Immikkut ilisimasalik illersornissamut isumaqatigiissut pillugu: Ataatsimik pingaarnertut maluginiagaqarpunga
Illersornissamut isumaqatigiissut 1,5 milliardit koruuninik aningaasartaqartoq – ukioq ataaseq sinnerlugu matuma siorna siullermik saqqummiunneqartoq Danmarkimit nunatsinniillu atsioqatigiissutigineqarpoq.
Nunanut allanut tunngasunut naalakkersuisup, Vivian Motzfeldtip danskillu illersornissamut ministeriata, Morten Bødskovip Socialdemokraatineersup isumaqatigiissut aamma issittumi piginnaasanik annertusaanermik taaguuteqartoq Issittumilu timmisartuaqqanik inuttaqanngitsunik marlunnik 750 millionit koruunilinnik nakkutilliinermut tunngasoq atsiorpaat.
- Suliarinera kinguaattuungaatsiarnikuuvoq, Ilisimatusarfimmi adjunkti Nasiffimmilu tassa Ilisimatusarfimmi nunanut allanut sillimaniarnermullu sammisaqarfiusumi pisortaq, Rasmus Leander Nielsen oqarpoq.
Issittumi nakkutilliinerunissamut 1,5 milliardit koruuninik aningaasaliineq
Folketingip illersornissaq pillugu isumaqatigiissut nutaaq 2018-imi akueraa. Isumaqatigiissutip saniatigut Illersornissaqarfimmut 2023-p tungaanut 4,8 milliardit koruuninik aningaasaliinissaq isumaqatigiissutigineqarpoq.
Partiit illersornissaq pillugu isumaqatigiissusiortut sualummik Atlantikup Avannaani Issittumilu 2023-p tungaanut nakkutilliinerunissamut saniatigut 1,5 milliardit koruuninik 2019-imi aningaasaliipput.
Isumaqatigiissut Issittumi Piginnaasanik Annertusaanermik atserneqarpoq. Suliniummi uku ilaatigut ilaatinneqarput:
Kalaallit Nunaanni timmisartuaqqanik inuttaqanngitsunik ungasissuliartartunik nakkutilliissutit (750 millionit koruunit)
- Qaammataasatigut nakkutilliineq (85 millionit koruunit)
- Kalaallit Nunaata sineriaani radarit (20 millionit koruunit)
- Kalaallit Nunaanni Illersornissamik Ilinniarfik nutaaq (50 millionit koruunit)
- Issittumi piginnaasanik annertusaaneq siorna februaarimi saqqummiunneqartoq annermik assigaa. Maannali nunatta qanoq iluaqutissarsisinnaanerata erseqqissarneqarnera assigiinngissutaavoq. Nunarput tusaaneqartutut misigisimavoq isumaqatigiissummilu maanna imminut takusinnaanerulerluni.
Annertusaanissamut pilersaarut Folketingimi amerlanerussuteqartunit siorna februaarip aallartinnerani saqqummiunneqarpoq. Isumaqatigiissulli – ”savalimmiormiut kalaallillu oqartussaasuisa” imarisaanik akuersineratigut aatsaat atuutilertussaalluni.
Danskit politikerii kisimik saqqummiisut
Isumaqatigiissullu aatsaat ullumikkut akuerineqarpoq. Siornami februaarimi saquqmmiinermi nunatsinnit Savalimmiuniillu peqataasoqanngilaq. Taamaallaat Folketinigimi amerlanerussuteqartut tusagassiortunik katersortitsipput.
AAMMA ATUARUK Danmarkip nunattalu illersornissamut isumaqatigiissut allannguuterpassuaqanngitsumik isumaqatigiissutigigaat
Illersornissamut isumaqatigiissut isornartorsiorneqarpoq, ingammik Pele Broberg Naleqqameersoq, taamani nunanut allanut tunngasunut naalakkersuisuusoq isornartorsiuivoq.
- Danskit politikkikkut soqutigisatik pillugit inuiaqatigiinni piginnaasat pinnagit sakkutooqarnikkut suliaqarniarlutik aalajangersimapput, taanna KNR-imut oqarpoq.
Taannali isornartorsiuisuni kisimiinngilaq.
- Kim Kielsen illersornissamut isumaqatigiissummut kisimi isornartorsiuinikuunngilaq. Savalimmiuni aamma isornartorsiuisoqarpoq. Imarisaanik isornartorsiuineruallaanngilaq, kisianni annertusaaniarnerup suliarineqarneranik ilaatinneqarsimanngitsutut misigisimapput, Rasmus Leander oqarpoq.
Sinerissami alapernaarsuisut Kangerlussuarmi ilinniartinneqassasut
Isumaqatigiissummilu nutaami tamanna ullumikkut pingaartinneqarpoq, tassa Vivian Motzfeldtip Pele Brobergimut naalakkersuisutut paarlatsisup isumaqatigiissut danskinit suleqatini peqatigalugu atsiorpaa.
Naallu allannguutit annikitsunnguugaluartut – allannguuteqartoqarpoq.
- Ilinniarneq illersornissamik ilinniarnermut aalajangersimasutut nassuiaatigineqarunnaarpoq. Maanna inuiaqatigiinni upalungaarsimanissaq ukkatarineqarneruvoq. Politiit aamma Issittumi Sakkutooqarfiknunatsinni inuiaqatigiinni upalungaarsimanermik najugaqarfiusuni minnerusuni, pinngortitamit aallaaveqartumik ajunaarnersuaqarfiusinnaasuni imaluunniit imaani annaassiniartoqarfiusinnaasuni sinerissami alapernaarsuinermik sumik kissaateqarnerat pillugu apersorneqarput.
- Allannguineq taanna soqutiginarluinnarpoq. Canadami ajunngilluinnartunik misilittagaqartoqarpoq. Inuit-rangers inuiaqatigiinnik pilersueqataallutillu isumannaassusermut ikiuuttarput, Rasmus Leander oqarpoq.
AAMMA ATUARUK Mette Frederiksen: Isumatigiissutit oqallisigeqqinnissaat nalinginnaalluinnarpoq
- Tamanna isumatusaarnerusoraara. Najugaqarfiusuni minnerni nunaqarfinnilu inuit ilinniareerunik pinngortitami assingusumilluunniit ajunaarnersuaqaraluarpat upalungaarsimanermi ilaasinnaapput. Ilinniartut kissaatigigunikku danskit illersornissaqarfianni ilinniaqqissinnaasut isumaqatigiissummi naatsumik allassimavoq. Ilinniarfiup illersornissaqarfimmut samminerunani inuiaqatigiinnut maanna samminerunera pingaaruteqartumik takussutissiivoq.
Kalaallip nalinginnaalluinnartup illersornissamut isumaqatigiissut nutaaq qanoq malugissavaa?
- Killeqakannersumiissaaq. Suliffeqarfeqalissaaq, piffissallu ingerlanerani illoqarfinni minnerusuni nunaqarfinnilu inuiaqatigiinni upalungaarsimasoqalissalluni. Tamanna soorunami piffissamik atuiffiussaaq. Siullertut atuarfiliortoqassaaq, ilinniartitsisunik atorfinitsitsisoqassaaq inuusuttunillu ilinniartitsisoqassalluni.
Kikkut isumaqatigiissummit pissarsinerpaassappat – Danmark imaluunniit nunarput?
- Ataatsimoortuuvoq. Danmarkip Issittoq nakkutiginerorusuppaa. Nunarpullu isumaqatigiissummit pissarsiaqarnissamik qulakkeerivoq, Rasmus Leander oqarpoq.
