Nappartat biilikullu manngertornisut akornanni: Amerikamiut sorsunnermi eqqagassaanut tikeraarneq
Nappartatoqqat uuliaasiviusimasut manngertornisut, colanut puiaasatoqqat, sakkutuut qamutitoqai assakaasullit manngertornisut, aallaasit imassai qaartartullu igeriuttakkat qaartartullu allat qaartinneqarnikuunngeratartut 6500-t missaat.
Amerikamiut Marrarmi Nuup kujataaniittumi sakkutooqarfikuanni qimaannakkanik saliinermi katersat ilai tamakkuupput.
KNR-ermiut Marrarmut ukioq manna saliisut naammassileruttorneranni tikeraarput.
- Marrarmut tikikkatta nappartatoqqat qaleriissaarlugit katersat meterit marlupajaatut portussuseqarput, Henrik Abelsen silaannarmut soqanngitsumut anorlertumullu tikkuaatigaluni oqarpoq.
- Sissamiit 50 meterinik qatsitsigisumi nunamiippugut, Nuummiillu maanga ilaaffigisatsinniit tassa umiaasaaqqamiit umiatsiaaqqamik maanga timmukaanneqarpugut.
Henrik Abelsen suliffeqarfimmi Masimmi - Marrarmi saliinermi maskiinanik assaassuteqartitsisumi maskiinanillu allanik atortoqartitsisumi – sulisuuvoq. Kommuneqarfik Sermersooq saliisitsisuuvoq, Henrik Abelsenili maskiinanik aqutsisanngilaq – containereeqqamili iggaviusumi igasuuvoq, containereerarlu taanna sulisut nerisarfiattut aamma atuuttoq Restaurant Marrarmik aamma taasarpaat.
- 180 millioner koruunit USA-p nunatsinni sakkutooqarfikuini ukiuni arfinilinni tulliuttuni saliinissanut Danmarkimi naalakkersuisunit immikkoortinneqarput
- Aqutsisoqatigiit Kalaallit Nunaannit aamma Danmarkimit sinniisuutitaqartut sumi qaqugulu saliisoqartarnissaanik tamatumunngalu atatillugu suliniutinik ingerlanneqartartussanik aalajangiisuusassapput
- Amerikamiut sorsunnersuarmi kingullermi sakkutooqarfikui sakkutooqarfikullu allat Danmarkip illersornissamut isumaqatigiissut 1951-imeersoq tassungalu ilassutitut isumaqatigiissutit allat arlaliusut naapertorlugit akuersissuteqarnera tunngavigalugu USA-mit pilersinneqarsimasut saliinissanut isumaqatigiissummi pineqarput
- Nunatsinni suliffeqarfiit sumiiffinni toqqakkani saliinissanut akisussaasuussapput.
- Sakkutooqarfiit atuuttut soorlu Pituffik Danmarkillu illersornissamut sakkutooqarfii maanna atuuttut soorlu Kangilinnguit, Daneborgi Mestersvigilu isumaqatigiissummi pineqanngillat
- Taamatuttaaq Camp Century saliinissanut isumaqatigiissummi aamma pineqanngilaq. Ilisimatusartummi sumiiffimmi tassani nakkutilliileruttorlutillu mingutsitsinerup annertussusaanik misissuileruttorput
Paasissutissanik pissarsiffik: Danmarkimi avatangiisinut inuussutissanullu ministeriusimasup naalakkersuisullu siulittaasuata amerikamiut nunatsinni sakkutooqarfikuini saliinissanut isumaqatigiissutaat.
Nerriviit arlaqanngitsut issiaviillu containereeqqamiipput, aamma iffiat, qallersuutissat, imeq saftilu nerriviit ilaannni saqqumipput.
Mittarfik 1700 meterinik takissuseqartoq
Marraq 1700 meteritut isorartutigisumik aamma mittarfeqarpoq, mittarfillu taanna amerikamiunit sorsunnersuarmi kingullermi pilersitaavoq. Maanna usserutaasaqanngilaq, sulili mannariinnaavoq.
ATV-nik sukkalisaarluta tassuunaqquppugut. Napparutitoqqat ataasiakkaat takussaapput. Savimerngit ungalutoqaasut sumi tamaani aamma takussaapput. Colanut puiaasatoqqat – amerikamiut peqqissaartumik sanileriiaarlugit nunamut iliorarsimasaat – aamma takussaapput.
- Salliligatoqqat qaleriissat qimaannakkat – qularnanngitsumik illutoqqanut atorneqarsimasut – sumiiffinni ataasiakkaani aamma takussaapput.
AAMMA ATUARUK Sakkutooqarfiusimasumi ukioq manna saliineq naammassivoq: Marraap Marrarmi saliineq ajornarsisikkaa
Henrik Abelsen ATV aqutani unitseriarlugu saviminitoqarpassuit manngertornisut qaleriissaakkat tikkuarpai:
- Toqqavitoqqat, nappartatoqqat uuliaasiviusimasut, biilitoqqat lastbiilitoqqallu takusinnaavasi, taakkulu maskiinalerisutta lastbiilersuarnik pikanngaanniit assartoriarlugit tamaanga katersorpaat, Henrik Abelsen tikkuariarlugit oqarpoq.
- Biilitoqqat lastbiilitoqqallu aggorlugit aserorterneqarput. Saviminitoqqat annertunerpaartaat Nuummut umiaasaararujussuarmik assartorneqareerput. Ullut qulit missaanni katersorpaat, maangalu minutsit 20-30 missaanni assartortarpaat. Nappartatoqqat ilai suli uuliasunnipput.
Ukioq manna saleqqissanngitsut
Saviminitoqqat Nuummiit Danmarkimi suliffeqarfimmut assartorneqassapput, suliffeqarfiullu taassuma saviminitoqqat annertunerpaartai atoqqitassanngorlugit suliareqqissinnaavai.
Aallaasit imassaannik aamma nassaarsimapput, ilimanarporlu imassanik atorneqanngitsunik saviminitoqqat ataanni peqartoq.
AAMMA ATUARUK Saviminikut amerikamiunit qimaannakkat Danmarkimut assartorneqassapput
Naalakkersuisut siulittaasuat Kim Kielsen (S) Danmarkimilu avatangiisinut ministeriusimasoq Esben Lunde Larsen amerikamiut sakkutooqarfikuini saliinissanut siorna januaarimi isumaqatigiissuteqarput.
Isumaqatigiissutaat tunngavigalugu 180 millioner koruunit amerikamiut sakkutooqarfikuini ukiuni arfinilinni tulliuttuni saliinissanut atorneqartussatut immikkoortinneqarput. Saliineq siulleq amerikamiut Ikkattimi Tasiilap eqqaaniittumi timmisartoqarfikuanni Bluie East 2-mi pivoq, tamatumalu kingorna Marrarmi sakkutooqarfikumi Nuup kujataaniittumi saliisoqarpoq.
Ukioq manna saliinertik sapaatit akunnerata naanerani naammassivaat.
