Tusagassiuut: Danskit isumaginninnermut ministeriata inissiineq pillugu suliaq nutaaq qisuariarfigaa

Danskit isumaginninnermut ministeriata, Sophie Hæstorp Andersenip Høje-Taastrup Kommunia kalaallimik angerlarsimaffiup avataanut inissiinermut suliamut atatillugu nassuiaateqaqqugaa.
Sophie Hæstorp Andersenip suliaq pineqartoq ernumassutigalugu Sermitsiamut akissummini oqaatigaa. Assi © : Finn Frandsen/Ritzau Scanpix
aggustip 19-at 2025 12:31
Nutserisoq Connie Fontain

Danskit isumaginninnermut ministeriat, Sophie Hæstorp Andersen kalaallip Høje-Taastrup Kommuniani inissinneqarneranut suliaq akuliuffigaa. Sermitsiaq allappoq.

Suliaq Ivana Nikoline Brønlundimut tunngassuteqarpoq, taassuma pania inunngorlaaq qaammammi matumani siusinnerusukkut pinngitsaaliissummik arsaarinnissutigineqarpoq. Sermitsiap allaaserisaa naapertorlugu inissiinermi angajoqqaat piginnaasaanik misissuutit (FKU) matumani tarnip pissusianik misissuut oqallisaasoq atorneqarsimapput.

Inissiineq meeqqat kalaallit Danmarkimi inissinneqarsimasut pillugit suliani kingulliuvoq, inissiinerit akerliussutsimik takutitsinernik arlalinnik politikerillu qisuariaateqarnerannik kinguneqarpoq. Inatsit nutaaq danskit kommuniinut Den nationale videns- og specialrådgivningsorganisaionip (VISO) ataaniittumik kalaallit oqaasiinik kulturiannillu immikkut ilisimasaqarfimmik atuisussanngortitsisoq maajip aallaqqaataani atuutilerpoq.

ANGAJOQQAAT KALAALLIT MEERARTAASA ALLAMUT INISSINNEQARATARSINNAANERANNIK DANMARKIMI KOMMUNIT NALILEERIAASIISA ISORNARTORSIORNEQARNERAT NAATSUMIK

  • Ilaqutariit kalaallit Danmarkimiittut meerartaat allamut inissitat ilaqutariit qallunaat meerartaasa allamut inissitaasut tallimariaatigaat, VIVE (Det Nationale Forsknings- og Analysecenter for Velfærd i Danmark) nalunaarusiamini 2022-meersumi allappoq.
  • Danmarkimi kommunit isumaginnittoqarfiini kalaallit meerartaasa allammut inissinneqaratarsinnaanerannik suliat kalaallit kulturiannik oqaasiinillu eqqarsaatiginninnani suliaasut taamaannerallu kalaallit angjoqqaat paatsoorneqarnerannik taakkualu pigiliutiinnakkanik isumaqarfigineqarnerannik kinguneqarsinnaasut, VIVE-p nalunaarusiamini 2023-meersumi allappoq.
  • Kalaallit angajoqqaat meeraasa allamut inissinneqaratarsinnaanerannik Danmarkimi kommunit angajoqqaat piginnaasaannik nalileeriaasii (FKU) aamma isornartorsiorneqarput. Nalileeriaatsit taakkua nunani killerneersut kulturiannut ileqquinullu naleqqussaagaanerat isornartorsiorneqarnerinut tunngavilersuutigineqarpoq.
  • Naalagaaffik marsimi 2023-mi ukiuni pingasuni agguarlugit atugassatut 7,8 millionit koruuninik Danmarkimi kalaallit meerartaannik allamut inissiinissamik nalilersuiniarnermi angajoqqaat kulturiat oqaasiilu eqqarsaatigalugit apersorneqartarnissaannut taamaaliornermullu nutaanik najoqqutassiornissamut illikartitsivoq.
  • Tamanna Folketingimi ilaasortat nunatsinneersut marluk, IA-meersup Aaja Chemnitzip aamma Naleqqameersup Aki-Matilda Høegh-Damip, Folketingimi nalilersueriaatsinut nutaanut aningaasanik piumasaqaateqarlutik isumaqatigiinniutigineqareernerisa kingorna pipput.
  • Inatsit naammagittaalliuutigisaat maajip aallaqqaataani 2025-mi atuutilerpoq, kalaallit meerartaannik angerlarsimaffiup avataanut inissiinerni suliani, kalaallit oqaasiinik kulturiannillu immikkut ilisimasalimmit, immikkoortortaqarfimmit immikkut ittumit VISO-meersumit suliarineqartartussanngorlugit qallunaat kommunii pisusanngortinneqarput. Taakku FKU-mik isornartorsiorneqartunik taarsiisuussapput.
  • Tamatumunnga ilanngullugu FKU atorlugu angerlarsimaffiup avataanut inissiinerit suli ingerlanneqartut immikkoortup misissuiffigissavai.

Sermitsiap allaaserisaa naapertorlugu Høje-Taastrup Kommunip inissiinermi suliami immikkut ilisimasaqarfik ilanngutitissimanngilaa. Tamannalu pissutigalugu danskit isumaginninnermut ministeriata suliamik isumaginninneq nassuiaateqarfigeqquaa.

- Inatsit ersarippoq: kommune meeqqamik ilaqutariinnit, kalaallinik tunuliaqutaqartunit inissiinissamik isumaliuteqaruni aamma/imaluunniit tarnip pissusianik misissuummik nalinginnaasumik assigiissaartumik tarnip pissusianik misissuiniaruni misissuutit taakku atornagit immikkut ilisimasaqarfimmik 2025 maajip aallaqqaataanniilli atuisussaatitaavoq, Sophie Hæstorp Andersen Sermitsiamut akissummi allappoq.

Attavigisussaagaluaraa

Høje-Taastrup Kommuniata suliaq nittartakkaminni aamma oqaaseqarfigaa. Tassanilu kommunip VISO 2025-mi januaarimili isummeqatigaa, tassanilu misissuutit pineqartut atorneqarsinnaasut oqaatigineqarsimasoq allassimavoq.

Taamaakkaluartorli kommunip immikkut ilisimasaqarfik inatsit atuutilereermat attavigeqqissimassagaluaraa nassuerutigaa.

- Suliaq isornartorsiuinerlu tunngavigalugit suliamik isumaginninnerput misissuiffigeqqipparput. VISO-mut januaarimili attaveqareernikuugatta eqqortumik iliuuseqarsimalluta nalilerparput, kisianni inatsit qaammatit pingasut qaangiunneranni 2025-mi apriilip 29-ata kingorna attaveqaqqittariaqarsimagaluarluta nassuerutigissavarput.

- Taamaammat nutartikkamik tunngaveqartumik piaarnerpaamik qanoq siunnersorneqarsinnaanerluta maanna qanimut oqaloqatigiippugut. Ilaqutariit inatsisitigut pisinnaatitaaffiinik malinninnissarput ilaqutariinnullu pitsaanerpaamik aaqqiissuteqarnissaq kisiat soqutigaarput, Høje-Taastrup Kommunimi meeqqanut inuusuttunullu susassaqarfimmi pisortaq, Anya Krogh Manghezi, oqarpoq.