Kalaallisut oqaatsit LGBT+-inut tunngasunik nutaanik 190-inik ilaneqartut

Suiaassuseq, suiaassuseq kajungerfigisaq kinaassuserlu pillugit taaguutit assigiinngitsut nutserneqarneranni suliarujussuaq maanna naammassineqarpoq. Oqaatsimmi tamarmik Oqasiliortunit akuerineqarput.

Allattoq Birgitte Kjeldsen

juulip 02-at 2024 07:42

Danskisut oqaatsit soorlu panseksuel, nonbinær aamma kønsneutral kalaallisut ordbogit qupperaanni kalaallisuunngortinneqarneri nassaarineqarsinnaalerput.

Taakku ima nutserneqarput tamanoortoq, suiaassutsinut pituttorsimanngitsoq aamma suiaassusersiuinngitsoq.

Oqaatsit pingasut – oqaaserpassuillu allat – suiaassutsikkut kinaassusermut aamma kajungissutsikkut kinaassusermut tunngasut nutaat 190-it Oqaasiliortunit akuerineqarput.

- Una pingaaruteqarpoq, nammineq oqaatsitsinnik suiaassutsikkut kinaassuserput aamma suiaassuseq kajungerfigisarput oqaatigisinnaassallugu. Oqaatsimut taanna pingaaruteqarluinnarpoq – kisianni aamma uagutsinnut ataasiakkaanut.

Qillaq Olsen LGBT+-imi peqatigiiffimmi Sipineq+-imi siulittaasoq nuannaartoq taama oqarpoq.

Aamma atuarukPeqatigiiffik nutaaq LGBT+-imut tunngasunik kalaallisut oqaasiliorniartoq

Sipineq+ LGBT+-ip iluani naqinneri ilanikuuai: 2SLGBTQIA+. Allaaserisami uani LGBT+ atorparput.

2SLGBTQIA+ SUUA?

2SLGBTQIA+ tassaavoq nalinginnaasumik LGBT+-imut taaneqartartumut naalisakkanik tulleriiaanik akuutitsinerusoq.

Naqinnerit ataasiakkaat ukununnga naalisagaapput:

2S (Two-spirit): Marlunnik tarnilinnut taaguutip isumaa Amerika Avannarliup inoqqaavisa oqaaseraat, inunnullu angutit arnallu suiaassusaat tunngavigalugit ileqqulinnut taaguutaavoq.

L (Lesbian): Arnanut arnaqatiminoortartunut taaguutaavoq, tassa arnat kinguaassiornermut tunngasutigut arnanut kajungissuseqartut.

G (Gay): Angutinut anguteqatiminoortartunut taaguutaavoq, tassa angutit kinguaassiornermut tunngasutigut angutinut kajungissuseqartut.

B (Bisexual): Inunnut angutinik arnanillu atoqateqartartunut taaguutaavoq.

T (Transgender): Inuit suiaassutsitik akerliannik kinaassusillit tassaapput inunnguusitut suiaassutsiminnik kinaassuseqanngitsut.

Q (Queer): Queer-ip isumaa tassaasinnaavoq suiaassutsinut aamma kinguaassiuutitigut piumassuseqarnerup qanoq issusaanut inuiaqatigiinni ileqquusut assiginagit periusilik.

I (Intersex): Inummut suiaassutsit akornanni suiaassusilimmut aamma timimigut suiaassutsimik ataasiinaanngitsumik ilisarnaateqartumut taaguut.

A (Asexual): Inuit kajungissuseqanngitsut inunnut allanut kinguaassiornermut tunngasutigut kajungissuseqanngitsuupput imaluunniit annikitsuaraannarmik kajungissuseqartuullutik.

+: Kinaassutsit aamma kinguaassiuutitigut piumassuseqarnerup qanoq issusii allat tamarmik taaneqanngitsut aamma atuuttuuneri naqissuserniarlugit atorneqartarpoq.

Allisiguk

Peqatigiiffiup oqaatsit nutaat 136-it ukiup aallartinnerani Oqaasiliortunut nassiuppai.

Oqaatsit tamatuma kingorna 190-init amerlanerusunut ilaneqarput, taakkulu sapaatit akunneri arfineq-marluk matuma siorna Oqaasiliortunut akuerineqartussanngortinneqarlutik.

Maannalu pisortigoortumik akuersissuteqartoqarluni.

- Soorunami nuannaartorujussuuvunga paasitinneqaratta oqaatsit taakkua 190-it sinnilaarlugit akuerineqarnikut aamma tulluusimaarpunga taamatut oqaatsit taama amerlatigisut akuerineqarmata, Qillaq Olsen oqarpoq.

Tamanoortoq imaluunniit suiaqatigisanoorlunilu suiaqatiginngisanoortoq

Kalaallit oqaasiisa nukittorsarnissaat aamma ilanngutitsitsinerulernissaat taaguusersuutinik suliaqarnermi anguniarneqartoq, Qillaq Olsen nassuiaavoq.

Sipineq+ ukiumik ataasinngortorsioqqammiinnartoq suliniut aallaqqaammullu pingaartilluinnagartik pissutigalugu Danish Rainbow Awardsimit 2023-mi peqatigiiffitsialattut nersornaaserneqarpoq.

- Peqatigiiffik aallartikkatsigu kalaallisut oqaatsinik atuerusukkatta tamanna pingaaruteqarluinnarpoq. Ilitsoqqussaralugu oqaatsivut atorlugit imminut taagorusuppugut, siulittaasoq oqarpoq.

Oqaatsit assersuutigalugu ‘inatsisitigut suiaassutsimik allanngortitsineq’ imaluunniit ‘atoqateqarusussuseqanngitsoq’ kalaallit oqaasiini nassaassaanngikkaluarput. Maannali nassaassaalerput.

- Oqaatsit ilaat qaammatialuit matuma siornali akuerineqareersimasut, Qillaq Olsen nassuiaavoq.

Oqaatsit taakku tassaapput suiaassuseritinneqartumik iluarinninnginneq aamma suiaassutsinut pissusissaritinneqartut.

LGBT+-IMI TAAGUUTIT NASSUIAATILLU

Suiaqatigisanoorlunilu suiaqatiginngisanoortoq tassaavoq suiaassusermit ataasiinnaanngitsumik kajungerfigisaqarneq.

Tamanoortoq tassaavoq inunnit suiaassusaat apeqqutaatinnagit kajungerfigisaqarneq.

Suiaassuseritinneqartumik iluarinninnginneq LGBT+ Danmarkip ordbogia naapertorlugu tassaavoq nammineq timip, inuup-normua imaluunniit sassarneq nammineq suiaassusertut paasisimasamut naapertuutinnginnera pillugu iluaaginninnermik misigineq.

Suiaassutsinut pissusissaritinneqartut niviarsiaqqat/arnaq aamma nukappiaqqat/angutit qanoq pissuseqarnissaannut isikkoqarnissaannillu paasinninneruvoq.

Paasissutissarsiffik: LGBT+ Danmark

Allisiguk

Tamatuma saniatigut biseksuelip nutserneqarnera allanngortinneqarpoq. Danskisut oqaaseq biseksuel siornatigut tamanoortumik nutserneqartarsimavoq. Taassumali isumasiuutaa panseksuelimut naleqqunneruvoq.

- Nuannarinerpaasara una oqaaseq tamanoortoq allanngortikkatsigut isumaani. Siullermik biseksualitetimiit oqaaserineqarnikuuvoq ukiorpassuarni, taava uagut massakkut suliniutitsinni allanngortipparput panseksuelitetimut nuutsillugu, taanna tulluarnerugami, Qillaq Olsen nassuiaavoq.

Suliaqarneq sakkortusoq

Taaguusersuutinik suliaqarneq annertoorujussuusoq Qillaq Olsenip oqarnera naapertorlugu ajornaatsuinnaanngilaq.

- Unammillernarput. Kisianni aamma tamanna nammineq kajumissutsimik suliaqarnermik pissuteqarpoq. Tassa imaappoq suliffitta sungiffittalu avataani suliaqarpugut, Qillaq Olsen oqarpoq.

Peqatigiiffik nutserinermut nammineq kajumissutsiminnik suliaqartunit aamma Ilisimatusarfimmi ilinniartunit ikiorneqarput. Oqaatsitigullu allanngorartumik aamma unammillernartoqarsimavoq.

- Namminerli oqaatsivut immikkuullarissunik pissuseqartut eqqarsaatigissavagut, taanna oqarpoq.

Anguniakkalli angunissaa iluatsinneqarpoq. Oqaatsit nutaat Oqaasileriffiup nittartagaatigut nassaarineqarsinnaalereerput.