Immikkut ilisimasalik: Ilulissani mittarfissualiornerup kinguaattoornera takornarialerisut iluaqutigisinnaavaat

Ilulissani mittarfissualiornerup kinguaattooqqinnera Kalaallit Airportsip amigartooruteqangaatsiarneranik malitseqarpoq. Nunanili allani timmisartuutileqatigiiffiit aamma timmisartussaalatsileruttorput, nunatsinnilu unnuiffissaasinnaasut aamma amigarlutik.
Photo : Malik Brøns/ KNR
30. May 2024 07:44
Versionist Hanne Petersen

Kinguartinneqarpoq-aasiit. Tassa Ilulissani mittarfissuassap ammarnissaa kinguartinneqaqqippoq.

Ilulissanimi mittarfissuassaq 2025-p ingerlanerani piariissangatissimasaraluartik aatsaat 2026-p naanerata missaani ammassangatileritsik, Kalaallit Airports Holding A/S 2023-mut ukiumoortumik naatsorsuutini sapaatit akunnerata siuliani saqqummiukkamigit nalunaarpoq.

Akunnattoornerli sunaluunniit arlaannik iluaqutitaqarsinnaasarpoq. Ingammimmi Europami timmisartuutileqatigiiffiit nunarsuup sinneranut angalarusuttunik massakkorpiaq timmisartuusseriaannaanngillat.

Danmarkimi Sydbankenimi piginneqataassutinik misissueqqissaarinermi pisortaq silaannakkut angallassinermik aamma misissueqqissaartartuusoq Jacob Pedersen taama oqarpoq.

- Europami timmisartuutileqatigiiffiit massakkorpiaq timmisartussaalatseqaat. Taamaammat Kalaallit Nunaanni mittarfissuassat qaammatini tulliuttuni piareeraluarunilluunniit, europamiut timmisartuutileqatigiiffii nunatsinnut silaannakkut angallassinissaminnut periarfissaqangaarnavianngillat.

Timmisartussaalatsineq amerikamiut timmisartulioqatigiiffissuata Boeingip ajornartorsiorneranik ingammik pissuteqarpoq. Suliffeqarfiummi taassuma timmisartuliaasa ilaata Boeing 737 MAX-ip igalaava USA-mi Oregonimiit Californiamut timmisartuussinerup nalaani tassanngaannartumik katannerata kingornali, timmisartuliai taakkua angallassissutaaqqusaajunnaarput. Suliffeqarfillu taanna timmisartuliaminik taakkuninnga taamanikkut aatsaat ajornartorsiuteqalinngilaq.

Franskit timmisartulioqatigiiffiat Airbus timmisartuliamik motooriisa teknikkikkut ajoquteqarnerannik aamma ajornartorsiuteqarpoq.

- Taamaammat mittarfissualiornerup kinguaattoortaarnera akornutaangaarnaviarunanngilaq, Jacob Pedersen KNR-imut oqarpoq.

Takornarialerisut piffissaqarnerunissamik pisariaqartitsisut

Nunatsinni takornarialerisut ilaat Ilulissat Excursions isumaqataavoq.

Takornarianimmi angallassisartunik qulingiluanik sulisulik Ilulissat Excursions immami angalassissutini ilaqqammerlugillu ukiukkut qamuteralannik qimussinillu angallassinissamik aamma neqeroortaleqqammerpoq.

- Umiatsiatik taarserarlugillu amerlivaat. Ineriartortitsinissaq ukkatarileruttorpaat, Ilulissat Excursionsip siulersuisuisa siulittaasuat Lars Erik Gabrielsen KNR-imut oqarpoq.

Ilulissanili Avannaatalu sinnerani Ilulissani mittarfissuassaq ammareeriarpat takornarianit ingallutik ornigarneqarnerulissangatinneqartuni unnuiffissaasinnaasut naammaqqajanngillat.

- Mittarfissuassap ammarnissaa kinguartinneqaqqeqqammerpoq, angallassissutivut ilaqqammerpagut. Taamaammat aasaq manna aappaagulu taamaalinerani ulapaariarutta 2026-imi neqerooruteqarnerulissalluta neriuppugut, assersuutigalugu unnuiffiusinnaasunik.

Taannami takornarialerisoqataalu allat Ilulissani mittarfissuassap 2025-mi piariissangatinneqarsimagaluartup ammarnissaanut angallassissutinik pisiortornikuugamik aningaaserivimmiillu taarsigassarsinikuugamik isumaaluppoq.

- Aningaaserivimmiimmi taarsigassarsillutalu angallassissutinik pisiortornikuugatta ajutoorataannaavugut, Lars Erik Gabrielsen oqarpoq.

Kalaallit Airports amigartooruteqangaatsiartoq

Nunatsinni mittarfeqarfinnik maanna ingerlatsisuusut Mittarfeqarfiit A/S 2023-mi akileraannginnermi angusaat 42,2 millionit koruuniusut, Kalaallit Airports A/S-ip ukiumoortumik naatsorsuutaani erserpoq. Mittarfeqarfiit A/S 2022-mi akileraannginnermi angusaat 12,8 millionit koruuniupput.

Nuummi Ilulissanilu mittarfissuassanik Qaqortumilu mittarfissamik piginnittut, Kalaallit Airports International A/S-ip Kalaallit Airports Domestic A/S-illu, suliffeqarfiutaasa amigartoorutaat katillutik 278 millionit koruuniupput.

Amigartooruteqarnerallu pissusissamisoortuusoq, Sydbankimeersoq Jacob Pedersen oqarpoq.

- Angalasunimmi isertitaqaatigisinnaasaraluaminnik suli sullissaqannginnamik soorunami amigartooruteqarput. 

Ilulissanili mittarfissuassap ammarnissaanik kinguartitseqqinneq naatsorsuutinut kusanarsaataanngitsoq, taanna oqarpoq. 

- Aningaasaliilersaartilluni, taamaaliornissamilli killiligaanngitsumik kinguartitsisariaqartilluni, tamanna aallaqqaataanili ilimagisaminngarnit aningaasartuuteqarneruffiusinnaasarpoq. Taamaanneralu pitsaanngitsuuvoq.

Kalaallit Airports A/S Namminersorlutik Oqartussanit aamma Naalagaaffimmit pigineqarpoq. Suliffeqarfiulli taassuma amigartooruteqarnera Kalaallit Nunaata Danmarkillu akileraartartuisa unnuami sinnarluutigisariaqanngikkaat, Jacob Pedersen oqarpoq. 

- Aningaasaliissutigisimasat taama ittut ukiorpassuarni matussuserniagassaasarput, Kalaallit Nunaanni atortulersuutinut aamma ilaapput, taakkualu sinneqartooruteqarfigisariaqartuunatik Kalaallit Nunaannut tassanngalu aalaakkaasumik angallassisinnaanissamik qularnaarisuunissaat siunertaavoq.