Sorsunnermut akerliuneq neriuuteqarneruvoq upperiatsajasoq

Issittup sakkutuulersorfiunnginnissaanik qulakkeerinissaq kalaallit partiivisa akornanni ukiorpassuarni qitiuvoq.

IA-p Naleqqallu naalakkersusioqatigiinnerminni “nunarput sakkulersorfiussanngitsoq” 2021-mi atsiorpaat.

Tamannali ullumikkut allatut nipeqarpoq.

- Sorsuttoqarnissaanut akerliunermik ileqqutoqaavoq, tassanilu eqqissineq anguniakkatut isigineqarluni. Maannali upperiatsajasoqassanngitsoq oqaatigineqartarpoq. Inissisimanitsinnut tunngatillugu piviusorsiussaagut. Taamaammat sakkut inissaqartinneqassapput, Illersornissamut Ilinniarfimmi Issittumut Tunngasunut lektori Marc Jacobsen oqarpoq.

Marc Jacobsenip oqarnera naapertorlugu Ukrainemi sorsunneq nunatsinni politikerit illersornissamut politikkimik isiginninnerannut aalassatsitsisimavoq. Kalaallit Nunaata USA-p Ruslandillu akornanni inissisimanerata sakkutooqarnikkut suliaqartoqarnerulernissaa avaqqukkuminaallisippaa.

Ilisimatusarfimmi Nasiffimmi aamma Illersornissamut Ilinniarfimmi lektori, Jeppe Standsbjerg aamma taama naliliivoq.

- Ruslandip Ukrainemik tiguaanissaa tikillugu sakkutooqannginnerunera pitsaanerusoq isumatsialaasimavoq. Kalaallit Nunaata illersornerani sorsukkumannginneq. Kalaallit Nunaannili sakkutooqarnerulernissaa ullumikkut akuerineqarnerusoq ersarinneruvoq, taanna oqarpoq.

Kunngeqarfik sakkussiortoq

Nunarsuarmi pissaanillit akornanni pissaaneqarnerulerniartoqarpoq, tamannalu Donald Trumpip USA-mi præsidentinngoqqinnerani ersarinnerulerluni.

Taassuma USA-p sillimaniarnermi politikki eqqarsaatigalugu Kalaallit Nunaat ’nakkutigissagaa’ qaammammi kingullermi arlaleriarluni oqaatigaa.

- Nunami sillimaniarneq, nunani tamalaani sillimaniarneq, nunarsuarmi sillimaniarneq, nunarsuarmilu eqqissineq pissutigalugu Kalaallit Nunaat pisariaqartipparput, - aap taamaaliortariaqarpugut, taanna ataasinngornermut unnukkut oqarpoq.

Danskit naalakkersuisuisa nunatsinnilu naalakkersuisut nunatta illersorneqarnerata pitsanngorsarnissaa aamma isumaqatigiissutigaat.

Danskit illersornissamut ministeriata, Troels Lund Poulsenip (Venstre) aamma nunanut allanut naalakkersuisup, Vivian Motzfeldtip (Siumut) illersornissamut isumaqatigiissut nutaaq 14,6 milliardit koruuninik naleqartoq Kunngeqarfiup peqataaneranut nunattalu eqqaani pitsanngorsaataasussaq qanittumi saqqummiuppaat.

Vivian Motzfeldt tusagassiortunik katersortitsinermi oqarpoq:

- Sillimaniarnermi politikkikkut inissisimaneq allanngortoq aamma arajutsisimanngilarput, tamannalu sillimaffigisariaqarparput.

- Umiarsuarnik nutaanik Issittumi alapernaarsuutissanik pissarsinissaq pingaarnertut salliutitannut ilaavoq. Nalunnginnakku pingaaruteqaqisut. Kalaallit tamarmik isumannaatsuunissaannut.

Illersornissaqarfiup nunatsinni umiarsui angalasinnaannginnertik pissutigalugu Nuummi arlaleriarlutik tulangapput. Umiarsuit nutaanik taarserneqarnissaat maanna pilersaarutaavoq. Assi © : Mads Malik Fuglsang Holm/ KNR

Nunatsinnut iluaqutaassasut

Vivian Motzfeldtip oqarneratut illersornissaqarfiup inuiaqatigiinni suliassaanni imaatigut sillimaniarneq nunatsinni politikerit akornanni pingaartinneqarnerusoq ersarissumik takutinneqarpoq.

Illersornissaqarfiup nakkutilliinera inuiaqatigiinnut aningaasaqarnikkut iluaqutaanerunissaa aamma ukiuni kingullerni ukkatarineqarnerulerpoq.

Taamaammat kalaallit illersornissamut peqataatinneqarnerussapput, taamaalillutik nunarput namminiilivippat pingaaruteqartunik piginnaasaqalersinnaapput.

Marc Jacobsenip Issittumi Tunngaviusumik Ilinniarfik pilersinneqaqqammersoq ineriartornermut tassunga assersuutigaa.

- Ilinniarfik suliniutitut iluatsilluarsimasutut pitsanngorsarneqartussatullu assersuutissatsialaavoq, taanna oqarpoq.

Taamaammat danskit naalakkersuisuisa ilinniarnerup annertusineqarnissaa, taamaalillutik ilinniartut 22-nit 30-nut amerlineqarnissaat isumaqatigiissutigaat. Tamanna kalaallit inuusuttut piginnaasanik upalungaarsimanermi atorneqarsinnaasunik piginnaasaqalernissaannut periarfissiissaaq.

Muminganillu amerikamiut tungaanniit nunatsinni nunamut – nunakkut, imaatigut silaannakkullu nakkutilliinerup pitsanngorsarneqarnissaa pingaarnerutinneqarpoq.

- Nakkutilliinerup pitsaanerunissaa aamma aqqartartunik (russinit pigineqartunik aaqq.) ujaasinermut peqataanissamut kissaateqarneq ukiorpassuarni piumaneqarpoq, Jeppe Strandsbjerg oqarpoq.

Trumpili Issittumi isumannaarinissaq pillugu nunatsinni sakkutooqarfeqarnerorusunnersoq imaluunniit sakkutooqarnerutitserusunnersoq suli ersarinngilaq.

Taamaammat Jeppe Standsbjergip oqarnera naapertorlugu NATO Issittumut tunngatillugu qanoq oqaaseqarnera maluginiarneqassaaq. Natop generalsekretæriata, Mark Ruttep Issittumi sillimaniarnermut pitsanngorsaanissamut ataatsimut aaqqiissuteqartoqarnissaa pisariaqartinneqartoq qaammammi matumani siusinnerusukkut oqaatigaa.

- Trumpip avannarpiaanut tunngatillugu ilumoornera qularnanngilaq, taamaammat ataatsimut iliuuseqartoqarnerussaaq, NATO-p pisortaa oqarpoq.