Danmarkip nunattalu illersornissamut isumaqatigiissut allannguuterpassuaqanngitsumik isumaqatigiissutigigaat
Illersornissamut isumaqatigiissut 1,5 milliardit koruuninik aningaasartaqartoq siorna februaarimi saqqummiunneqartoq pillugu allaaserisat oqaatigineqartullu amerlapput. Isumaqatigiissut Naalakkersuisunit pisortatigoortumik suli isumaqatigiissutigineqarsimanngilaq.
Isumaqatigiissulli nunanut allanut tunngasunut naalakkersuisumit, Vivian Motzfeldtimit (Siumut) aamma illersornissamut ministerimit, Morten Bødskovimit Socialdemokraatineersumit Københavnimi atsiorneqarpoq.
AAMMA ATUARUK Illersornissaq pillugu isumaqatigiissut nutaaq: Nunarput nammineq illersornissamik ilinniarfeqalissasoq
- Isumaqatigiinniarnitta aallaqqaataa unamminartoqartaraluartoq piffissami kingullermi isumaqatigiinniarnerput ingerlalluarpoq. Isumaqatigiissuterput oqaloqatigiissinnaanitsinnik ersersitsivoq, Vivian Motzfeldt oqarpoq.
Isumaqatigiissut issittumi piginnaasanik annertusaaniarnermik aamma taaneqarpoq, taannalu Issittumi timmisartuaqqanik inuttaqanngitsunik marlunnik, 750 millionit koruuninik nalilinnik nakkutilliinissamut tunngassuteqarluni.
Isumaqatigiissut Kangerlussuarmi illersornissamut ilinniarfimmik 50 millionit koruuninik naleqartumik pilersitsinissamik ilaatigut aamma imaqarpoq.
Issittumi nakkutilliinerunissamut 1,5 milliardit koruuninik aningaasaliineq
Folketingip illersornissaq pillugu isumaqatigiissut nutaaq 2018-imi akueraa. Isumaqatigiissutip saniatigut Illersornissaqarfimmut 2023-p tungaanut 4,8 milliardit koruuninik aningaasaliinissaq isumaqatigiissutigineqarpoq.
Partiit illersornissaq pillugu isumaqatigiissusiortut sualummik Atlantikup Avannaani Issittumilu 2023-p tungaanut nakkutilliinerunissamut saniatigut 1,5 milliardit koruuninik 2019-imi aningaasaliipput.
Isumaqatigiissut Issittumi Piginnaasanik Annertusaanermik atserneqarpoq. Suliniummi uku ilaatigut ilaatinneqarput:
Kalaallit Nunaanni timmisartuaqqanik inuttaqanngitsunik ungasissuliartartunik nakkutilliissutit (750 millionit koruunit)
- Qaammataasatigut nakkutilliineq (85 millionit koruunit)
- Kalaallit Nunaata sineriaani radarit (20 millionit koruunit)
- Kalaallit Nunaanni Illersornissamik Ilinniarfik nutaaq (50 millionit koruunit)
Annertusaanissamut pilersaarut Folketingimi amerlanerussuteqartunit siorna februaarimi saqqummiunneqarpoq. Isumaqatigiissulli -'savalimmiormiut kalaallillu oqartussaasuisa' imarisaanik akuersineratigut aatsaat atuutilertussaalluni.
Kalaallinit akuerineqanngitsoq
Atuutilersinneqanngilarli. Annerusaaniarneq nunatsinnit, ingammik Pele Brobergimit (Naleraq) taamani nunanut allanut tunngasunut naalakkersuisuusumit isornartorsiorneqarpoq.
Taannalu isumaqatigiissummik Danmarkimi danskit politikeriinit tusagassiorfimmillu saqqummersinneqannginnerani takusaqarsimanani KNR-imut oqaatigaa.
AAMMA ATUARUK Mette Frederiksen: Isumatigiissutit oqallisigeqqinnissaat nalinginnaalluinnarpoq
Isornartorsiuinerminilu TV2-mut ersarinnerusumik oqaaseqarpoq:
- Isumaqatigiissut naalakkersuisunut qinerneqaqqammersunut oqaluuserineqanngilaq. Sakkutuulersugassaajunnaarsitsinissamut ersarissumik periuseqarpugut, timmisartuaqqat inuttaqanngitsut, illersornissamut ilinniarfik danskilluunniit sakkutuuisa nunatsinniinnissaat pillugu soqutiginninngilagut, Pele Broberg tv2.dk-mut siorna juunip arfernani oqarpoq.
Múte B. Egedep isumaqatigiissut sakkutuunut tunnganerunani inuiaqatigiinnut tunnganerunissaanik Broberg taperserpaa:
- Assersuutigalugu Kangerlussuarmi illersornissamut ilinniarfik upalungaarsimanermut ilinniarfinngortinneqarsinnaavoq, naalakkersuisut siulittaasuat oqarpoq.
Tamatuma kingorna ullumikkut pisoqarnissaanut allamik susoqanngilaq.
- Ministererpassuit isumaqatigiinniaqataapput. Isumaqatigiinniarnermilu peqataanissarput isumaqatigiissutillu nunatsinnut sapinngisamik iluaqutaanissaa nunatta qaammatit arfineq-pingasut matuma siorna piumasarimmagu tamaanga killippugut, Vivian Motzfeldt oqarpoq.
Nassuiaatigineqarnera allanngortinneqartoq
Issittumilu piginnaasanik annertusaaniarneq allannguuteqarfiungaatsianngitsoq nunatsinnit Danmarkimiillu akuerineqaqqammerluinnarpoq.
Aningaasat 1,5 milliardit koruunit taakkuupput. Aningaasallu taakku affaat timmisartuaqqanut inuttaqanngitsunut ungasissuliarsinnaasunut suli atorneqartussaatinneqarput.
MIllionillit sinneri qaammataasatigut nakkutilliinermut, timmisartuaqqanut inuttaqanngitsunut mikinerusunut umiarsuarmi atorneqartussanut aamma sineriammi radarinut marlunnut ilaatigut atorneqassapput.
Annertusaaniarnermit siorna februaarimi saqqummiunneqartumit Vivian Motzfeldtip atsioqqammerluinnagaani allaanerussutaasoq annerpaaq Kangerlussuarmi ilinniarfiup nassuiaatigineqarneraniippoq. Ilinniarfik taanna siullermik ima nassuiaatigineqarpoq ”sakkutuujunermut assingusumik illersornissamik ilinniarneq, kalaallit inuiaqatigiit Kalaallit Nunaanni illersuinissamut peqataanissaannut periarfissaqartitsisoq”.
Tamannalu Pele Brobergip ilaatigut isornartorsiungaatsiarpaa – nassuiaatigineqarneralu maanna ima allanngortinneqarpoq: ”Ilinniarfik Kalaallit Nunaanni upalungaarsimanermut suliaqarnissamut sammisoq tamatumalu saniatigut Illersornissaqarfimmi, Upalungaarsimanermut aqutsisoqarfimmi kiisalu Kalaallit Nunaanni upalungaarsimanermi oqartussani ilinniaqqinnissamut periarfissaqartitsisoq.”
Ilinniarfiup nassuiaatigineqarnerani allannguut annertooq alla tassaavoq ilinniarfik ”inuiaqatigiinni qatserisartunut, politiinut, illersornissamut, peqqinnissaqarfimmilu tapersiinissamut piginnaasanik ukkataqarneq.”
Tassa ilinniarfik – nassuiaatigineqarnera malillugu – siullermik nassuiaatigineqarneranit manna inuiaqatigiinnut samminerulerpoq.
Isumaqatigiissutip Kalaallit Nunaanni inuiaqatigiinnut iluaqutaanissaa aamma pingaaruteqartoq, danskit illersornissamut ministeriata Morten Bødskovip erseqqissaatigaa.
Kangerlussuarmi illersornissamut ilinniarfimmi aallartittussat siulliit 2023-mi aallartissangatinneqartut, taanna oqarpoq.
Issittumi piginnaasanik annertusaanissamut isumaqatigiissut naapertorlugu Nuummi Kangerlussuarmilu suliffiit nutaat 20-t missaanniittut pilersinneqassapput.
