Saarngit seqummanngulersut: Silap pissusiata ilungersunarnera kulturikkut kingornussanut nungusaataasoq

Nunatsinni sumiiffiit itsarsuarneersullit, assaanikkut nassaarineqarsimasutut nalunaarsorsimasut 6.000-isut, inuit nunatsinni qanoq inuusimanerannut ilisimasaqarnerulersissinnaavaatigut.

Silalli pissusiata allanngoriartornerata nunap ilua qeriuaannartoq aakkiartortippaa, tamannalu itsarsuarnit kulturikkut kingornussanut aarlerinartorsiortitsivoq. Ilisimatuut tamatumannga qulaajaanerminnik nersornaaserneqaqqammerput.

Nunatsinni kulturikkut kingornussat 30 procentiinit 70 procentiinut ukiut tulliuttut 80-it ingerlaneranni piuneerussinnaapput.

AAMMA ATUARUK Nunatta oqaluttuarisaanera aalluni nungutinneqaratarsinnaasoq

Tamanna ilisimatuut misissuinerisa, REMAINS of Greenlandip, inernerata takutippaa. Ilisimatuut misissuisut silap pissusiata nunatsinni kulturikkut kingornussanut aarlerinarneranik qulaajaanerminnik European Heritage Prize-imik nersornaaserneqarput.

Nunatsinni Katersugaasivimmit, Danmarkimit Katersugaasivimmit Københavns Universitetimilu Center for Permafrostimiit ilisimatuut misissuisunut ilaapput.

Katersugaasivik: Unammillernaqisoq

Danmarkimi nunatsinnilu kulturikkut oqaluttuarisaanermi suliaqarfinnit suliniummut aatsaat siullermeertumik nersornaasiisoqarpoq.

- Silap pissusiata allanngoriartorneratigut nunatsinni kulturikkut kingornussat qanoq pisarnerannik paasinninnerujumalluta suliniutitsinnik una nerorinninnerujussuartut isigaarput, Danmarkip Katersugaasivissuani ilisimatuuneq, Jørgen Hollesen tusagassiuutinut nalunaarummi oqarpoq.

Ingammik nunatsinni kangerluit qinnguini tammatsaaiuiniarneq ajornartorsiorfiuvoq. Tamakkunani kulturitoqqani soorlu ilaatigut qallunaatsiaat nunaqarfiini qimatarpassuit nassaassaapput.

Sumiiffiit soqutiginartut

Tamakkunanilu uumasuusimasut timaasa 35 procentii sinnerlugit ukiut 30-t 80-illu qaangiutsinnagit nungussimassasut, Danmarkip Katersugaasivissua tusagassiuutinut nalunaarummi allappoq.

- Sumiiffiit soqutiginartut, silap allanngoriartorneranit ulorianartorsiortut, suliniutitkkut sumiissiffivagut, taamaaliornitsigullu suminngaanniit tammatsaaliuinissaq isumassarsiarineqarsinnaavoq, Jørgen Hollesen allappoq.

- Nuummi sumiiffiit ilaanni tigussaasorpassuit saarngillu ukiut 40-t matuma siorna nassaarineqartut nalunngilagut, ullumikkulli taakku sinneqarpallaanngitsut takusinnaavugut. Taamani saaneqarpoq, taakkuali maanna seqummarissuinnanngorsimapput, taanna itisiliivoq.

AAMMA ATUARUK Nalinginnaasumit kianneruvoq

Itsarnisarsuarnit sinneruttut nillertumi, isugutattumi iltikitsumilu avatangiiseqartumiillutik attartunerusarput. Pissutsilli taamaattut kianneruleriartornera ilutigalugu tammariartorput, pingaartumik orpinnut, DNA-nut saarnginullu nungusaataallutik.

European Associacion of Archaeologists danskit kalaallillu misissuinerannut nersornaasiisuuvoq.

Nersornaasiinermi ilisimatuutut misissuineq silap pissusiata allanngoriartornerata itsarnisarsuarnit kulturikkut kingornussanut qanoq sunniuteqarnerata paasinissaanut pingaarutilimmik oqimaaqatigiissaakkamillu tapersiissuteqarnera tunngavilersuutigineqarpoq.