Pinngortitaleriffik: Inatsisip nutaap kalaallit amaruanut qularnartitsivoq
Amaqqut piniagaanerat pissutigalugu nunatsinni ukiuni qulikkaani nungussimagaluartut takussaaqqileriartorput. Tamannali Naalakkersuisut amaqqut pillugit nalunaarutaata nutaap allanngortingaatsiarsinnaavaa.
Timmissat miluumasullu pillugit Pinngortitaleriffimmi immikkoortortami pisortaq, Fernando Ugarte taama naliliivoq.
- Politikkikkut aalajangiineruvoq. Tamanna amaqqut pillugit siunnersuinermut, qanoq amerlatiginerannik ilisimasanut piniagaanerisa qanoq sunniuteqassanerannut tunngaveqanngilaq, immikkut ilisimasalik oqarpoq.
Amaroq ulorianarpa?
- Amaqqut inunnut saassussisarnerat pillugu nalunaarusiaq 2002-mi saqqummersinneqarpoq, tassanilu nunatsinnit pisunik eqqaasaqartoqanngilaq (Linnell et al., 2002) Pisut 15-it Canadami 1015-imit 2000-imut pisimasut eqqaaneqarput. Canadami amaqqut 60.000-it missaanniissangatinneqarput. Paasissutissarsiffik: Pinngortitaleriffik.
Amaqqut Qaanaap eqqaani Ittoqqortoormiinilu piniagassanik nerinnginnissaat anguniarlugu Naalakkersuisut killeqanngitsumik piniarsinnaatitsilerlutik nalunaarumminni tunngavilersuutigaat.
Pinngortitaleriffik naapertorlugu nunatsinni amaqqut ikipput, qanorli amerlatigeqqissaarnerat ilisimaneqarnani. Amaqqut amerlassusaat 1978-imit 1998-imut kingullermik naatsorsorneqarput, amerlanerpaaffiinilu nunatsinni amaqqut 55-it missaanniittut inerniliunneqarpoq.
Ilisimatusarneq nutaaq: Kalaallit Nunaanni amaqqut nungoratarsinnaapput
Pinngortitaleriffiup nunatsinni amaqqut immikkuullarissutut 2017-imit nalunaarummut tusarniaanermut atatillugu nassuiaatigai.
- DNA-vanik misissueqqissaarnerit nutaat saqqummersinneqanngitsut inernerisa takutippaat, nunatsinni Umimmaat Nunaannilu (Canadami aaqq.) amaqqut sananeqaatimikkut qanigisariittut, sumiiffinniillu allanit Issittumi amaqqunit allaanerusut. Amaroqatigiit taakku amerlavallaanngillat, taamaattumillu sunnertiasuullutik, Pinngortitaleriffik Naalakkersuisunut oqaaseqammini allappoq.
Pinngortitaleriffiup amaqqut pillugit piniarsinnaatitsilinnginnermi misissuilluarnissaq innersuussutigaa.
AAMMA ATUARUK Sumiiffinni marlunni amaqqut killeqanngitsumik toqunneqarsinnaalersut
Naalakkersuisulli tamanna malinnagu aalajangiipput, tamannalu amaqqunut kingunerlungaatsiarsinnaavoq.
- Nalunaarut nunap eqqissisimatitap avataani (nunatsinni aaqq.) amaqqut qanittukkut amerliartoqqileraluartut nungutinneqarannik kinguneqarsinnaavoq, Fernando Ugarte oqarpoq, itisiliillunilu:
- Piniartut pingaartumik Qaanaami qanoq piniartiginerat amaroqaannarnissaanut apeqqutaalluinnarpoq, taakkuami amaqqut nungutissinnaavaat. Maannakkutut itsillugu inatsisit amaqqunut illersuinngillat.
Nunami eqqissisimatitami immaqa amarukippallaartoq
Naak nunami eqqissisimatitami amaqqut piniagaanissamut illersugaagaluartut amaqqunut nunatta sinneraniittunut Canadamilu Umimaat Nunaanniittunut atassuteqartut ilisimatusarnerup takutippaa.
Sumiiffik tamaat ingerlaarfigaat sananeqaatiminnillu siammarteriffigisarlugu. Taamaammat amaqqut nunap eqqissisimatitap avataaniittut piniagaallutik nungutaassagunik amaqqut nunami eqqissisimatitamiittut imminnut piutiinnarsinnaassanersut qularnarpoq.
AAMMA ATUARUK Qaanaami Ittoqqortoormiinilu amaqqut ukioq naallugu piniarneqarsinnaasut
- Tamanna qulakkeerlugu ilisimanngilarput, kisianni amaqqut Umimmaat Nunaata Kalaallit Nunaatalu akornanni ingerlaartartut timaanni sananeqaatinik misissuinerup takutippaa. Taamaalillutik ataatsimut amaroqatigiiupput, Fernando Ugarte oqarpoq.
Fernando Ugarte Danmarkimi ukiuni kingullerni oqallisaasumut sanilliussivoq, tassa amaroq ukiuni qulikkaani kingullerni takussaasimanngitsoq uteqqissimasoq.
Tassanilu nunaatillit ilaasa amaqqut illumi uumasuutinut ilaannikkut saassussisarnerat pissutigalugu aallaasinnaatitaavaat.
