Peqatigiiffik inissiisarneq pillugu: Danskit kommunii kulturikkut assigiinngissutsinik eqqarsaatiginninnissamut pinngitsaalineqartariaqarput
Danskit kommuniisa kalaallit meerartaannik angerlarsimaffiup avataanut inissiineranni suliani kulturikkut oqaatsitigullu assigiinngissutsinik pingaartitsisarnerat nalaatsornerinnaangajattarpoq.
Danmarkimi Peqatigiiffik Kalaallit Meerartaanni suliniutinut immikkoortortami aqutsisoq, Jeppe Bülow Sørensen oqarpoq.
- Kalaallinik meeqqanik ilaqutariinnillu eqqarsaatiginninnissaq pillugu sumiiffiit ilaanni ajunngilluinnartumik iliuuseqartoqartartoq sumiiffinnili allani nalaatsornerinnakkut pisartoq oqaatigineqarsinnaavoq.
Tamanna danskit inatsisaanni ilaqutariinnut inuiannik allanik tunuliaqutaqartunut immikkut ittumik iliuuseqartoqarnissaanik allaqqasoqannginneranik pissuteqarpoq.
Taamaallaat oqaloqatigiinnermi oqalutseqarsinnaatitaasut allassimavoq.
Tassa imaappoq Danmarkimi kalaallit ilaqutariit ajornartorsiutinik unammisaqartut kommunimi isumaginninnermik siunnersortimik immaqa kalaallit kulturiannik perorsaariaatsimillu ilaqutariinnut pissutinik naliliinermi pingaartitsisumik immaqa naapitsisinnaapput.
Allamili danskit kommunianni ilaqutariit assinganik isumagineqarnavianngillat.
- Danskit aaqqissuussaaneranni isumaginninnermi kommunit taakkuninnga eqqarsaatiginninnissaat pillugu takutitsisumik inatsimmi allassimasoqanngilaq. Tamannalu ajornartorsiutaangaatsiarsoraarput Jeppe Bülow oqarpoq, nangillunilu:
- Tamanna eqqarsaatigineqarnerusuuguni pitsaanerusumik suliami isumaginnittoqarlunilu inissiisoqassappat pitsaanerusumik inissiisoqassagaluarpoq.
Inatsit immikkut ittoq - kalaaliinnaanngitsunulli
Peqatigiiffik Kalaallit Meerartaata ilaqutariinnut kalaallinit tunuliaqutaqartunut angerlarsimaffiup avataanut inissiinissamut suliani oqaatsitigut kulturikkullu assigiinngissutsit pillugit danskit kommuniinit pingaartitsisoqarnissaanik pinngitsaaliissummik immikkut ittumik inatsisiliortoqarnissaa siunnersuutigaa.
Nalunaarusiaq Danmarkimi 2021-mut aningaasanut inatsimmit aningaasaliiffigineqarpoq.
Danmarkimi kalaallit meerartaasa 5,6 procentii allamut inissinneqarsimasut, nalunaarusiami erserpoq.
Taakku danskit meerartaannut sanilliukkaanni danskit meerartaasa 1 procentiinnaat allamut inissinneqarsimapput.
Danmarkimi kommunit isumaginnittoqarfiini sulissisut kalaallillu ilaqutariit suleqatigiinniarnerisa kipusoortarnerannut peqqutaasut makkuupput:
- kalaallit angajoqqaat danskisut piginnaasakinnerat
- oqalutsissaalatsineq
- Danskit suliamik isumaginnittut kalaallit kulturiannik ilisimaqannginnerat
- Kalaallit ilaqutariit danskillu suliamik isumaginnittut akornanni pigiliutiinnakkanik isumaqartoqartarnera
- Kalaallinik angajoqqaanik kalaallisut misissuisoqartannginnera
2014-imi, 2016-imi, 2018-imi 2020-milu meeqqat aqqanillit 17-illu akornanni ukiullit allamut inissinneqarsimasut apersorneqarnerini akissutaat kalaallillu ilaqutariit 17-it allamut inissinneqarsimasumik ikinnerpaamik ataatsimik meerartallit pillugit paasissutissat misissuinermi najoqqutarineqarput.
- Isumaqarpugut kalaallit ilaqutariit pineqartillugit angajoqqaat kulturiat tunuliaqutaallu pillugit aperisoqartarnissaa tassunga tunngatillugu misissuisoqartarnissaa pinngitsuugassaanngitsuussasoq, Jeppe Bülow Sørensen oqarpoq.
Peqatigiiffik Mentor Immanuelip aamma Danmarkimi ilisimatusarfiup VIVE-p danskit kommuniisa misissuut angajoqqaat piginnaasaannik naliliisarnermut atortagaat isornartorsiornikuuaat. Misissuummi tassani oqaatsit kulturilu eqqarsaatigineqanngillat.
Kisianni Peqatigiiffik Kalaallit Meerartaata misissuut kisimi ajornartorsiutaannginnerarpaa.
Danmarkimimi isumaginninnermi siunnersortit kalaallit perorsaasarneranni ileqqut naleqartitallu suuneri pillugit misissuillutik ilaqutariit kommunillu immat imarisaat ileqqutoqqallu – taalaaginnarniarlugit pillugit assigiimmik paasisaqarnerannik qulakkeerinnittariaqarput.
- Najoqqutassiamik imaluunniit allamik Namminersorlutik Oqartussat susassaqartulluunniit allat ilaqutariinnut ukununnga tunngatillugu ilisimasaqartut suleqatigalugit sanaamik, Jeppe Bülow Sørensen oqarpoq.
Nunat inoqqaavisa kulturiinik eqqarsaatiginninnissamik immikkut pisussaaffik
Taassuma kulturi oqaatsillu kalaallinut kisimik eqquineq ajortut erseqqisaatigaa. Inuiaat ikinnerussuteqartut allat aamma tamanna nalaattarpaat.
Jeppe Bülow Sørensenillu oqarnera naapertorlugu inuiaat ikinnerussuteqartut taarmik immikkut inatsisiliunneqarnissaa piviusorsiornerunngilaq. Danmarkili kalaallinut ilaqutariinnut tunngatillugu isumaginninnermi immikkut pisussaaffeqartoq, Peqatigiiffik Kalaallit Meerartaat isumaqarpoq.
Kalaallit ilaqutariit meerartaasa angerlarsimaffiup avataanut inissinneqartartut amerlassusaat danskit meerartaannut sanilliullugit tallimariaammik amerlanerunerat ilaatigut pissutaavoq. Kalaallit Naalagaaffiit Peqatigiinni nunap inoqqaavisut inissisimanerat ilaatigut aamma pissutaavoq.
- Ataatsimut oqaluttuarisaaneqaqatigiinnerput pissutigalugu immikkut ittumik pisussaaffeqartugut isumaqarpunga. Aamma eqqarsaatigaara kalaallit nunap inoqqaajunerannut atatillugu immikkut pisussaaffeqartugut kiisalu kulturikkut kingornussassanik illersuinissamut immikkut pisussaaffeqartugut eqqarsarpunga, Jeppe Bülow Sørensen oqarpoq.
Danskit naalakkersuisui kalaallit ilaqutariit Danmarkimiittut pingaartumik angerlarsimaffiup avataanut inissiisarnermut tunngatillugu suliani inatsisitigut illersugaanerannik pitsanngorsaaniarnermi qanoq iliorniarnersut, Folketingimut ilaasortap Siumumeersup, Aki-Matilda Høegh-Damip ministeriuneq Mette Frederiksen (S) sapaatip akunnerata siuliani akunnermi apeqqarissaanermi apeqquteqarfigaa.
- Inissiinerni tamani angajoqqaat suleqatigilluarniarneqassapput, Mette Frederiksen oqarpoq, nangillunilu:
- Ataatsimut isigalugu ileqqupalaavoq. Tassani Naalagaaffeqatigiinniittut tamarmik eqqortumik ataqqinnittumillu isumagineqarnissaat pillugu ataatsimoorluta qulakkeerinissamik suliassaqarpugut, ministeriuneq, Mette Frederiksen oqarpoq.
Folketingimi partiit isumaginninnermut aningaasassat piffissami matumani isumaqatigiinniassutigileruttorpaat, tassanilu angajoqqaat piginnaasaannik naliliinermut allanik misissuutiliortoqarnissaanut aningaasassarsinissaq aamma kissaataavoq.
