Immikkut ilisimasalik: Qarasaasiatigut pinerliiniartartut aningaasannakkusullutilluunniit paasissutissannakkusuttarput

Russinut illersuillutik qarasaasiatigut pinerliiniartartut Ruslandip Ukrainemi saassussereernerani ulappupput. Taakkua Europami qarasaasiatigut maanna saassussisaqattaartut, Illersornissaqarfiup misissueqqissaartarfiani nittartakkakkut pisunik misissueqqissaartartut ittuat oqarpoq.
Qarasaasiatigut pinerliiniartartut oqartussanut suliffeqarfinnulluunniit qarasaasiatigut saassussinerminni aningaasannanniakkajullutilluunniit anngiorlutik alapernaarsuikkajupput. Assi © : Scanpix
maajip 23-at 2022 06:08
Nutserisoq Hanne Petersen

Nunarput qarasaasiatigut pinerliiniartartorpaalunnit qaammatini kingullerni tallimani saassunneqartaarpoq.

Namminersorlutik Oqartussat qarasaasiatigut marsimi saassunneqarput. Tamanna Inatsisartut upernaakkut sapaatit akunnerannik sivisutigisumik ataatsimiikkunnaarallarnerannik kinguneqarpoq, kommunillu ikiorsiissutinik namminneq nuussuisariaqarsimallutillu suliffeqarfinnut akiligassatik akilersinnaasimanngilaat. 

Aamma Peqqinnissaqarfik qarasaasiatigut maajimi saassunneqarmat attaveqaatai akornuserneqarput.

AAMMA ATUARUK Peqqinnissaqarfiup qarasaasiatigut ajutooqqanera qarasaasiatigut saassunneqarneranik pissuteqartoq

Nunatsinnut qaammatini kingullerni tallimani qarasaasiatigut saassussinerit: 

- Royal Greenland qarasaasiatigut decembarimi saassunneqarami attaveqaataanut ullorpaalunni akornusiivoq 

- Namminersorlutik Oqartussat qarasaasiatigut marsimi saassunneqarami nunatsinni kommunit arlallit attaveqaataannut akornusiillunilu Inatsisartut upernaakkut ataatsimiinnerat unikkallarneranik kinguneqarpoq 

- Peqqinnissaqarfiup attaveqaatai maajip aallartisimalaarnerani akornuserneqarujussuarput. Tamanna qarasaasiatigut saassunneqarsimaneranik peqquteqartoq ullualuit matuma siorna paasineqarpoq. 

Kalaallit Nunaannilu oqartussat qarasaasiatigut aamma saassunneqarsimanerat eqqumiigisassaanngilaq.

- Naalagaaffiit pinerliiniartartoqatigiillu pissarsiarerusutatik aningaasartungaaratik qarasaasiatigut saassussinikkut pissarsiarisinnaagaat ajoraluartumik paasinikuuaat. Taakkua tillinnikkut kimigiiserlutilluunniit aningaasannanniartarput, danskit illersornissaqarfiata nittartakkakkut pisunik misissueqqissaartarfianni ittoq Mark Fiedel oqarpoq.

Danskit qarasaasiatigut isumannaallisaanermut sullissivianneersut, tassa Center for Cybersikkerhedimeersut Danmarkimut qarasaasiatigut saassusseratartoqarsinnaaneranik misissueqqissaartarmata Kalaallit Nunaannut qarasaasiatigut saassussisoqaratarsinnaaneranik misissueqqissaartanngillat. Nunatsinnulli qarasaasiatigut saassuseratartoqarsinnaaneranik ilimanaat Danmarkimisulli ittoq, Mark Fiedel nassuiaavoq.

Qarasaasiatigut pinerliiniartartut nittartakkakkut saassussisarmata nunarsuarmi sumi inissisimaneq apeqqutaasanngilaq. Pissarsiarerusutaminnik paasissutissaateqarunik naammagisarpaat.

- Kikkunnut saassussinerlutik apeqqutaatinngivittarpaat. Qarasaasiatigut pinerliiniartartut suliffeqarfiit oqartussalluunniit nittartakkakkut ingerlatsisariaqartut nunarsuarmi sumiinnerat apeqqutaatinnagu saassukkajuppaat. Kalaallit Nunaannilu suliffeqarfiit oqartussallu taakkunanit saassunneqarataannaasunut aamma akuupput, Mark Fiedel oqarpoq.

Aningaasannanniarlutillu anngiorlutik alapernaarsuisartut

Qarasaasiatigut saassusseriaaserineqartartut assigiingitsut marluupput.

Tassa qarasaasiatigut pinerliiniarnermi qarasaasiatigut saassussinermi saassutap attaveqaataanik atassuseeqqinnissamut kimigiiserluni aningaasannanniartoqartarpoq. Taamaaliorneq ransomwaremik taaneqartarpoq.

Aamma paasissutissannanniartoqartarpoq. Taamaaliortut aningaasannanniaratik nunat allat pissarsiarerusutaannik paasissutissannanniartarput.

- Killitsissiatut sulinertulli ippoq, nittartakkakkulli pisarnera allaanerussutigiinnarpaa. Qarasaasiatigut pinerliiniartartut aningaasannanniaratik paasissutissannanniarlutilli qarasaasiatigut saassussisarput, Mark Fiedel oqarpoq.

AAMMA ATUARUK Isumannaallisaanikkut ajutoorneq: Kommune Kujalliup 7 millionit akilernaveerai

Qarasaasiatigut saassussinerit ilarpassui imminik pisarput, taamaammat saassunneqarsinnaasunik illersornissaqarfik arajutsisillugu nittartakkakkut ulloq unnuarlu ujaasiffiusarput. Qarasaasiatigut pinerliiniartartut qarasaasiatigut saassussinerat iluatsikkaangat, paasissutissat unioqqutitsillutik pissarsiarisatik pinerliiniartartunut allanut tunisarpaat naalagaaffilluunniit isertugaataannik tillittarput.

Digitaliseerineq nunarsuarmi atugaaleraluttuinnartillugu oqartussat qarasaasiatigut saassunneqaratarnissaminnut aamma qaninnerulersartut, Mark Fiedel erseqqissaavoq.

- Nittartakkakkut kiffartuussinernik pisariaqartitsineruleraluttuinnarneq iluaqutitaqarluaqisoq qarasaasiatigut saassunneqaratarnissamut aamma qaninnerulersitsivoq, taanna oqarpoq.

Ukrainemi sorsunneq

Center for Cybersikkerhed Danmarkimut qarasaasiatigut saassussisoqaratarsinnaaneranut tunngatillugu alaatsinaannerulerpoq.

Russinut ukrainemiunulluunniit illersuisoqatigiit Ruslandip Ukrainemut saassussinerata kingornali nittartakkakkut akornusersuisaarput. Aallaqqaammulli Ukrainemut, Ruslandimut Belarusimullu qarasaasiatigut saassussisarput.

Nunanulli allanut Europami ilaasortanut kingorna aamma saassussisalersimammata, Mark Fidel suleqataalu alaatsinaannerulerput.

- Oqartussat nittartagaasa attaveqaataat akornuserneqarnerannik kinguneqartumik qarasaasiatigut saassuttarpaat. Tassa nittartagaat akornusersorlugit atorneqarsinnaajunnaarsittarpaat, taanna oqarpoq.

Suliffeqarfiit oqartussalluunniit soorlu Ruslandimik isornartorsiusimasut saassussinerannut peqqutaasinnaavoq, isornartorsiuisimanerallu nunani tamalaani nutaarsiassaqartitsivinnit tusarliunneqaraangata illersuisoqatigiinnit paasineqartarpoq. Taamaammallu oqartussat suliffeqarfiilluunniit qarasaasiatigut saassunneqarataannaalersarput.

AAMMA ATUARUK Royal Greenlandip saassunneqarnini ullut pingajussaanni ilungersuutigaa

Saassussinerilli amerliartuinnarnerat peqqutaanani eqqummaarinninnerulernissartilli alaatsinaannerulernerannut peqqutaasoq, taanna oqarpoq.

- Imaanngilaq Danmarkimut Kalaallit Nunaannulluunniit saassussisoqaratarsinnaanera ilimanaateqarnerulermat alaatsinaannerulertugut. Nunalli allat qarasaasiatigut aamma saassunneqartalernerat alaatsinaannerulernitsinnut peqqutaavoq, Mark Fiedel oqarpoq.

Suliffeqarfiillu Ukrainemi sorsuttoqarneranut tunngatillugu qarasaasiatigut saassunneqaratarsinnaanerminnut suli isumannaallisaasimanngitsut taamaaliornissaannut kajumissaarpai. Qarasaasiatigut saassunneqaratarsinnaanermut isumannaallisaanermi upalungaarsimanissamut qanoq iliuuserineqarsinnaasut, Center for Cybersikkerhedip nittartagaaniipput.