Danskit inuusuit amerlanerussuteqartut nunatta nunasiaataanerani naapertuuttumik iliortoqartoq isumaqartut

Danmarkip statsiministeriata Kalaallit Nunaata Danmarkillu naalagaaffeqatigiinnerata oqaluttuarisaanerani tujormonartortaqarnerareeraluaraa suli nunasiaataasimanermi naapertuilluarnartoqannginnera danskit paasinngilaat.

Inuimmi isumaannik paasiniaanermi danskit inuusuit amerlanerussuteqartut piffissap ingerlanerani nunatta nunasiaataanerani naapertuuttumik iliortoqartoq isumaqarput.

Inuit isumaannik paasiniaarnermi, piffissami januaarip aqqaneq-aappaaniit februaarip 16.-ata tungaanut ingerlanneqartumi, inuit 1022-it Voxmeterikkunnit apersorneqarput, inernerilu Ritzaumut apuunneqarput.

Apersorneqartuni 54,8 procentit Danmarkip Kalaallit Nunaat naapertuuttumik nunasiaateqarsimasutut nalilerpaat.

25,8 procentit naapertuilluannginneraasut, 19,4 procentit ilisimasaqannginnerarput.

Danmarks Institut for Internationale Studierimi ilisimatusartuunerup Ulrik Pram Gadip kisitsisit danskit kalaallillu akunnerminni aaqqiagiinngiffeqarneranik takussutissiisut oqarpoq.

-Naalagaaffeqatigiinneq unammillernartoqarlerpoq, kalaallimmi danskillu ukiuni 300-ini oqaluttuarisaanerat assigiinngissuteqarput.

Inuiaat pineqartut oqaluttuarisaanerup assigiinngitsunngorlugu paasinnittoqarsimaneraalluni, Ulrik Pram Gadi isumaqarpoq.

Taama inuit isumaannik paasiniaanermi kalaallinut ersarissumik ersersitsisoqarpoq:
-kalaallinut ersersinneqarpoq danskit nunaanni iluamik paasisitsiniaasoqartariaqartoq, qanoq nunasiaataanitsinni eqqunngitsumik pineqartarsimanivut, folektingimi ilaasortaq IA-meersoq Aaja Chemnitz oqarpoq.

Danskimmi naalagaaffiannit pisortatigoortumik nunarput nunasiaatiginerani eqqunngitsuliortoqarsimanera pillugu nassuertoqareerpoq.

Assersuutigalugu kalaallit meeqqat qallunaanngorsarlugit misileraataasumik Danmarkiliartinneqartarsimanerinut tunngasuni taarsiisoqarpoq, tamannassaaq pisortatigoortumik Mette Frederiksenimit utoqqatsissutigineqarpoq.

Nunasiaateqarnermi eqqunngitsuliorsimanerit aamma nassuerutissat arlallit saqqummiunneqariaannaapput. 

Danmark Kalaallit Nunaatalu naalagaaffeqatigiinneranni ilaatigut akuersissuteqanngitsunik spiralilersuisimanermut tunngasut allarpassuillu qulaajaaffigineqaleruttorput.
Inuit isumaannik paasiniaanerup kisitsisillu inernerit ersersippaat danskit nunarput pillugu qaammaassakippallaartut.

-Inuit isumaannik paasiniaanerit tamalaat ilanngukkaanni, danskit inuusuit 70 procentii nunarput pillugu iluamik atuartinneqarsimanngitsut kisitsisit ersersitsisut, Aaja Chemnitz oqarpoq.