Múte B. Egede: Danskinik suleqateqarnerput innarlerpoq

Isumaginninnermut ministerimik ataatsimeeqateqarneq kinguneqanngilaq. Ministeriuneq angajoqqaanut misissuutit kalaallinut atorneqartarnerat pillugu akuliutsinneqartariaqartoq Naalakkersuisut siulittaasuat oqarpoq.

Allattoq Kim Hinrichsen, Andreas Wille

decembarip 13-at 2024 15:25

Meeqqanut inuusuttunullu naalakkersuisup, Aqqaluaq B. Egedep, danskit isumaginninnermut ministeriat, Sophie Hæstorp Andersen, sisamanngornermi ualisoq ataatsimeeqatigaa.

Naalakkersuisut siulittaasuat, Múte Bourup Egede, ataatsimiinnermut najuuppoq.

Kalaallinut angajoqqaanut, Danmarkimi najugalinnut, piginnaasaannik misissuutit atorunnaarsinneqarnissaat kalaallit naalakkersuisuinut ilaasortat marluk ataatsimiinnermi piumasarigaluarpaat. Piumasarli tamanna isumaginninnermut ministerip akuerinngilaa.

- Qisuariaatit uaniinnerupput ”paasisinnaavassi” kisianni inatsisitigut tunngavissaqannginnermik oqalunnerit pisaqattaarput, Múte Bourup Egede, ataatsimiinneq pillugu oqarpoq.

Aamma atuarukNaalakkersuisut siulittaasuata spiralilersuimaneq inuiannik nungusaaneruneraraa

Meqqanut inuussuttunullu naalakkersuisoq, Aqqaluaq B. Egede, qallunaat isumaginninnermut ministeriannik ataatsimeeqateqareernermini taama aamma pakatsisimaartigaaq.

- Danskit naalakersuisuannik aatsaat tamak iliuuseqarnissaminut nalornitigisumik naapitsivunga, Aqqaluaq B. Egede, Sophie Hæstorp Andersenimik sisamanngornermi ataatsimeeqateqatsiaannarluni KNR-imut oqarpoq.

Siulittaasoq: Innarliisoqarpoq

Tassalu Naalakkersuisut danskit isumaginninnermut ministeriannut ataatsimiinneq sioqqullugu kissaataat suli naammassineqanngittuarsinnarpoq. Naalakkersuisut siulittaasuat KNR-mut sapaatit akunnerisa siulianni oqaraluarpoq nerrivimmi ataatsimiiffiusumi kissaatertik naammassineqassasoq.

Aamma atuaruk Múte B. Egede Danmarkilialersoq: Angajoqqaat piginnaasaannik misiliisarnerit ministerilu oqallisigissagaat

Tamannali pinngilaq. Tamannalu nunat marluk ukiorpassuarni suleqatigiinnerannut innarliisutut Múte B. Egedep nalilerpaa.

- Danskit kalaallillu suleqatigiinnerat uani innarlerneqarpoq. Tatigeqatigiinnermut innarliisoqarpoq, iliuuseqarumanngittoqarnera pissutigalugu.

Ministeriuneq saaffigileraa

Danskit isumaginninnermut ministeriat, Sophie Hæstorp Andersen, suliaq pillugu iliuuseqaqqissinnaanngitsoq Múte Bourup Egede isumaqarpoq. Tamannali Naalakkersuisut siulittaasuata uniffigiinnarnianngilaa. Ministeriuneq Mette Frederiksen ministeriutitamisulli isumaqarnersoq maanna paaserusulluinnalerpaa. Saaffiginnissummillu tallimanngornermi nassinniarlugu oqarpoq.

- Danskit naalakkersuisuinik oqaloqateqarneq isumaqarpunga uunga killiffeqartoq ministeriunerup akuliutsinneqartariaqarneranik. Nikikkumaataarneq taanna danskit naalakkersuisuisa inissisimaffigiinnarniarneraat ilisimasariaqalerparput.

- Ministeriunerup tamanna inissisimaffigiinnarniaruniuk, ministerini assigalugit, taava isumaqarpunga killiffik imaannaanngitsorujussuarmiilersimassasoq. Suleqatigiinnertut

taaneqarsinnaanavianngimmat, aammalu naalaarsinnaassuseqannginneq piusoq ersersinneqassammat, Múte Bourup Egede oqarpoq.

ANGAJOQQAAT KALAALLIT MEERARTAASA ALLAMUT INISSINNEQARATARSINNAANERANNIK DANMARKIMI KOMMUNIT NALILEERIAASIISA ISORNARTORSIORNEQARNERAT NAATSUMIK

Ilaqutariit kalaallit Danmarkimiittut meerartaat allamut inissitat ilaqutariit qallunaat meerartaasa allamut inissitaasut tallimariaatigaat, VIVE (Det Nationale Forsknings- og Analysecenter for Velfærd i Danmark) nalunaarusiamini 2022-meersumi allappoq.
Danmarkimi kommunit isumaginnittoqarfiini kalaallit meerartaasa allammut inissinneqaratarsinnaanerannik suliat kalaallit kulturiannik oqaasiinillu eqqarsaatiginninnani suliaasut taamaannerallu kalaallit angjoqqaat paatsoorneqarnerannik taakkualu pigiliutiinnakkanik isumaqarfigineqarnerannik kinguneqarsinnaasut, VIVE-p nalunaarusiamini 2023-meersumi allappoq.
Kalaallit angajoqqaat meeraasa allamut inissinneqaratarsinnaanerannik Danmarkimi kommunit angajoqqaat piginnaasaannik nalileeriaasii (FKU) aamma isornartorsiorneqarput. Nalileeriaatsit taakkua nunani killerneersut kulturiannut ileqquinullu naleqqussaagaanerat isornartorsiorneqarnerinut tunngavilersuutigineqarpoq.
Naalagaaffik ukiuni pingasuni agguarlugit atugassatut 7,8 millionit koruuninik Danmarkimi kalaallit meerartaannik allamut inissiinissamik naliliiniarnermi angajoqqaat kulturiat oqaasiilu eqqarsaatigalugit apersorneqartarnissaannut taamaaliornermullu nutaanik najoqqutassiornissamut illikartitsivoq.
Nalilersueriaatsinik nutaanik ineriartortitsisoqarnissaanik Folketingimi ilaasortat nunatsinneersut marluk, IA-meersup Aaja Chemnitzip aamma Siumumeersup Aki-Matilda Høegh-Damip, Folketingimi isumaqatigiinniutigineqarnerani piumasarereerallu taamaaliorput.
Nalileeriaasitaassat ukioq 2023 naatinnagu tassa piareersimasussaagaluarput.
Naalagaaffilli nalilersueriaatsinik nutaanik ineriartortitsinissamut atatillugu misissuititseqqaarniarluni aalajangerpoq. Misissuisitseqqaarneq ukioq naatinnagu naammassineqartussaassaaq.
Danmarkimi inuttut pisinnaatitaaffinnik ilisimatusarfiup Danmarkimi kommunit tallimat kalaallit angajoqqaat meeraasa allamut inissinneqaratarsinnaanerannik maanna nalileeriaatsinik (FKU) atuiunnaarnissaannik juunimi kajumissaaruteqarpoq.
Esbjerg Kommune aamma København Kommune maanna nalileeriaasiusunik tamatuma kingorna atuiunnaarput. Kommunilli maanna nalileeriaasiusunik suli atuisut arlaqarput.
Kalaallit angajoqqaat meeraasa allamut inissineqaratarsinnaanerannik Danmarkimi kommunit angajoqqaat piginnaasaannik maanna nalileeriaasiinut akerliussutsimik Nuummi Københavnimilu takutitsisoqaqqammerpoq. Danmarkimi kalaallip arnap meerartaaminik novembarimi arsaarneqareerernerani taamaaliorput. Suliaq taanna Thisted Kommunemi pivoq.

Allisiguk

Ministeriuneq pisoq pillugu isumaginninnermut ministeritulli iliuuseqarsinnaannani Naalakkersuisunut ilisimatitsissappat Naalakkersuisut siulittaasuat suli sakkortunerusunik iliuuseqarnissaq eqqarsaatigineqassasoq oqarpoq. Taakkuli suunersut maannakkut oqaatigiumanngilai.

Naalakkersusiut siulittaasuat, Múte Bourup Egede, DR-ip aallakaatitaani deadline-mi sisamanngornermi apersorneqarnermi oqarpoq, danskit naalakkersuisuinut naammagittarsinnaanini tamaanga killeqartoq. Tamannalu uteqqissappat danskit naalakkersuisuis ima ilioqqaassapput:

- Inuit pineqartut pillugit misissueriaatsit unitsinneqarnissaat aammalu kingumoortumik misissuinerit nalilersoqqinneqarnissaat naammassineqartariaqarpoq. Naalaarsinnaassuseq suleqatigiissinnaassuserlu piuleqqissappat, Múte Bourup Egede oqarpoq.

Nutaarsiassami kukkunermik nassaarsimaguit uunga allaffigineqarsinnaavugut.