Umiarsuarlutik takornariat nunaqarfimmiunit killilersimaarneqarusuttut

Umiarsuit takornariartaatit tikikkaangata nunaqartunut takornarianullu nuannersuusassaaq. Taamaattumik umiarsuit sorliit tikittarnissaat nunaqarfimmiunit aalajangeeqataaffigineqarusuppoq.
Takornariartaatit qaqugu sorliillu tikinnissaat nunaqarfimmiut aalajangeeqataaffigisinnaapatsigit iluassasoq, Ellen K. Frederiksen isumaqarpoq. Taamaalilluni tikeraaqarneq nunaqarfimmiunut takornarianullu pitsaanerulissasoq taanna oqarpoq. Assi © : Alexandra Daley-Clark, Lindblad Expeditions.
septembarip 08-at 2024 10:28

Takornariaqarnerup nunatta aningaasaqarneranut siunissami tapertaallualernissaa anguniarneqarpoq. Taamaammat nunatta takornariaqarfiunerulernissaa nunatsinnullu tamarmut iluaqutaanissaa amerlanerpaat isumaqataaffigaat.

Aamma nunaqarfiit tassani pineqarput.

Umiarsuilli takornariartaatit tikittarnerat nunaqarfimmiut qanoq isumaqarfigaat?

Taanna apeqqut KNR-ip nunaqarfinni sisamani, tassa Ilimanami, Saqqami, Kapisilinni Qassiarsummilu innuttaasunut sisamanut apeqqutigaa.    

Taakku nunaqarfiit imminnut ungaseqaat, oqariartuutigineqartulli assigiipput.

Umiarsuit angivallaassanngillat nunaqartullu peqataatinneqassapput.

Regine Johansen Villadsen Ilulissat eqqaanni Ilimanami ilinniartitsisoq ima oqarpoq:

- Umiarsuit takornariartaatit tikikkaangata nunaqartunut takornarianullu nuannersuussaaq. Umiarsuilli angivallaaraangata nuannerunnaartarpoq. Taamaammat umiarsuit qanoq ittut tikittarnissaannut nunaqarfimmiut piumasaqarsinnaappata iluaqutaassaaq.

Naalakkersuisut takornariaqartitsineq pillugu inatsisissatut ukioq manna siusinnerusukkut siunnersuuteqarmata umiarsuarnik takornariartaatinik nunatsinni angallattunik naleqqussaanissap periarfissaalernissaa eqqartorneqalerpoq.

Takornariartaatinik nunaqarfinnut tikittartunik naleqqussaasinnaanissaq ilaatigut periarfissaasinnaalissaaq. Takornariartaatinimmi tikittoqassatillugu nunaqarfimmiut ullumi oqaasissaqartitaaneq ajorput.   

Takornariartaatinut angallannermut najoqqutassiaq naleqqussaataassasoq

Zonenut agguataarinerit pillugit siunnersuut nutaaq umiarsuit ilaasartaatit nunatsinni sumut ingerlaqqusaannginnerannut siunnersuuteqarpoq. Sumiiffiit  pineqartsinnaasut tassaapput pinngortitaq mianerisariaqartoq aamma uumasoqarfiusoq, aammali sumiiffiit pinasuartumik pisoqaratarneratigut annaassiniarfiunissamut ungasissumiittut.

Naalakkersuisut matumani takornariartaatip Ocean Explorerip nunatta avattaata kitaani Alpefjordimi ikkarlittoq erseqqissaatigaat.

Taamani takornariartaat 206-inik ilaasoqartoq ikiorneqarsinnaalernissaminut ullualunni tikinnaveeqqavoq.

Zonenut assersuutigalugu agguataarniarneqartut pingasunut  ima immikkortinneqarsimapput:

Zone qorsuk: killilersuiviunngitsoq,

Zone sungaartoq: immikkut piumasaqaateqarfiusoq atugassaqarfiusorlu,

Zone aappalaartoq: tamakkiisumik inerteqquteqarfiusoq 

Paasissutissarsiffik: Naalakkersuisut.


Nunaqarfik inunnik ujameriattuinnanngortartoq

Umiarsuarnut ilaallutit takornariartartut ajoriffissaqartinneqanngitsut KNR-ip oqaloqatigisai oqarpoq. Takornariartaatilli qanoq atsigisut nunaqarfimminnut tikittassanersut aalajangeeqataasinnaagunik tamarmik iluarissanerarpaat.   

Taakku ilagaat Nuup kangerluani savaatilik Siumullu sinnerlugu Kapisilinni nunaqarfiup aqutsisuini ilaasortaq Angutimmarik Hansen.

- Umiarsuit takornariartaatit angisoorujussuit nunaqarfitsinnut tikillaqunanngillat. Stressernarpallaassaqaaq, taanna oqarpoq.  

Tamanna aamma Ilimanami, Saqqami Narsarsuullu eqqaani savaateqarfimmi Qassiarsummi isumaqatigineqarpoq. Takornariammi hunnorujulikkaat nunaqarfeeqqamukariasaartillugit uivertoqalersarpoq.  

- Inupparparpassuit tikikkaangata ilaatigut nunaqartunut iluaalliortitsisinnaasarpoq, soorlu igalaakkut itsuannisaartut naammattoorneqartaramik, Ilimanameersoq Regine Johansen Villadsen oqarpoq.

Ilimanaq 50-it missaani innuttaasoqarpoq ukiullu ingerlanerani takornariaqartaqaluni. Taakku neriniartarfik KOKS neriartorfigisarpaat illuaqqanilu nutaani unnuisarlutik. Takornariartaatillu iluliarsuit pissutigalugit Ilulissanut tulassinnaanngikkaangamik Ilimanamukarsinnaasarput. Assi © : Namminersorlutik Oqartussat

Nunaqarfimmiut peqataatinneqallaqusut

Umiarsuittaaq takornariartaatit nunaqarfinnut tikittartut sullinneqarsinnaassappata angissusaat tulluartuusariaqarput. Takornariammi nunaqarfimmi ”angalaakutsooriarlutik ikaaqqiinnartartut”, Saqqami ajoqi Adolf Jensen oqarpoq.

Takornariartaatillu nunaqarfinnut tikissatillugit ilisimatitsissutigineqajaartallaquneqarportaaq. Taamaalilluni takornariat alapernaatsut tikilluaqulluarumallugit piareersartoqarsinnaassammat.   

- Siornatigut annikitsunnguamik akiliisitsilluni illunut kaffisoriartortitsisoqartarpoq. Taanna ajussanngikkaluarpoq aaqqissuussamik ingerlanneqarsinnaagaluarpat, Adolf Jensen oqarpoq.

Tamanna Kapisilinni aamma kissaatigineqarpoq.

- Arlaatigut nalunaartoqartartuuppat tikittussaqartoq, taava nunaqarfimmiut isertitaqalaarniarlutik tunisassaminnik arlaannilluunniit piareersaateqarsinnaapput. Siornatigut illup iluani kalaalerpalaartumik kaffillertoqartarpoq, Angutimmarik Hansen oqarpoq.

Tamanut iluaqutaasinnaasoq

Umiarsuarnut ilaallutik takornariartut nunaqarfimmiullu akornanni aaqqissuussilluarneq tamanut pissarsiffiusinnaavoq. Qassiarsummeersorlu Ellen K. Frederiksen assersuutissaqqippoq.

Taanna ukiorpaalunni takornarialerisareerpoq umiarsuillu takornariartaatit minnerusut suleqatigilluarnerisigut ilaasut 200-t missaanniittut sullittarpai. Ellen K. Frederiksenip nunaqarfimmi innuttaasoqatini peqatigalugit kaffillertarpoq, Kujataanilu nunaqarfimmi inuuneq pillugu savaateqarnerullu pingaassusaanik oqaluttuartarput.  

- Maanga Qassiarsummut tikittartussat eqqarsaatigalugit una pingaarnerpaavoq takornariat inunnik naapitsinissaat kulturilu paasillugu ilisimasaqarfigilaalerlugulu aallaqqinnissaat, Ellen K. Frederiksen oqarpoq.

Taassuma misilittagai aallaavigalugit umiarsuit takornariartaatit minnerusut sullikkuminarnerusarput. Umiarsuimmi angivallaaraangata piffissakinnerlu pissutigalugu misigisassaat killeqalersartut, Ellen K. Frederiksen oqarpoq. Taamaakkaangalllu takornariat niulaaginnarlutik nunaqarfimmi takusassat takupallalaaginnariarlugit umiarsuarmut ikaaqqipallattarput.            

Umiarsuarnut takornariartaatinut ilaasut misigisaqarluassappata suleqatigiilluarnissamik Kapisillit eqqaani savaatillip Angutimmarik Hansenip, Ilimanameersup Regine Johansen Villadsenip aamma Saqqameersup Adolf Jensenip oqariartuuteqarnerattuulli Ellen K. Frederiksen isumaqarpoq.       

- Takornariaq soorlu uagut nunaqarfitsinnut piguni inunnik naapitsissasoq pingaartippara, taava aamma taamaalilluni qanimut inuunerput paasinngikkaluarlugu inooriaaserput paasisaqarfigisinnaavaat. Taassumalu saniatigut assassukkaminnik tuniniaasartut aamma iluaqutigisinnaagunikku taanna nuannernerpaassaaq, Ellen K. Frederiksen oqarpoq.   

Umiarsuaq takornariartaat National Geographic Explorer aaqqissuisoralugu Lindblad Artisan Vendor Fund nuersaanermut atortunik Ellen Frederiksenimut aasaq manna tunniussivoq. Taama iliornermi savat qiviuisa qanoq atorneqarsinnaanerannik pikkorsissaasalernissaq siunertaavoq. Assi © : Ellen K. Frederiksen