Nunatsinni silap pissusianik ilisimatusartoq: Aatsaat taama kiatsigaaq

Nunatsinni piniarneq aalisarnerlu kianneruleriartornerani kipiluttunartorsiorfiuleraluttuinnarput. Silap pissusiata allanngoriartornera Kalaallit Nunaata inuinut tamanut eqquisoq, nunatsinni silap pissusianik ilisimatusartoq oqarpoq.
februaarip 03-at 2023 10:11

Sermersuaq silap qanga qanoq issimaneranik, maanna qanoq inneranik siunissamilu qanoq ikkumaarneranik tikkuussisinnaavoq.

Sermersuarmilu ilisimatusartut Tysklandimi Alfred Wegener Institutimeersut Danmarkimilu Niels Bohr Institutimeersut nunatsinni silap pissusianik ilisimatusaqatigiileruttorput. Taakkulu silap ukiut 1000-t matuma siornamiit 2011 ilanngullugu qanoq issimaneranik Sermersuup qiterpasissuani avannaanilu ilisimatusarnerminni qillerillutik tigusatik misissoqqissaarnerini paasisatik najoqqutaralugit silap taamanikkut qanoq issimaneranik uuttuutit takutitsissutit atorlugit eqqoriakannerpaat.

Nunanit tamalaaneersut ilisimatuut atuagassiaanni Nature-mi allaatigisami saqqummeqqammertumi tamanna erserpoq.

- Silap pissusia ukiuni kingullerni 1000-ni qanoq allanngoriartortigisimanersoq ilisimatusarfigaarput, silap pissusianik nunarsuullu sannaata pissusianik Niels Bohr Institutip ilisimatusarfiani lektori allaatigisamillu Naturemi saqqummiusseqataasoq Bo Vinther KNR-imut oqarpoq.

Nunatsinni ukiut kingulliit 1000-t matuma siornatigornit agguaqatigiisillugu 1,5-nik kiannerusoq ilisimatusartut ukiuni kingullerni qulini misissugaasa takutikkaat, taanna uppernarsaavoq.

- Kalaallit Nunaanni ukiut kingulliit 1000-t ingerlaneranni 2001-ip 2011-illu akornannitulli kiatsigisimaneranik misissuinitsinni ersertoqanngilaq, taanna oqarpoq.

Silap pissusia sermersuup qiterpasissuani aamma allanngoriartortoq

Ilisimatusartut taakku misissugassaminnik sermersuarmi qillerillutik tigusaminnik misissuinerminni paasisatik allat ukiut 30-t matuma siorna aamma qillerillutik tigusaannik misisuinermi paasisat naleqqiukkamikkit tamanna paasivaat.

- Misissugassatsinnik Kalaallit Nunaata sermersuani qilleraluta tigusivugut, siornatigullu qanoq kiatsigisimanersoq paasiniarlugu tigusavut misissoqqissaarpavut, Bo Vinther oqarpoq.

Nunarsuarmilu silaannaap kissatsikkiartornera sermersuarmi silap pissusianut sunniuteqartoq, ilisimatusartut misissueqqissaarnerini paasisaasa takutippaat.

AAMMA ATUARUK Sermersuaq ilanngartortoq: Minnerpaamik 110 billionit tonsi aassasoq

Septembarip qaammaataata nunatsinni aatsaat taama kiatsiginerani sermersuup qaavata ilarujussua aatsitersimasoq, siorna oktobarimi aamma oqaluttuaraarput.

Sermersuummi ilaa 600.000 kvadratkilometerit missaattut annertutigisoq, tassa Danmarkimit 14-eriaammik annertunersoq, aatsitersimasoq, taamani erserpoq.

Kianneruleriartornerani aamma imavissuit qaffakkiartortut

Nunarsuarmi silaannaata kissatsikkiartornera nunatsinnut nunarsuullu sinneranut sunniuteqaqimmat ajornartorsiutaavoq.

Sermersuummi aatsiternerani aamma imavissuit aamma qaffakkiartussapput.

Tassa sineriammi imavissuit qaffakkiartussapput. Tamannalu Kalaallit Nunaanni aalisarneq piniarnerlu kipiluttunartorsiorfiuleraluttuinnarnerannik kinguneqarsinnaasoq, Bo Vinther KNR-imut oqarpoq.

- Kianneruleriartuinnarnera Kalaallit Nunaata inuinut tamanut sunniuteqangaatsiassaaq.

- Silap pissusiata allanngoriartornerani sikuniaasaartarnerani sikunngitsoortarneraniluunniit pisaqarniarnapiloornartartoq, Kalaallit Nunaata nutaarsiaassaataani radioanilu tusarsaakkajupput, taanna oqarpoq.