Oqaluttuarisaanitsinnik ilisimatuussutsikkut qulaajaanermi aqutsisussatut toqqakkat: Paasisimasaqarfiginerulertussaassavgut

Oqaluttuarisaanermik ilinniagartuut, Tenna Jensen aamma Daniel Thorleifsen, ilisimatusartoqatigiinnik nunatta Danmarkillu oqaluttuarisaanerannik qulaajaasussanik toqqaanissamik sulinertik aallartinissaleruttorpaat.

Allattoq Ann-Sophie Greve Møller

februaarip 23-at 2024 13:37

Nutserisoq Hanne Petersen

Oqaluttuarisaanermik ilinniagartuut, Tenna Jensen aamma Daniel Thorleifsen, nunatta Danmarkillu sorsunnersuaq kingullermiit maannamut oqaluttuarisaanerannik qulaajaanermi aqutsisussatut toqqagaaqqammerput.

Naalakkersuisut tusagassiorfinnut taama nalunaarput.

- Pissusiviusut politikkikkut aalajangersarneqartarsimasut nunatta inuinut qanoq sunniuteqarsimanerisa paasisimasaqarfiunerulernissaat siunniullugu Danmarkip nunattalu oqaluttuarisaanerannik qulaajaanissatsinnut qilanaarpunga, Daniel Thorleifsen KNR-imut oqarpoq.

NUNATTA DANMARKILLU OQALUTTUARISAANERANNIK QULAAJAANEQ

Nunatta Danmarkillu sorsunnersuaq kingullermiit maannamut oqaluttuarisaaneranni pissutsit qulaajarneqassapput. Ilaatigut kalaallit inuinut kingunerluutaallutik Danmarkip politikkikkut aalajangiiffigisimasai qulaajarneqassapput. Soorlu sumi inunngorsimaneq tunngavigalugu akissaasersuinermut, nunatsinni najugaqarfinnik inuerutsitsinermut kalaallillu meerartaannik meerarsianngortitsinermut tunngasuusinnaapput.
Ukiuni tallimani qulaajaasoqassaaq.
Danmarkip naalakkersuisui 45 millionit koruuninik tamatumunnga aningaasaliipput.
Ilisimatusartoqatigiit aqutsisussaannik ukiup massuma naanerani toqqaasoqassaaq, toqqarneqartorlu ilisimatusartoqatigiittussanik nunatsinneersunik Danmarkimeersunillu toqqaassaaq.
Nunatta inui Danmarkillu inui oqaloqatiginerisigut qulaajaanermi ilaatinneqassapput. Tassa ilisimatusartoqatigiit inunnik oqaloqateqariartorlutik qulaajaanerminni aamma.

Najoqqutaq: Danmarkip ilinniartitaanermut ilisimatusarnermullu ministereqarfia (aaqq., Uddannelses- og Forskningsministeriet)

Allisiguk

Nunanut allanut tunngasuni naalakkersuisoq, Vivian Motzfeldt (Siumut), Danmarkillu ilinniartitaanermut ilisimatusarnermullu ministeria, Christina Egelund (Moderaterne), oqaluttuarisaanitsinnik qulaajaanermi aqutsisussanik toqqaanermi siuttuupput.

Oqaluttuarisaanermik ilinniagartooq, Daniel Thorleifsen, Nunatta Katersugaasiviata Allagaateqarfiatalu pisortaraa. Tenna Jensen oqaluttuarisaanermik ph.d.-usoq Issittumi Atugarissaarnermik Ilisimatusarfiani pisortaallunilu Syddansk Universitetip nunatta inuisa peqqissusiannik ilisimatusarfiani ilisimatusartuuneruvoq.

Aamma atuarukNunatta Danmarkillu akornanni oqaluttuarisaanermi pisimasut pillugit ilisimatuussutsikkut misissuisussat toqqagaasut

Tenna Jensen Naalagaaffiup niviarsiarartatsinnik arnartatsinnillu 1960-ikkunni 1970-ikkunnilu spiralilersueqqusisimaneranik ilisimatuussutsikkut qulaajaaleruttornermi aamma aqutsisuuvoq.

- Tatigisaallunga sulianik pingaarutilinnik marlunnik suliakkerneqarpunga. Tutsuigineqarneralu tulluusimaarutigeqaara maniguussutigalugulu, Tenna Jensen KNR-imut oqarpoq.

Ilisimatusartoqatigiinnik toqqaassasut

Qulaajanermilu misissugassarpassuaqarpoq.

Soorlu sumi inunngorsimaneq tunngavigalugu akissaasersuinermut, nunatsinni najugaqarfinnik inuerutsitsinermut kalaallillu meerartaannik meerarsianngortitsinermut tunngasut qulaajagassanut ilaasut, oqaluttuarisaanitsinnik qulaajaanissamik suliakkiutip oqaasertalersorneqarnerani allaqqavoq.

- Isumaqarpunga tamaasa, suut tamaasa, naligiimmik misissorluarlugit taakku misissukkat takutikkumaarpaat suut saqqummissanersut, Daniel Thorleifsen oqarpoq.

Oqaluttuarisaanitsinnilli qulaajaanermi aqutsisussatut toqqakkat marluk taakku ilisimatusartoqatigiinnik qulaajaasussanik toqqaaqqaassapput.

- Ilisimartusartoqatigiit qulaajaasussatut toqqakkavut qulaajaanermi sorpiaat misisissorneqarnissaannik pilersaarusioqatigissavagut. Taamaammat sorpiaat misissorneqassanersut oqaatigisinnaanngikkallarpara, Tenna Jensen oqarpoq.

Paasisimasaqarfiunerulernissaa siunniukkaat

Nunatta Danmarkillu oqaluttuarisaanerannik qulaajaasoqarnissaa naalakkersuisut Danmarkillu naalakkersuisuisa 2022-mi isumaqatigiissutigaat.

Spiralilersueqqusisimaneq nunasiarineqarsimanerpullu Inatsisartut ataatsimiittarfianni 2022-mi upernaakkut oqallisaareerneranni taamaaliorput.

QULAANERMI UKU MISISSORNEQASSAPPUT

Politikkikkut aalajangikkat pingaaruteqartut, pisimasut aamma pissutsit allat, iliuuserineqartut aamma ingerlatsinerit nunatsinnit Danmarkimiillu inuiaqatigiinnit isigalugit qulaajarneqassapput.
Anguniakkat isumaliutigineqartullu politikkikkut aalajangikkanut pingaaruteqartunut tunngaviusut, pisimasut aamma pissutsit allat, iliuuserineqartut aamma ingerlatsinerit, aamma suut tamatuminnga kinguneqartut qulaajarneqassapput.
Inuttut, kulturikkut allallu inuiaqatigiinnikkut kinguneqartut, soorlu politikkikkut aalajangikkat pingaaruteqartut kingunerisaat qulaajarneqassapput.

Allisiguk

Oqaluttuarisaanitsinnik qulaajaanissap ukiunik tallimanik sivisussuseqarnissaa siunniussaavoq.

- Nunatsinni naalakkersuinikkut ukiuni kingullerni 70-80-ini aalajangikkat nunatta ineriartorneranut sunniisuusut paasisimasaqarfiunerulerninissaat nunatta Danmarkillu siunniukkaat, oqaluttuarisaanitsinnik qulaajaanissamik suliakkiissummi oqaatigineqarpoq. Neriunarpoq taamatut qulaajaareernermi pissusiviusut suut aalajangersarneqartarsimasut nunatsinni taavalu aamma Danmarkimi annertunerusumik paasineqalissasut, Daniel Thorleifsen oqarpoq.

Danmarkip naalakkersuisui 45 millionit koruuninik oqaluttuarisaanitsinnik qulaajaanissamut aningaasaliisuupput.

Nutaarsiassami kukkunermik nassaarsimaguit uunga allaffigineqarsinnaavugut.