Isumaginninnermik susassaqarfik: Naalakkersuisut ikiorneqarumanngillat - danskit politikerii ikiuerusupput

Folketingip Naalakkersuisut isumaginninnermik susassaqarfimmut atatillugu ikiuinissamik qasseeriarlutik neqerooruteqarfigisarsimagaluarpai - “naamik qujaannarpugut”-li akissutaasarpoq. Neqeroorulli suli atuuttoq, danskit partiivisa qassiiusut erseqqissaatigaat.
Assi © : KNR/Arkiv
maajip 10-at 2019 16:59

- Ikiuerusulluta nalunngilara. Kalaallit Nunaanningaanniili ammanerunissaq ikiuukkusunnermullu tikilluaqqunissaaq kissaatigiinnarpara, folketingimi Kalaallit Nunaannut tunngasunut ataatsimiititaliap siulittaasorisimasaa, Ventrellu Kalaallit Nunaannut tunngasumik maanna oqaaseqartartua, Marcus Knuth nunatsinni isumaginninnermi pissutsit pillugit taama oqarpoq.

Taassuma danskit naalagaaffiata Naalakkersuisut isumaginninnermi susassaqarfinnut atatillugu ikiorneqarnissamik 2015-imi neqeroorfigineqarsimanerat eqqaasitsissutigaa.

Tamanna Qaasuitsup Kommunerisimasaani meeqqanut inuusuttunullu pissutsit isornartorsiorneqangaatsiareernerata kingorna Folketingimi Kalaallit Nunaannut ataatsimiititaliami ataatsimiittoqarnerani pivoq.

AAMMA ATUARUK Martha Lund Olsen meeqqat pillugit nassuiaateqartussanngortoq

- Nalunaarusiami, meeqqanik sumiginnaarnermik eqqunngitsuliorfigineqarnerinillu imaqartup saqqummiunneqarnerata kingorna - uanga eqqaamasakka naapertorlugit, danskit partiiivi tamarmiullutik oqarput   ´Arlaannik iliuuseqarsinnaavugut? Tarnip pissusianik ilisimasalinnik ikiuussinnaavugut? Arlaannilluunniit iliuuseqarsinnaavugut? Tamannali Kalaallit Nunaanniit isumagineqartutut ilillugu oqallisigineqarunnaamivoq, Marcus Knuth oqarpoq.

Danskit Nunatsinni isumaginninnermut tapiissuteqarnerat

1980: Namminersornerullutik Oqartussat isumaginninnermut akisussaalerput
2015: Nunatsinni isumaginninnermi pissutsit pitsanngorsarnissaanut naalagaaffiup Namminersorlutik Oqartussallu suleqatigiinnissaannik Folketingimi isumaqatigiissutaasumik neqeroortoqarpoq. Tamanna Naalakkersuisut itigartitsissutigaat.
2016: Naalakkersuisut danskillu naalakkersuisui Nunatsinni isumaginninnermi suleqatigiissinnaanermik isumaqatigiissuteqarput.
2016: Folketingimi amerlanerussuteqartut Nunatsinni meeqqanut inuusuttunullu susassaqarfinnut 2017-imit 2020-mut 10 millionit koruuninik immikkoortitsipput.
Danske partiivi Folketingimi oqaaseqartarfimmit Danmarkimi isumaginninnermi susassaqarfimmt aningaasaliinerullutikkalaallit-danskillu suleqatigiinnissamut qasseeriarlutik taperiinerarnikuupput.
2019: Isumaginninnermut Naalakkersuisup, Martha Abelsenip Danmarkimi isumaginninnermut susassaqarfimmit tapiissuteqarniarneq itigartitsissutigaa.

Taamani isumaginninnermut Naalakkersuisuusup maanna Kommuneqarfik Sermersuumi Tasiilaq ilanngullugu isumaginninnermut pisortap, Martha Lund Olsenip tamanna itigartitsissutigaa.

Tasiilami kinguaassiutitigut atornerluinerit, imminut toqunnerit sumiginnaanerillu suli atugaangaatsiartut, nakkutilliisut nalunaarutaasa qassiiusut DR-illu piviusulersaarutaata “Byen hvor børn forsvinder”-ip tamanna aalajangersumik oqaatigaat.

2016-imi Naalakkersuisup, Martha Lund Olsenip danskit isumaginninnermut ministererisimasaat, Karen Ellemann (V) danskinik sulianik ilisimasalinnik Namminersorlutik Oqartussat isumaqatiginninneratigut ikiuisoqarsinnaaneranut isumaqatigiissuteqarfigaa.

Naalakkersuisoq suli ikiorneqarumanngitsut

Danskit kaallillu oqartussaasuisa isumaginninnermut susassaqarfimmut atatillugu suleqatigiinnissaannut neqeroorut suli atuuttut Marcus Knuthip erseqqissaatigaa.

- Danskit tungaanniit partiit akimorlugit sapinngisatsinnik ikiuukkusulluta nalunngilara, Marcus Knuth oqarpoq.

Isumaginninnermulli Naalakkersuisup, Martha Abelsenip (S) naalagaaffiup ikiuunnissaa itigartitsissutigereerpaa, naak unammillernartut annertusut nassuerutigereeraluarlugu. 

AAMMA ATUARUK Avataanit ikiorneqarnissaq pisariaqanngilaq

 

- Isumaqanngilaq avataaninngaaniit tikittut, innuttaasut taamatut sullisissagunikkit,   isumaaruttarpoq, qimagunnerit tamaasa takujuaannarparput, ajornartorsiut taannaajuaannartarpoq,  Martha Abelsen KNR-imut sapaatip akunnerani siusinnerusumi oqarpoq.

Danskit partiivi amerlanerussuteqartut neqerooruteqartuusut

Socialdemokraatit Kalaallit Nunaannut oqaaseqartartuata Karin Gaardstedip Kalaallit Nunaani innuttaasut isumaginninnikkut sullineqartarnerisa pitsaanerulernissaannut kalaallit danskillu suleqatigiinnissaannut piareersimalluni oqarpoq.

- Ikiorneqarnissaminnut  kissaateqanngitsut ikiorneqarsinnaanngillat, Karin Gaardsted oqarpoq. 

- Kalaallit Nunaata ikioqqulluni (saaffiginninnissaa ..aaqqitaq)soorunami pisariaqarluinnarpoq. Taamaanngippammi arlaat tikilluaqqusaanatillu susassaqarfimmut ikiuukkiartorpata suut tamarmik paasinerlunneqarsinnaapput, Karin Gaardsted oqarpoq.

Naalakkersuisulli danskinik suliamik ilisimannittunik suleqatigiinnissamut ersesissuteqaannarnatik, meeqqat pisariaqartitaat ukkatarissagaat kaammattuutigaa.

- Meeqqat inuusuttullu ikiorneqarnerisigut Kalaallit Nunaata suna annaasinnaaneraa takusinnaanngilara. Taamaaliornermi ajorsarnerussanngilaq, suliassarli ajornakusoortorujussuuvoq, Karin Gaardsted oqarpoq.

AAMMA ATUARUK Tasiilami aaqqiigallartarneq ilisarnaataasimavoq

Aammattaaq Radikale Venstrep partiip Kalaallit Nunaata Danmarkillu akornanni kajumissuseq aqqutigalugu isumaginninnermi suleqatigiittoqarnissaa kissaatigigaa erseqqissaatigigaa, partiip Kalaallit Nunaannut tunngasunik oqaaseqartartua, Martin Lidegaard oqarpoq.

- Isumaqarpunga Kalaallit Nunaat attavigisariaqaripput. Arlaat sianeqatigiillutik pisussaaffilissutaanngitsumik suleqatigiinnissaq oqaloqatigiillik. Isumaqanngilanga oqaaseq ‘ikiu’ atorneqartariaqartoq, ataatsimulli suliassaqarpugut.

Dansk Folkepartiilli naalagaaffiup Nunatsinni isumaginninnermut tunngasunut akisussaaffik tigugallassagaa siunnersuutigaa. Tamannali Venstrep, Socialdemokraatit, Radikale Ventrellu itigartitsissutigaat.