Nunarsuatta illersuutaa ozoni allatigut aserorneqarsinnaasoq paasineqarpoq

Inuit piliaannik ozonip annikilliartornera unitsiiminiarlugu, nunarsuarmioqatigiit 1987-imi isumaqatigiissutaat, Montrealimi isumaqatigiissummik taaneqartoq, pitsaasutut oqaatigineqarsinnaavoq. Tassani isumaqatigiissutaalluni sananeqaatit uloriarnatut silaannarsuatsinnut qaffakaannginnissaannik suliniuteqarnissaq. Tamannalumi iluatsittutut oqaatigineqarsinnaavoq.

Ilisimatuunilli maanna paasineqarpoq, sananeqaatit allat sisamat aamma akornutaasinnaasut, taakkununnga ilaalluni, Kalaallit Nunatsinni aputip sananeqaataa.

Qavani nunarsuatta kujaterpiaani, Tasmaniami silaannarmik aamma Nunatsinni aputip pisoqqap silaannartaanik ilisimatuut paasiniaanerminni paasivaat, sananeqaatit sisamat nunarsuatta illersuutaanik ozonimik nungusitisartuusut, atuagassiaq Nature Geoscience taama allaaserisaqarpoq.

Nunatsinni aputit pisoqqat silaannartaannik misissuinermi takuneqarsinnaasimavoq, ukiut hunnorujulikkaat matuma siornatigumut sanilliullugu ullumikkumut silaannaap qanoq ittuusimanera. Tassani paasineqarput 1960-ikkut sioqqullugu atugaanngitsut sananeqaatit ulorianartut inuit piliarisimasaat. Taakkulu suminngaanniit aallaaveqrnersut suli paasineqanngilaq.

Ozoni seqerngup qinngornerisa ulorianartut, UV-nik taaneqartartut, nunarsuatsinnut anngutinnginnissaannut illersuuttaavoq. Qinngornerit ulorianartut annertuut timitsinniileraangata tamanna ammikkut kræftinnguussinnaasarpoq, isinut ajoqutaalersinnaasarlutik timittalu akiuussutaannik millisitsisinnaasarlutik. Taamatullu uumasut naasullu aamma eqqorneqarsinnaasarput soorluttaaq immami uumasunut aamma ajoqusiisinnaasarlutik.

Paasisat nutaat aarlerinartutut isigineqarsinnaasut, Greenpeacep silaannaap pissussaa pillugu suliaqartuanit, Tarjei Haalandimit oqaatigineqarpoq.

- Montrealimi isumaqatigiissummut, sananeqaatit ulorianartut paasisat nutaat piaarnerpaamik ilanngunneqartariaqarput, Tarjei Haaland oqarpoq.

Taassuma oqaatigaa, ozonip annikilliartornera unikaallassimagaluartoq suli aarlerinartoqarsinnaasoq.

- Sikuiuitsup Kujalliup ozon illersuutaa pitsaanerulersimasoq paasineqareerpoq, nunarsuatta avannarpasissuani issittumi pitsanngoriaateqarsimanani, DMI-mi ilisimatusartut pisortaat, Niels Larsen oqarpoq.

Taassuma nuannaarutissaanerarpaa, sananeqaatit ulorianartut paasineqartut annikitsuinnaammata.