Inuit tusindilikkaat Tivolimukaasut: “Kalaallit Nunatsinnit tamarmit inuit nuannaartut naapitassaapput”
Københavnimi Tivolimi inuit tusindilikkaat Grønland i Tivolimimut ileqqoq malillugu peqataajarfigisaanni seqinnarippoq, candyflosseqarpoq, inuit pinnguaataannik takutitsisoqarpoq kalaallinillu nipilersortoqarluni.
Nuannaarniartarfik eqqaamaneqarluartartoq kalaallit kulturiannik nipilersornermik, oqalugiarnernik ilaatigullu pinnersaatinik, atisanik atuakkanillu nunatsinneersunik tuniniaaveqarluni ulluni marlunni aaqqissuussiffiuvoq.
Ileqqoq 1976-imi aallartinneqarpoq, taamani kalaallit Danmarkimut ilinniariartussat Tivolimi aggustip aallaqqaataani naapinnissaminnik isumaqatigiissuteqarsimapput.
Ileqqoq taanna 2001-imi aaqqissuussinermut Grønland i Tivolimut ullumikkut ilisimasatsinnut allanngorpoq, nuannaarniartarfillu nunatsinnit kulturimik ulikkaavittarluni.
Hansine Josenius aallaqqaamulli peqataasimasoq suli peqataajuartarpoq.
Hansine Josenius – nunatta kujataani Alluitsumeersoq ullumikkut Danmarkimi Fredericiami najugaqarpoq.
Aggustip aallaqqaani Tivolimi ilinnut qanoq isumaqarpa?
- Ukiorpassuit 1970-ikkunnili maannga tikeqqaaramali Danmarkiliaqqaarama ilinniartuulluni malinnaaffigisimavara ukiorpassuit.
- Naapitsiffiulluartarpoq. Kalaallit Nunaat, Danmarki nunallu allat tamakkerlugit nalunngisat inuit nuannaartut naapinneqarsinnaasarput. Tamanna nuannarilluinnarpara. Ikinngutinik ilaquttanillu naapitsilluni nuanneqaaq.
Frederikke Skytte – Sisimiuni najugaqarpoq, Danmarkimullu ferierluni.
Sooruna aggustip aallaqqaataani Tivolimukarpit?
- Uannut isumaqartorujussuuvoq, ukiorpassuit takunikuunngisakka nalunngisakka takorusukkakkit. Ukiorpassuarni peqataasarnikuuvunga, kisianni ukiuni kingullerni sisamani periarfissaqannginnama peqataanikuunngilanga. Maannga nuussimasunik attaveqarnissamut periarfissatsialaavoq.
Ukioq manna arlaannik immikkut qilanaarisaqarpit?
- Kammagalu nuannarinerpaasarput Ole Kristiansen tusarnaarusukkatsigu. Taamaammat unnugu tusarnaarnissaanut qilanaartorujussuuvugut.
Jakob Kiving –Nykøbing Falsterimeersoq.
Tivoli ullumikkut peqataaninnut suli pissutaava?
- Kalaallimut katinnikuugama maaniippunga, nalunngilara maaniinnera taakkununnga pingaaruteqartorujussuusoq. Ilisarisimasaannut tamanut kateriffiungaatsiartarpoq. Taamaammat uanga ilaquttakka ilagerusukkakkit peqataavunga.
Grønland i Tivolimi peqataarngaarpit?
- Aap. Arlaleriarluni Kalaallit Nunaanneereernikuulluni maani qiimaneq Kalaallit Nunaannitulli innera nuannerpoq. Kalaallit Nunaannik suleqateqarnitsinnik nalliuttorsiutiginnissinnaanerput nuanneq. Kalaalerpassuit erfalasortik sumi tamaani erfgalasoq assillugu qanoq tulluusimaarutigitigineraat nalunngilara.
Ullumikkut suna qilanaaraajuk?
- Ilaquttama Kalaallit Nunaannit tikittut takunissaat ilaginissaallu qilanaaraara. Ukiumut ataasiaannarluta marloriaannarlutaluunniit takusarpugut, taamaammat maani ilaqutserisinnaaneq uannut nuannerpoq.
Mette Frederiksen & Helene Nielsen – Qasigiannguaneersut maanna Danmarkimi najugaqarput.
Mette Frederiksen (talerperleq) aamma Helene Nielsen (saamerleq) tassaapput soraluaasoq ajaasorlu. Taakku Tivolimi aggustip aallaqqaataat pingaartuusoraat.
Mette Frederiksen, Tivolimi aggustip aallaqqaataat ilinnut qanoq isumaqarpa?
- Ulloq pingaaruteqarpoq. Københavnimut Danmarkimullu kalaalerpassuarnik Danmarkimi najugaqartunik takutitsinissarput uannut pingaaruteqarluinnarpoq. Tivolip aaqqissuusserusuttarnera kusarluinnartuusoraara.
Ullumikkut arlaannik immikkut qilanaarisaqarpit?
- Maaniilluni nuanneqaaq.
- Kisianni aappaagumut siunnersuuteqarsinnaaguma kalaallisut nipilersortoqarnerunissaa amigaatigaara. Taavalu puisimik aalisakkanillu grillerisoqarnissaa kissaatigaara. Nerisassat uagutsinnut kalaallinut pingaartorujussuupput, nerisassat amigaatigilluinnarpakka.
Helene Nielsen, Tivolimi aggustip aallaqqaataat qanoq igaajuk?
- Ilaquttakka ilagerusukkakkit kulturilu misigerusukkakku maaniippunga. Ilaqutarsianiinnikuugama nagguinnik annaasaqalaarsimallunga misigisimavunga. Taamaammat Danmarkimut nuukkamali kalaallit kulturiannik inuuninniittoqarpallaarsimanngilaq. Nagguinnik nassaaqqinnissara kissaatigaara.
- Kalaallit Nunaannit allanik takulluni nuannerpoq. Meeraaninnit Tivolimit nuannersunik eqqaamasaqarpunga, taamaammat uteqqilluni nuanneqaaq.
