Uppernarsaat: Parnaarussiviit Kattuffianit inatsiseqarnermut ministerimut allagaq

Asasara Nick Hækkerup.

Parnaarussiviit kattuffiat Kalaallit Nunaanni Nuummi inissiisarfimmi nutaami suleqatinut ilaatigut tikeraareerluni angerlaqqeqqammerpoq.

Kalaallit Nunaanni Pinerluuteqarsimasunik Isumaginnittoqarfimmi sulisoqarniarneq ernumagingaatsiarlugu angerlarpugut, oqaaserluunniit ’ernumaneq’ atussallugu amigarpoq. Avannaani suleqatitsinnut susoqassanera annilaangagalugulu oqaatigigutsigu tulluarneruvoq.

Tassunga pissutaasut qassiiupput. Kalaallit pineqaatissinneqarsimasunut inissiisarfiini nakkutilliisut amigarput. Assersuutigalugu Nuummi inissiisarfiup nutaap ingerlannissaanut nakkutilliisut 49-usussaapput. Maannakkut 35-nik sulisoqarpoq, taakkunannga tallimat napparsimaneq pissutigalugu piffissami sivisuumi sulinngiffeqarput, 22-t ilinniartuupput misilittagaqanngitsut.

AAMMA ATUARUK Sulisut peqatigiiffiat inissiisarfittaami pissutsinut isumakuloqisoq

Pinerluuteqarsimasunik Isumaginnittoqarfiup inissiisarfimmi nutaami immikkoortoq ataaseq sulisussaaleqineq pissutigalugu maanna matuaa. Ajornartorsiutit inatsimmit nutaamik ingasannerulersinneqarput, tassa kalaallit parnaarunneqarnissamik pineqaatissinneqarsimasut Kalaallit Nunaanniissinnaalersinneqarnerat. Tamannalu pissutigalugu kalaallit Herstedvesterimi parnaarussivimmiittut Kalaallit Nunaannut utertinneqarput. Kalaallit pineqaatissinneqarsimasut Kalaallit Nunaanniittalernissaannut inatsit nutaaq ajornartorsiutaasumut sakkortusaataavoq. Taakku pissutsimikkut sakkortupput navianarlutillu, taamaalillutik Nuummi suli isumakuluutaanerussapput. Danmarkimi parnaarussivimmiittut taama pissuseqartut parnaarussivinnut allanut inissikkallarlugit oqilisaassisoqarsinnaavoq. Kalaallit Nunaanni taama iliortoqarsinnaanngilaq.

Danmarkimi parnaarussivimmi nakkutilliisut aamma amigaataasut ilisimaneqarpoq, taamaammat danskit nakkutilliisut Kalaallit Nunaannukartinneqarnissaat ajornakusoorpoq. Taamaammat Kalaallit Nunaanni sulisussaaleqineq pakkersimaarniarlugu nakkutilliisuusimasunik soraarninngorsimasunik utaqqiisaarutaasumik atorfinitsitsisoqarsinnaanera Parnaarussiviit Kattuffiata siunnersuutigaa. Tamanna pillugu isumaqatigiissutit 13-it maanna suliarineqaleruttorput. Tamannali aaqqiissutissaviunngilaq, aaqqiissuteqarallarneruinnarlunilu. Kalaallinik sulisussanik piukkunnartunik sulisussarsinissaq pisariaqartinneqarpoq.

Kalaallit Nunaanni pinerluuteqarsimasunik isumaginnittoqarfik sapinngisaminik iliuuseqarpoq. Sulilernissamulli qinnuteqartut akissarsiassat paasigaangamikkit qinnuteqaatertik tunuartittarpaat. Kalaallit Nunaanni nakkutilliisut qaammammut 17.600 koruuninik aallaqqaasiutitut akissarsiaqartarpoq. Atorfinivikkaanni akissarsiat qaammammut 18.700 koruunimut qaffattarput. Tamanna Kalaallit Nunaanni aningaasarsiornikkut maannakkut ingerlalluartumi akissarsiarissallugu appasittorujussuuvoq. Marloqiusamik oqaaseqartut akissarsiaginnerungaatsiarfimmi ajornaatsumik suliffittaarsinnaapput.

AAMMA ATUARUK Parnaarussalerisut kattuffiat ministerimut saaffiginninniarpoq

Inatsiseqarnermut ministereqarfiup Kalaallit Nunaanni Danmarkimilu akissarsiat assigiinngissusaat 2017-imi upernaakkut misissortippaa. Misissuinerup danskit parnaarussiviini nakkutilliisut kalaallillu pinerluuteqarsimasunut inissiisarfiini sulisut akornanni akissarsiat qaammammut 4.500 koruunit missaannik assigiinngissuteqartoq takutippaa. Naalagaaffiup patajaatsumik, torersumik isumannaatsumillu ingerlatsisoqarnissaa kissaatigiguniuk pinerluuteqarsimasunut inissiisarfinni sulisut akissarsiaat qaffattariaqarpaa.

Kalaallit Nunaanni inuuniarnermi aningaasartuutit qaffasipput. Nuummi ineqarneq assersuutigigaanni Københavnimi qaffasinnerata assigaa. Danskit kalaallillu politiivini akissarsiat 1993-imi naligiilersinneqarput. Kalaallit pineqaatissinneqarsimasunut inissiisarfimmi sulisut akissarsiaannut atatillugu taamaaliortoqarnissaa siunnersuutigaarput. Naalagaaffiup sulisuminut assigiinngisitsinera naleqqutinngilaq. Kalaallit Nunaanni sanaartortoqangaatsialiivippoq, taakkunanilu sulisussat piumaneqangaatsiassapput, taamaalillunilu Pinerluuteqarsimasunut Isumaginnittoqarfiup unammillernartitaa suli sakkortunerulissalluni. Pissutsit ernumanangaatsiarput.

Kalaallit Nunaanni Pinerluuteqarsimasunik Isumaginnittoqarfik ajornartooqqanerminik kivitsiniassaguni nakkutilliisut akissarsiaat piaarnerpaamik pitsanngorsarneqartariaqarput. Politikkikkut akuliuttoqarnissaa pisariaqarpoq. Taamaammat Kalaallit Nunaanni pissutsinut ikiuutaasussamut iliuusissamik aallartitsisoqartariaqarpoq, suliarlu pillugu piaartumik ataatsimiittoqarnissaa siunnersutigaarput.

Inussiarnersumik Inuulluaqqusillunga Parnaarussiviit Kattuffianni siulittaasoq, Bo Yde Sørensen.