Trumpip Kalaallit Nunaanni aningaasaateqarfinnut tapiissutit unitsikkai

Inuusuttut ilinniarfianni nutaaliorluni aallartisaanermik suliniut nutaaq annertusaataasussaagaluarpoq, aallartisarneqanngitsorluunniit taamaatiinnarneqartariaqartoq

Allattoq Rasmus Balle Hansen

februaarip 11-at 2025 07:30

Nutserisoq Karla Heilmann

Nutaaliorluni allarnisaanissamut ilinniartitsinermi atortussanik pissarsinissaq, nunatsinni inuusuttut ilinniarfiini ilinniartuniit ilinniartitsisuniillu qilanaarineqarsimagaluarpoq.

Ilinniartitsisunik ilinniartitsineq ilinniartunullu ilinniartitsinermi atortussanut nutaaliorluni aallarnisaanermut aningaasaateqarfik, tassa Fonden for Entreprenørskab Kalaallit Nunaat inerisaasuusussaavoq, pilersaarutigisatilli tamakkerlugit taamaatiinnartariaqarsimavaat.

Ilinniarfeqarfinniit soqutigineqartorujussuugaluartoq, Nunap immikkoortuani nutaaliorluni aallarnisaanermut aningaasaateqarfimmi pisortaq aamma meeqqat atuarfianni ilinniartitsisuusimasoq, Nukappiaraq Kristiansen oqarpoq.

Taamaammat pilersaarutiminnik unitsiartitsinerat taassuma ugguaatigaa.

- Taava tassa suliniutit aallartitassaraluagut iluatsinngitsoortussanngorput. Ilinniartitsisorpassuarnut ilinniartorpassuarnullu tamanna sunniisussaavoq, Nukappiaraq Kristiansen nassuiaavoq.

Tassa aningaasaateqarfiup aningaasaliiffigineqaqqinnissaata tungaanut inuusuttut ilinniarfiini ilinniartitsineq ilinniartitsinermilu atortut, suleqatigiinnissamik taamaatitsineq pissutigalugu utaqqimaarneqaqqaartariaqassapput.

Suleqatigiinnissamik taamaatitsinermi pingaarnertut inuusuttut eqqugaasuusussaapput, Nukappiaraq Kristiansen oqarpoq:

- Inuusuttut isumassarsiaasa piviusunngortinnissaat, Suliniummik aallartitsinermi akisussaaffiillu malitsigisartagaat pillugit ilinniartitsineq anguniagaraarput. Tamannali maanna aningaasassaqartinneqanngilaq, taanna oqarpoq.

NUTAALIORLUNI AALLARNISAANERMUT ANINGAASAATEQARFIK - KALAALLIT NUNAAT SUUA?

Nunatsinni nutaaliorluni aallarnisaanermut aningaasaateqarfik meeqqat inuusuttullu atuarfinni ilinniarfinnilu aallarnisaanermik sammisaqartarnissaannik 2018-imili suliniuteqartuupput.
Ilinniartitsinikkut ilinniartitsisunillu pikkorissaanikkut illoqarfinni nunaqarfinnilu atuartut isumassarsiaminnik ineriartortinnissaannut suliniutinik timitaliinissaminnut periarfissaqalissapput.
Aningaasaateqarfik Danmarkimi kattuffiup aqqata assinganik ateqartoq suleqatigalugu pilersinneqarpoq, nunatsinni nutaaliorluni aallarnisaaneq ilinniartitsissutitut ingerlanneqalernissaanut siunertaavoq. Ilaatigut naalakkersuisut USAID-ilu suleqatigineritigut tamanna pivoq.

Paasissutissarsiffik: https://via.ritzau.dk/pressemeddelelse/13950388/hm-kongen-blev-budt-vel…

Allisiguk

Suleqatigiikkunnaarneq

Ikiuiniaqatigiiffittut aningaasaateqarfik USAID (United States Agency for International Development) aamma Kalaallit Nunaanni nutaaliorluni aallarnisaanermut aningaasaateqarfiup akornanni suleqatigiikkunnaaneq pineqarpoq. Tamanna USAID-ip nunat assigiinngitsut akornanni tapiissutit amerlanerpaartaannik kigaallisitsisuuvoq, tamannalu præsident Donald Trumpip sapaatip-akunneri marluk matuma siorna peqqussummik atsioreernerata kingorna pivoq.

Inuusuttut ilinniarfiinut ilinniartitsisunik ilinniartitsinernut paasissutissiissutinullu, 717.000 koruunit missiliorlugit atorneqartussaagaluartut pissarsiarisinnaajunnaarnerinik kinguneqartoq.

Kalaallit Nunaanni nutaaliorluni aallarnisaanermut aningaasaateqarfimmi siulersuisuni siulittaasoq, Jacob Nitter Sørensen oqarpoq.

- Pilersaarutit suliallu aallarnisarneqareersut erngertumik unitsinneqassasut paasitinneqarpugut, taanna oqarpoq.

USAID SUUA?

USAID (United States Agency for International Development) nunanik ajornartorsiortunik assersuutigalugu ajunaarnersuaqarnerup kingorna imaluunniit piitsuussuseq akiorniarlugu amerikami kattuffiuvoq ikiuisartuusoq.
Nunarsuarmi ajunngitsuliornermik kattuffiit annersaraat præsident John F. Kennedymillu 1961-imi pilersinneqarluni.
Imermut, nappaatinik katsorsaanermut, sorsuffinni arnanik ikiorsiinermut aamma peqquserluttuliornermi akiuiniarnermut 70 milliard dollarsit missaanni USAID-ip 2023-mi atorpaat.
Kattuffiup nunarsuaq tamakkerlugu sullitaraa 10.000-illu sinnerlugit sulisoqarluni.

Paasissutissarsiffik: https://www.bbc.com/news/articles/clyezjwnx5ko

Allisiguk

Trumpi unitsitsisoq

Amerikamit tapiissutaasartut Præsident Donald Trumpip USAID-ip aningaasaataanik tamangajalluinnarnik unitsitsinerata, tassanilu sulisut ilaannik ulluni 90-ini angerlartitsiortornerata kingorna unitsinneqarput. Kattuffiup taassuma aqutsisui præsidentip siusinnerusukkut aamma “sianilluanngitsuulluinnartuunerarpai” kattuiffiullu matuneqarnissaa taamanili sioorasaarutigilerpaa.

Præsident Donald Trumpip nunatta pisiarinissaanik neqerooqqereernerani qaammatip ataatsip qaangiunnerata kingorna aalajangerneqarpoq.

Meeqqat atuarfianni meeqqanut inuusuttunullu ilaatigut atuartitsinernut paasissutissiinernullu atugassiaasunik, nutaaliorluni aallarnisaanermut aningaasaateqarfik USAID-imit 450.000 dollarsinik koruuninngorlugit 3 millionit koruunit sinneqartut 2021-mi tigusaqarpoq.

Inuusuttut ilinniarfiinut ilinniartitsissutinut 3 millioniniit 717.000 koruunit atorneqartussaagaluarput, aningaasaateqarfilli aningaasanik taakkuninnga atuinissaminut periarfissaanngitsoorpoq.

Suleqatigiinneq unitsiartoq

USAID-imik suleqateqarneq ingerlalluarsimagaluartoq, nutaaliorluni aallarnisaanermut aningaasaateqarfimmi siulersuisuni siulittaasoq Jacob Nitter Sørensen oqarpoq. Tammaammat tassanngaannartumik suleqatigiikkunnaarneq aliatsaatigaa.

- Inuusuttut ilinniarfiini suliniutitta tamarmik unitsikkallarneqarneri nakalatsissutiginerpaavarput, taanna oqarpoq.

Suliniummi maanna unitsikkallarneqarpoq, tamaakkaluartoq USAID-imik suleqatiginneqqilernissaq imaluunniit aningaasaliisussanik allanik siunissami nassaarsinnaanissaq Jacob Nitter Sørensenip aamma Nukappiaraq Kristiansenip neriuutigivaat.

Aamma atuarukUSA-mit tunissut: 450.000 dollarsit pitsaasunik isumassarsitissavaatsit

Illit isummat pingaartittaqaarput. Nutaarsiassaq pillugu isorisat nersualaarinerillu uani tikilluaqquagut.