Oruloreerneranni: Talerperliuniat naalakkersuisunngorniarlutik nunatsinneersumik isumalluuteqarnikuupput
- Kalaallit Nunaanni qinersinerup inernera peqqutaalluni Danmarkimi partiit saamerliuniat amerlanerussuteqarput. Taamaanngikkaluarpat saamerliuniat amerlanerussuteqarnavianngikkaluarput.
Lars Løkke Rasmussen partiit siuttuisa qinersinerup unnuaani apeqqarissaarfigineqarneranni taama oqarpoq.
Danmarkimi saamerliuniat nunatsinni qinikkat marluusut Savalimmiunilu qinikkat aamma marluusuni aappaa tapersersortigigallartillugit 90-inik qinigaatitaqarlutik amerlanerussuteqartut ersereersorlu, Lars Løkke Rasmussen taama oqarpoq.
Tassa Løkkep partiia, Moderatit, Danmarkimi naalakkersuisussarsiortussaajunnaarpoq. Qinersinerummi unnukkuani taamaaliortussanngorpasikkaluarput.
Qinikkani Atlantikup Avannaaneersut kisitseqqissaarnermi aamma ilanngunneqartarnerat, Liberal Alliancekkut siuttuata Alex Vanopslaghip aamma paamitsaatigaa.
Folketingimi ilaasortat 179-iupput. Taakkunannga sisamat nunanit avannarlerneersuupput: Marluk Kalaallit Nunaannit marluk Savalimmiunit.
Folketingimi amerlanerussuteqarnissamut qinikkat 90-iussapput.
Naalakkersuisuni qinikkat 90-iunatik partii ataasiinnaasinnaallunilu partiit arlaliusinnaapput. Ikinnerussuteqarluni naalakkersuisuutitaqarnerussaaq.
Taamaattoqarnissaanulli Folketingimi amerlanerussuteqartut - aamma naalakkersuisut inatsisartuinik taaneqartartut naalakkersuisunut tapersiissapput.
Danmarkimi naalakkersuisut amerlanerussuteqartunit akerlilerneqanngikkunik piusinnaapput.
Paasissutissarsiffik: Folketinget.dk
- Qinikkani Atlantikup Avannaaneersut kisitseqqissaarnermi ilanngunneqarnerat peqqutaalluni saamerliuniat amerlanerussuteqarput. Danskit qinersisut amerlassusaannaat qiviaraanni, Mette Frederiksenimut akerliliisut amerlanerussuteqarput. Naalagaaffeqatigiinnerli taama aaqqissuussaavoq.
Aleqa Hammond talerperliuniat naalakkersuisunngornerannik qulakkeerinikuusoq
Talerperliunialli naalakkersuisunngorniarlutik qinikkanik Atlantikup Avannaaneersunik nammineq isumalluuteqarnikuupput.
Venstrekkummi attaviitsutut Folketingimi ilaasortaq, Aleqa Hammond, Kalaallit Nunaat pillugu ataatsimiititaliami siulittaasunngornissaanik ataatsimik piumasaqaateqarlutik 2016-imi neqeroorfigaat: Tassa Løkke siulittaasoralugu naalakkersuisut talerperliuniaasut uppisinneqaatigisinnaasaminnik aalajangigassaanni akerliulluni taasisassanngitsoq.
Aleqa Hammond taamaaliornissamik akuersivoq.
Venstre, Liberal Alliance taavalu Konservative Folkeparti taamanikkut naalakkersuisoqatigiiupput - partiillu taakkorpiaat saamerliuniat nunatsinneersunik isumalluuteqarnerannik isornarinneqqammerput.
Venstrekkut taamaaliornerminnik avoqqaarineqarput, danskit akileraartarnermut taamanikkut ministeriat, Karsten Lauritzen (V), ukiortaami ilasseqatigiinnermi ima oqareersorlu:
- Kalaallimik "pisiaqarnitsigut" tapersersuisut 91-issaat qulakkeerparput. Kalaallit Nunaannit ilaasortat aappaat Folketingip Kalaallit Nunaannut tunngasunut ataatsimiititaliaani siulittaasunngortipparput, taamaaliornikkut suliani pingaarutilinni naalakkersuisunut akerliusumik taasisannginnissaa qulakkeerlutigu.
AAMMA ATUARUK Ministerip 'kalaallimik pisinerarnini' ajuusaarutigaa
Venstrekkummi Aleqa Hammondeqarallartillugu Folketingimi amerlanerussuteqarnikkut ilaqqiallapput.
Tassa naalakkersuisunngornissamut 90-init ikinnerunngitsunik qinigaatitaqarnissaq piumasaqaataavoq, talerperliuniallu taamanikkut qinigaatitaat 90-iummata naammaqqatarput - amerlaqaterpiaannillu saamerliuniat marlunngormat qinersereernermi qinigaatitaqarput.
Nunat avannarliit danskit politikkianni suliat arlallit aalajangiisuuffiginikuugaat:
1998: Savalimmiut Poul Nyrup naalakkersuisuinut tapersiisut
Folketingimut 1998-imi qinersinermi saamerliit Poul Nyrup Rasmussen siulittaasoralugu Venstremeersumut Uffe Ellemann-Jensenimut aamma saamerlernut ajorsangajapput. Savalimmiuniilli Edmund Joensen Sambandspartimeersoq qinernagu Socialdemokratit suleqatigisaanit, Javnaðarflokkurinimeersoq Jóannes Eidesgaard qinerpaat.
Poltikerit taakku marluk akornanni taaguussinerit 176-it nikingassutaaginnarput. Taamaalilluni saamerliit Folketingimut 90-inik qinigaatitaqalerlutik.
1971: Moses Olsenip Jens Otto Kragimut tapersiinera:
Siumumit Moses Olsen 1971-imi Folketingimut iserpoq. Tasssuma Jens Otte Krag socialdemokraatineersoq ineqarnermut tunngasunut inatsimmi taasisumik ataatsimik amigaateqarmat naalakkersuisuutitaasa uppisinneqarnissaanit annaappaa.
Suliarli taanna qaammatialuit qaangiuttut folketingimut qinersinissap suaarutigineqarneranik kinguneqarpoq.
Taamaaliornertillumi immikkuullarittuusoq, Venstrep Folketingimi gruppiata taamanikkut siulittaasuata Søren Gadep nassuerutigaa.
- Imaassinnaavoq siulittaasuuffiup tunniunneqarnera nalinginnaasuunngitsumik pisoq, ataatsimiititaliamili siulittaasup Kalaallit Nunaanneersuunera pissusissamisoortutut isigaara. Kisianni soorunami sianiitsuunngilanga. Siulittaasuuffimmi imaaliinnarlugu tunniutinngilara, taanna Ritzauimut 2017-imi oqarpoq.
Lars Løkke Rasmussenillu talerperliuniat naalakkersuisunngortitsisussatut tikkuarusunnerai aperalugu marlunngormat qinersinerup unnuaani sianerfigisimagaani, Aaja Chemnitz Ritzauimut aamma oqarpoq. Naaggaarsimallunili.
Taannalu akuersisimagaluaruni talerperliuniat naalakkersuisunngortitsinissamut amerlanerussuteqalersimassagaluarput - Savalimmiunimi talerperliuniat partiiaat, Sambandspartiet, Venstremut tapersersuisuuvoq.
Aki-Matilda Aajalu: Ersareqalunilu quiassuarnarpoq
Tunngaviusumik inatsit naapertorlugu qinikkani nunatsinneersut Savalimmiuneersullu Folketingimi ilaasortat allat naligalugit tassani ilaasortaapput. Taakkua qinikkanilu danskit assigalugit oqartussaatitaatigipput.
Taamaakkaluartoq Konservative Folkepartiimeersoq, Søren Pape Poulsen, qinikkani Atlantikup Avannaaneersut kisitseqqissaarnermi ilanngunneqartarnerannik aamma isornartorsiuingaatsiarpoq.
- Qinikkani Atlantikup Avannaaneersut Danmarkimi kina ministeriuninngortikkusunnerlugu aalajangiuttariaqarpaat. Aalajangiisoqaataarusuppasippummi.
Aki-Matilda Høegh-Damili Aaja Chemnitzilu Løkkep danskillu partiivisa allat siuttuisa paamitsannerannik iluarinninngitsut, Sermitsiaq.AG allappoq.
- Ersareqaaq, nunatsinniimmi nunanut allanut sillimaniarnermullu tunngasuni sunniuteqarnerunissamik piumasaqaraangatta oqarfigineqartarpugut tunngaviusumik inatsit allanngortinneqarsinnaanngitsoq. Partiilli talerperliuniat naalakkersuisunngortitsinissamut qinikkamik ataatsimik amigaateqarnertik peqqutigalugu tunngaviusumik inatsit allanngortikkusulerpaat, IA-meersoq Aaja Chemnitz Sermitsiaq.AG-imut oqarpoq.
AAMMA ATUARUK Aaja Chemnitz: Løkkep qinersinerup unnukkuani sianerfigalunga taperseqquvoq
Aamma Aki-Matilda Høegh-Damip Siumumeersup Danmarkimi partiit talerperliit Mette Frederiksenimut kisermaassisuuneraanerat minkinillu toqroaanermut suliamut atatillugu inatsimik tunngaviusumik unioqqutitsineraanerat pillugu isornartorsiorpai.
Partiit siulittaasuisa nunanit avannarlernit qinikkat allatut isigalugit inatsit tunngaviusoq maanna unammillerpaat.
