ataataqarani peroriartorpoq, naak ataatami kinaanera nalugaluarlugu ilimatsaassaqarpoq.
Taassumali ataatagisorisani ataataginagu aasaq paasivaa. Tamannalu pakatsinerujussuarmik nassataqarpoq.
- Soorunami tupannarpoq. Anaanaviga aamma toqoreerpoq, taamaammat paasiniaaffigisinnaanngilara. Maanna paasiniaariarsinnaanngilanga, taanna oqarpoq.
Inatsisitigut ataataqanngitsut pillugit suliaq
- Børne- og Socialministeriet-miit 2016-mi nalunaarusiami erserpoq piffissami 1911-miit 1974-imut Kalaallit Nunaanni inatsisitigut ataataqanngitsut inuit 8000 missaanniittut.
- Nalunaarusiaq taanna naapertorlugu 2016-imi inatsisitigut ataataqanngistut 5000 missaanniipput.
- 2011-mi atuagaq ”Kampen for en far” Kalaallit Nunaanni inuiaqatigiinni aalassatsitsivoq. Tassaavoq Anne Sofie Hardenberg-ip ataatani danskiusoq najortiginagu peroriartornerminik oqaluttuaa.
- Katuffik Ataata inatsisitigut atataqanngitsunut 2010-mi pilersineqarpoq.
- 2014-imi inatsisitigut allannguineqarpoq imaalerlugu inatsisitigut ataataqanngitsut periarfissillugit ataatassarsiuisinnaalersillugit ataataminnillu kingornussisunngortissinnaalerlugit, kingornussassat agguaanneqareeersimanngippata.
- Inatsimmik allannguisoqartinnagu taamanikkut Naalakkersuisut aamma Grønlandsudvalgip kissaatigaat inatsisitigut ataataqanngitsut kingornussisussaanngitsut aningaasatigut taarsiiffigineqassasut. Taamani danskit naalakkersuisuinit itigartitsissutigineqarpoq.
- Aningaasaqarnermut 2019-imut inatsimmi inatsisitigut ataataqanngitsunut suliniutinut atugassat koruunit 4,7 milliuunit immikoortinneqarput 2019-2023-mut paasissutissiinermut suliniutinut, katsorsarneqarnissamut suliniutinut aamma inatsisitigut siunnersorneqarnermut atugassat.
Tigusiffiit: Folketinget, Børne- og Socialministeriet, KNR.gl
Uullat Bach inatsisitigut ataataqanngitsut danskit naalagaaffiannit 125.000 koruuninik taarsiiffigineqarnissaminnik piumasaqaateqartut ilagaat. Inatsisitigut ataataqanngitsut piumasaqaateqartut 50-init amerlanerusut eqqartuussissuserisoq, Mads Pramming eqqartuussissuserisoraat.
AAMMA ATUARUK Inatsisitigut ataataqanngitsut Danmark eqqartuussivimmut tunniunniaraat
Taanna Meeraanerminni misileraatigineqarsimasunut Danmarkimit ukiup ataatsip matuma siorna utoqqatserfigineqartunut 250.000 koruuninillu immikkut taarsiiffigineqartunut aamma eqqartuussissuserisuuvoq.
Danskinut nukappiaqqanut meeqqat angerlarsimaffianniissimasunut 28-nut Godhavnsdrengenik ilisimaneqartunut aamma eqqartuussissuserisuuvoq.Taakku tamarmik immikkut 300.000 koruuninik taarsiiffigineqarput.
Ataatamik ilisimanninnissamut pisinnaatitaanngitsut
Meeqqat inatsisitigut pisinnaatitaanerata nunatta kitaani 1963-imi aamma nunatta avannaani tunumilu 1974-imi atuutilernissaata tungaanut meeqqat uersakkat ataataqarnissaminnik pisinnaatitaaffeqanngillat.
Meeqqat ataataminnik nalunnginninnissamut pisinnaatitaaffeqanngillat, kingornussisinnaanngillat ataatamiluunniit naggataa naggatigisinnaanagu.
Taakkulu tamatuma kingornatigut inatsisitigut ataataqanngitsunik ilisimaneqalerput.
Aamma 1970-ikkut tungaannut inatsisip atuutilerereerneranit meeqqanik kingornussisussaatitaanngitsunik inunngortoqarsimaneranut assersuutissaqarpoq.
Suliaq inatsisitigut ataataqanngitsunit eqimattap taarsiiffigineqarnissaminnik aasaq piumasaqaateqarnerannit aallartippoq.
Danskilli naalakkersuisuisa piumasaqaat suli qisuariarfiginngilaat, eqimattarlu maanna naammagittarsinnaajunnaarput.
Taamaammat danskit naalakkersuisui pingasunngornerutinnagu akissuteqanngippata inatsisitigut ataataqanngitsut danskit naalagaaffiat eqqartuussivitsigoortinniarpaat.
- Inatsisitigut ataataqanngitsorpassuulluta ukioqqortusilerpugut, taamaammat suliap naammassinissaanut piffissanngorpoq, Uullat Bach oqarpoq.
Affaannaasutut misigisimaneq
Uullat Bach Nuummi 1961-imi inunngorpoq, inunngornermilu kingunitsianngua Aasianni aappariinnit meerarsiartaarineqarpoq.
Taassuma anaanani kinaanersoq inuunini tamaat ilisimavaa, kingusissukkullu ataatami kinaanera ilisimalersimasorigaluarpaa.
Angulli taanna ataatarinngikkaa aaversinnikkut 2014-imi paasineqarpoq.
Taamaalilluni peroriartornermini misigisimasaata ilaat uteqqipput.
- Angajoqqaamik ilisimasaqanngikkaanni taava arlaatigut affaannaasorinarpoq. Arlaannik amigaateqarpoq. Apeqqutissarpassuakka akissutissarsinngisaannarpakka. Tamannalu ajornerpaavoq, 61-inik ukiulik Uullat Bach oqarpoq.
Naallu ataatani kinaanersoq ilisimanngikkaluarlugu qamaniitsittarpaa.
Taassuma qiterlini tikkuarpaa, taannalu inneeqqatut ilusiliakkanik inunnik marlunnik mikisunik kakiorneqarpoq.
Naggueqatigiit inuit upperisatoqaat malillugu paarnaqullummut ilisarnaataapput. Orpiit meqqutaasaat qorsuit kapinartoorpasissinnaapput – misigissuserlu taanna angajoqqaaminut atatillugu misigisarpaa.
- Taakku ataatannut, ilikkanngisaannagassannut annivinnullu takkussutissaapput, Uullat Bach oqarpoq.
Naalagaaffiup angutit illersorai
Uullat Bachip ataatavimini paasinngisaannarsinnaanissaa piareersimaffigaa.
Taamaakkaluartorli danskit inatsisaat tassa meeraq uersagaappat ataataasup nunatsinni nalunaarsortussaasariaqannginneranut periarfissiisoq suli kamaatigaa.
Angutit nunatsinnut 1950-ikkunni 60-ikkunnilu inerisaajartortut aammali meeqqiortut illersorpaat. Uagut meeqqat illersunngilaatigut.
Taamaammallu danskit naalagaaffianit taarsiisoqarnissaa kissaatigaa.
- Tamanna naalagaaffimmit inatsisitigut kukkusumik iliuuseqartoqarsimaneranik nassueruteqarnertut ataqqinninnermillu takutitsinerusinnaavoq. Taamaammat utoqqatsernissaat aamma neriuutigaara. Angutit nunatsinnut 1950-ikkunni 60-ikkunnilu inerisaajartortut aammali meeqqiortut illersorpaat. Uagut meeqqat illersunngilaatigut, taanna oqarpoq.
Taarsiissuteqartoqarnera ataatavivit kinaaneranik ilisimanninnginninnut taarsiutaasinnaava?
- Naamerluinnaq. Aqqusaarsimasamali ilaanut matussusiisinnaapput. Naalagaaffimmit pisunik akuersinerussaaq.
