Spiralilersuisimanermik suliap kingorna katsorsarneqarnissamik neqeroorummik arnat 77-it atuisut

Spiralisersuisimanermik suliami eqqugaasut nunatsinni akeqanngitsumik katsorsarneqarnissamik juunimi 2022-mi periarfissaqalerput. 77-it saaffiginnissimapput.

Allattoq Ritzau

septembarip 04-at 2023 11:40

Nutserisoq Paornánguak Kleist

Spiralilersuisimanermik suliamut atatillugu nuna tamakkerlugu akeqanngitsumik katsorsartikkumallutik siorna juunimiit innuttaasut saaffiginnittut 77-iusimapput.

Taama Naja Lund Kielsen, Isumaginninnermut Aqutsisoqarfimmi Inulerinermut Immikkoortortaqarfimmi pisortaq Sermitsiaq.AG-mut oqarpoq.

- Naalakkersuisut spiralilersuisimanermit eqqugaasimasut saaffiginninnissamut katsorsarneqarnissamullu periarfissinneqarnissaat siorna sulissutigaat. Nuna tamakkerlugu saaffiginnissutit 77-it maannamut tiguagut, oqarpoq.

Aamma atuaruk Naja spiralilerneqarsimanerminik oqaluttuaqqaartuuvoq: Utaqqeqqinnianngilagut

Niviarsiaqqat arnallu kalaallit 4500 missaat 1960-ikkunniit siumut naartulinnginniassammata spiralilersorneqarsimasut saqqummersimavoq.

Kalaallit arnat arlaqartut kingorna tusagassiorfinni saqqummerput ilisimatinneqaratik spiralilersinneqarsimanerminnik oqaluttuarlutik.

Arlallit katsorsarneqarnissartik pisariaqartippaat

Spiralilersuisimanermit eqqugaasut tarnip pissusaanik ilisimasalimmit psykoterapeutimiilluunniit akeqanngitsumik katsorsarneqarnissamut juunimi 2022-mi periarfissinneqarput. Oqarasuaatikkut siunnersuisarfimmut Tusaanngamut sianerluni taamaaliortoqarsinnaavoq.

Sermitsiaq.AG naapertorlugu aaqqiissummut 800.000 koruuninik ilassutitut tapiissuteqarnissamut Naalakkersuisut akuersisimapput. Aningaasat arnat amerlanerusut katsorsarneqarnissaannut atorneqassapput.

Spiralilersuisimaneq suua?

DR-imit tusarnaagassiap ”Spiralkampagnen”-ip niviarsiaqqat arnallu tusindilikkaat danskit oqartussaasuisa kalaallit inuiaqatigiit amerliartornerannut killiliiniarlutik 1966-imit 1975-imut spiralilersorneqarsimanerat saqqummiuppaa.
DR naapertorlugu 1966-imit 1970-imut 4500-t spiralilerneqarput.
Piffissami tassani nunatsinni arnat meerartaarsinnaasut 9000-iupput.
Arnat arlallit spiralilerneqarnertik pinngitsaaliinertut naapertuilluanngitsuliornertullu misigisimallugu oqaluttuaraat.
Naalakkersuisut danskillu naalakkersuisuisa piffissami 1960-imit 1992-imut nunatta peqqinnissamik oqartussaaffimmik tigusinissaanut tungaanut spiralilersuisoqarneranik qulaajaasoqarnissaa septembarimi 2022-mi isumaqatigiissutigaat. Qulaajaanermi kalaallinut 1960-imit 1991-imut naartunaveersaartitsinermut atatillugu iliuuseqartarsimasut qulaajarneqassapput, spiralilersuisimaneq ilanngullugu. Nunatta peqqinnissamut oqartussaaffik 1992-imi tiguaa.
Qulaajaaneq maaji 2025-mi piariissangatinneqarpoq.
Arnat spiralilersorneqarsimasut 67-it eqqartuussissuserisumut Ehmer Pramming Advokaterimeersumut Mads Prammingimut saaffiginnipput. Taakku danskit naalagaaffianiit utoqqatserfigineqarnissamik taarsiiffigineqarnissaminnillu kissaateqarput.

Allisiguk

Naalakkersuisunit Isumaginninnermullu Aqutsisoqarfimmit naatsorsuutigineqarpoq 77-init amerlanerusut katsorsarneqarnissamik ullumikkut pisariaqartitsisut. Taama Sermitsiaq.AG allappoq.

Misissuineq kinguaattooqqasoq

Spiralilersuisimanermik suliap ingerlasimanera pillugu misissuineq maajip naanerani aallartinneqarpoq. Arlaleriarluni kinguaattooreerluni aallartinneqarpoq.

Ilisimatuut misissussavaat suliap annertussusaa, aalajangiinerup ingerlasimanera arnallu akuusut misigisaat qulaajarneqassalluni.

Niviarsiaqqanik arnanillu kalaallinik 1960-ikkunniit 1991-imi peqqinnissaqarfiup Kalaallit Nunaannit tiguneqarnissaata tungaanut naartunaveersaartitsineq ilisimatuunit misissorneqassaaq.

Aamma atuaruk Spiralilersuisimaneq pillugu suliaq: Qulaajaasoqannginnerani utoqqatsertoqarnissaa Aaja Chemnitzip piumasaraa

Misissuineq siullermik 1. oktobari 2024 piareersimasussaasimagaluarpoq. Maanna maajimi 2025-mi naammassisimanissaa naatsorsuutigineqarpoq.

Naalakkersuisut Siulittaasuata Múte B. Egedep (Inuit Ataqatigiit) misissuinerup sukkanerusumik aallartinneqarsimannginnera Danmarkimi naalakkersuisunut siornatigut isornartorsiutigisimavaa.

Nunami namminermi peqqinnissamullu ministeri Sofie Løhde (V) DR-imut siornatigut oqarpoq ”ilisimatuunik piginnaasaqarluartunik naammattunik toqqaaniarnissaq ajornartorsiutaasimasoq".

Nutaarsiassami kukkunermik nassaarsimaguit uunga allaffigineqarsinnaavugut.