Danskit peqqissutsinut ministeriat spiralilersuisoqarsimanera pillugu: Paasiuminaappoq illersorneqarsinnaananilu
- Niviarsiaqqanut inuusuttuaraasunut iliuuserineqarsimasut illersorneqarsinnaanngilaq, ullutsinnimi pissutsit naapertorlugit paasiuminaatsorujussuuvoq tamannalu attortissutigisorujussuara. Arnanut ataasikkaanut taakkununnga sakkortuumik kinguneqarpoq, danskit peqqissutsimut ministeriat, Magnus Heunicke, ippassaq tusagassiortunik katersortitsinermi oqarpoq.
Spiralilersuisoqarsimaneranut tunngatillugu aatsaavissuaq Danmarkimiit pisortatigoortumik oqaaseqartoqarpoq.
Tassunga tunngatillugu peqqissutsimut ministereq allagaannartigut oqaaseqaateqarnikuuvoq.
Tusarnaagassiaq Spiralkampagnen
Danskit oqartussaasui kalaallit amerliartoqqunagit spiralilersuinissaminnut inassuteqarsimasut, DR-ip ”Spiralkampagnen”-imik taallugu podcastimik tusarnaagassiliareqqammisaani erserpoq.
- 1966-ip 1975-illu akornanni kalaallit niviarsiaqqat arnallu tuusintilikkaat spiralilersinneqarput.
- 1966-ip 1970-illu akornanni spiralilersinneqartut 4.500-upput.
- Kalaallit Nunaanni arnat naartusinnaasut taamani 9000-upput.
- Aperineqaqqaaratik spiralilersinneqarsimasuni arlallit tarnikkut timikkullu kingunerlutsitserujussuarnerannik kinguneqartumik qinigassinneqarsimanngitsutut misigisimapput. Anniaatigalugulu kingunerluutigisimagaat arlallit oqarput.
- Niviarsiaqqanut ukiukitsunut, angajoqqaavi akuersiteqqaarnagit, spiralilersuineq danskit suliniuteqaleruttorneranni inatsisitigut akuerisaanngilaq.
- Taamaammat nakorsat naartunaveersaatinik niviarsiaqqanut 18-iliineqanngitsunut, angajoqqaavi akuersiteqqaarnagit, siunnersuisinnaalersillugit inatsit allanngortinneqarpoq. Tamanna nakorsat niviarsiaqqanut ukiukitsunut, angajoqqaavi akuersiteqqaarnagit, spiralileeqqusaanertut paasisimavaat.
Tusarfik: DR-podcast "Spiralkampagnen"
Magnus Heunicke marlunngormat nunatsinnut tikippoq. Taanna ullut sisamat tikeraarnermini spiralilersuisoqarnikuusimanera pillugu peqqissutsimut naalakkersuisoq, Mimi Karlsen (IA) ataatsimeeqatigaa. Taakku naartunaveersaatinik 1960-ikkunni 1970-ikkunnilu spiralilersuisimanerup qulaajaarneqarnissaanut ingerlariaqqinnissaq isumaqatigiissutigisussaavaat.
Danskit peqqissutsimut ministeriata nunatsinnukarnissaa Mimi Karlsenip pingaaruteqarpoq, qulaajaanissamut suliap annertussusia paasissammagu, Mimi Karlsen oqarpoq.
- Taamaalillugu qulakkeerniarlugu, una pimoorussamik taavalu annertuumik misissuiffigineqartariaqartoq takutissinnaajumallugu. Taannalu iluatsilluinnartoq isumaqarpunga, qanoq annertutiginersoq, qanoq sivisutigisumik qanorlu peqqissaarullugu suliarisariaqartoq paasitikkatsigu, Mimi Karlsen oqarpoq.
AAMMA ATUARUK Spiralilerneqarnikoq: Utoqqatserfigineqarneq isumalerujuussaaq
Magnus Heunickip arnat spiralilertissimasut nunatsinniinnermini oqaloqatigai.
- Taakkua akissutissarsissavagut, kingornalu Danmark Kalaallit Nunaallu ataatsimeeqatigissapput, alloriarnissaq tulleq suunersoq paasiniarlugu, Magnus Heunicke oqarpoq.
Ukiuni marlunni misissuisoqassasoq, taanna ilanngullugu oqarpoq.
Arlaannaannulluunniit attuumassuteqanngitsut qulaajaallutik aallartittut junimi nalunaarutigineqarpoq.
Arnat niviarsiaqqallu 60-70-kkunni 13-it tikillugit ukiullit, 4500-t, spiralilerneqarsimapput. Qallunaat oqartussaasuisa ”ilaqutariinnik pilersaarusiornerannut”, kalaallit arnat meerartaarsinnaasut 1966-imiit 1070-imut spiralilersorneqarnerinik nassataqartumut ilaalerluni.
AAMMA ATUARUK Landsrådeqarallarmat spiralilersuineq pillugu Lars-Emil: Ilisimanngilarput
Ersarinnerusumik oqaatigalugu piffissap pineqartup ingerlanerani 4.500-inik spiraliliisoqarpoq, kisiannili spiraliliisarneq 1975-ip tungaanut ingerlajuarpoq – ilaatigullu suli sivisunerusumik.
Inuit amerliartornerisa Kalaallit Nunaanni nutarteriniarneq unammillernartippaat, nutarteriniarneq Danmarkip naalagaaffianut ilimagisamiit akisunerulermat.