Peqatigiiffik nutaaq LGBT+-imut tunngasunik kalaallisut oqaasiliorniartoq

Kinguaassiuutit atornerinut suiaassutsikkullu kinaassutsimut tunngatillugu peqatigiiffittaap Sipineq+ -ip taaguusersuutit kalaallisut taaguuteqalersinnissaat sulissutiginiarpaa.

Allattoq Teitur Larsen

marsip 18-at 2023 10:42

Nutserisoq Sussi Jensen

Akunnitsinni immitsinnullu eqqartoraangatta nunatsinni oqaatsinik peqataatitserpalaarnerusunik atorsinnaasatsinnik kalaallisut oqaaseqarnissarput peqatigiiffiup nutaap Sipineq+-ip sulissutigerusuppaa.

Sipineq+ LGBT+-ip iluani peqatigiiffiuvoq siuarsaarusuttoq akuutitsisorlu, taamaammat peqatigiiffiup LGBT+-ip naqinneri ilanikuuai: 2SLGBTQIA+. Allaaserisami uani LGBT+ atorparput.

Siuarsaarusuttutut akuutitsisutullu LGBT+-imi peqatigiiffiup periusaa siullertut suliassaani annertuumi ersersinneqarpoq, tassaavorlu taagusiornermik suliniut.

Kalaallisut oqaatitsinni ullumikkut LGBT+-imi tigussaasunik taaguuteqanngilaq. Kalaallisut arlaqanngitsunik taaguuteqarpoq, soorlu anguteqatiminoortartoq aamma arnaqatiminoortartoq atorneqarput, kisiannili assersuutigalugu nonbinær kalaallisut taaguuteqanngilaq.

2SLGBTQIA+ SUUA?

2SLGBTQIA+ tassaavoq nalinginnaasumik LGBT+-imut taaneqartartumut naalisakkanik tulleriiaanik akuutitsinerusoq.

Naqinnerit ataasiakkaat ukununnga naalisagaapput:

2S (Two-spirit): Marlunnik tarnilinnut taaguutip isumaa Amerika Avannarliup inoqqaavisa oqaaseraat, inunnullu angutit arnallu suiaassusaat tunngavigalugit ileqqulinnut taaguutaavoq.

L (Lesbian): Arnanut arnaqatiminoortartunut taaguutaavoq, tassa arnat kinguaassiornermut tunngasutigut arnanut kajungissuseqartut.

G (Gay): Angutinut anguteqatiminoortartunut taaguutaavoq, tassa angutit kinguaassiornermut tunngasutigut angutinut kajungissuseqartut.

B (Bisexual): Inunnut angutinik arnanillu atoqateqartartunut taaguutaavoq.

T (Transgender): Inuit suiaassutsitik akerliannik kinaassusillit tassaapput inunnguusitut suiaassutsiminnik kinaassuseqanngitsut.

Q (Queer): Queer-ip isumaa tassaasinnaavoq suiaassutsinut aamma kinguaassiuutitigut piumassuseqarnerup qanoq issusaanut inuiaqatigiinni ileqquusut assiginagit periusilik.

I (Intersex): Inummut suiaassutsit akornanni suiaassusilimmut aamma timimigut suiaassutsimik ataasiinaanngitsumik ilisarnaateqartumut taaguut.

A (Asexual): Inuit kajungissuseqanngitsut inunnut allanut kinguaassiornermut tunngasutigut kajungissuseqanngitsuupput imaluunniit annikitsuaraannarmik kajungissuseqartuullutik.

+: Kinaassutsit aamma kinguaassiuutitigut piumassuseqarnerup qanoq issusii allat tamarmik taaneqanngitsut aamma atuuttuuneri naqissuserniarlugit atorneqartarpoq.

Allisiguk

Inuk nonbinæriusoq angutitut arnatulluunniit imminut kinaassuseqartinngilaq.

- Kalaallisut oqaatsitta nukittorsarneqarnissaat anguniarneqarpoq. Oqaatsitta inunnut tamanut akuutitsinerunissaat taaguutiliornermik suliniutip aallunneranut peqqutaavoq, Qillaq Olsen oqarpoq.

Inuit kinaassutsiminnut kalaallisut taaguuteqarunik nammineq oqaatsiminni aamma pingaartinneqassapput. LGBT+-imut ilaagaluaraanni ilaanngikkaluaraanniluunniit suliffeqarfinni pisortaqarfinni allanilu LGBT+-ip eqqartorneqarnissaa ajornannginnerulissaaq.

- Inunnit suliffeqarfinniillu LGBT+-imi oqaatsit qanoq kalaallisut taasarnerivut pillugit apersortoqarpoq, Qillaq Olsen nassuiaavoq.

Sooq peqatigiiffik nutaaq pilersinneqarpa?

Nunatsinni Greenland+-eqareerpoq, peqatigiiffik inuit LGBT+-imeersut pisinnaatitaaffii soqutigisaallu pillugit sulivoq.

Kisianni Sipineq+-imut tamanna malunnaateqarunnanngilaq, taakkuami peqatigiiffiit marluk susassaqarfimmi ataatsimi sulisinnaapput.

- Peqatigiifferujussuarmik pilersitsinissarput eqqartorparput, kisianni assersuutigalugu meeqqat inuusuttullu peqatigiiffii susassaqarfimmik ataatsimik kattussipput, taamaasillutillu susassaqarfiup iluani soqutigisat siuarsarnissaannut nukittunerulerlutik, Qillaq Olsen oqarpoq.

Peqatigiiffiit taakku marluk assigiimmik anguniagaqarput: Kalaallit Nunaanni inuit LGBT+-imut attuumassutillit sinaakkutissaannik pitsaanerusunik pilersitsinissaq.

Suliassanulli atatillugu Sipineq+ Greenland+-imiit allaanerussuteqarpoq.

- Suliniutinik aallutaqarneruvugut. Suliniutit ataasiakkaarlugit ingerlattarpagut. Suliniut ataaseq naammassigutsigu tullia nutaaq ingerlaannaq aallartissavarput, Qillaq Olsen oqarpoq.

Sipineq+-ip imarisatik oqariartuutitillu kalaallisut tuluttullu paasissutissiissutigisarpaat, kalaallillu kulturiat oqaasiilu eriagalugit sulillutik.

Taamaammat Tunumi oqaatsit attakkumallugit ineriartortikkumallugillu Sipineq+-ip LGBT+-imi taaguutit tunumiusut aamma taagusersorniarpaat.

Kalaallit kulturiannik oqaasiinillu pingaartitsinerat peqatigiiffiup aqqani aamma ersersinneqarpoq: Sipineq.

Inuit kulturianni sipineq tassaavoq naalungiarsuk imaluunniit naartoq inunngunnginnermini inunngornerminiluunniit suiaassutsimigut allanngortoq. Inuit kulturianni sipineq aamma suiaassutsit pingajuattut isigineqartarpoq. Inunnguutsitut suiaassutsip akerlianik kinaassuseqarneq tunngaviusumik Inuit kulturianni ilaareerpoq, tassani inunnguutsitut suiaassuseq aalajangiusimaneqanngilaq.

Oqaasiliornermik suliaq

LGBT+-imi taaguutit sapinngisamik amerlanerpaat ilanngunniarlugit Qillaq Olsenip oqaatsit 136-it allattorpai, oqaatsit taakku LGBT+-ip iluani oqaatsinik, kinguaassiuutitigut piumassuseqarnerup qanoq issusiinik imaluunniit suiaassutsikkut kinaassutsinik tigussaasunik nassuiaataapput.

Sipineq+-ip taaguusiornermik suliniut kisimiilluni ingerlanngilaa.

Peqatigiiffiup nammineq piumassutsiminnik sulisut Ilisimatusarfimmi Nutserisutut Oqalutsitullu Ilinniartut suleqatigai. Taakku oqaatsit ataasiakkaat eqqortunik taaguusersorneqarnissaannut ikiuupput. Taassuma saniatigut peqatigiiffiup Oqaasileriffik attaveqarfigaa, Oqaasileriffiullu nutserinermut oqaatsinillu nassuiaasersuinermut peqatigiiffimmut ilitsersuisuuvoq.

Oqaasileriffik oqaatsit pisortatigoortumik atulinnginnerini akuersisarpoq.

- Oqaatsit uku akuerineqariarpata taaguutit ingerlatseqatigiiffinnut, suliffeqarfinnut, peqatigiiffinnut, kattuffinnut nassiussuukkumaarpagut, kikkut tamarmik kalaallisut oqaatsit atorsinnaaniassammagit, taanna oqarpoq nangipporlu:

- Tamanna kalaallisut oqaatsitsinnik atuinermi inunnik peqataatitsineruvoq. Assersuutigalugu inunnut nonbinæritut kinaassusilinnut taaguteqalersitsinikkut toqqissisimanerulersitsissaaq.

Peqatigiiffiup tullertut suliniutissaata suunissaa Qillaq Olsenip naluaa, kisianni nunatsinni suli suliassaqaqaaq.

- Assersuut ataaseq tassaavoq qitornartaarsimalluni sulinngiffeqassagaanni imaluunniit sulinngiffeqarallassagaanni qitornanut ataataassuseqaqataasinnaanissaq. Assersuut alla tassaavoq nunatsinni suiaassutsitigut suliaritinnissamut periarfissaqarnissaq. Inuit LGBT+-imeersut pitsaanerusumik inuuneqarnissaat pillugu sulivugut.

Taaguutiliornermi suliniutip 2024 tikitsinnagu naammassinissaa Sipineq+-ip neriuutigaa.

Nutaarsiassami kukkunermik nassaarsimaguit uunga allaffigineqarsinnaavugut.