Inuusuttut 3.100-it amerlanerit ilinniarnissamut piukkoorput

Iliniagaqarnersiutinillu aqutsisoqaerfimmi kisitisisit kingulliit takautippaat, 2875-it maannakkorpiaq ilinniartuusut. Qinnuteqartut amerlassusaat aallaavigissagaanni ilinniartut aasap kingorna 5000-it pallismalersimasinnaavaat.

Namminersolutik Oqartussani Ilinniartitaanermik suliaqartut ilinnialernissamik qinnuteqaatit ullumimut 3.100-ngajaat tigusimavaat. Siornarnit taakkua ikinngulaarput, taamani 3.400-mmata. Kisianni tamanna nassuiaatissaqarpoq. Tassami Atuarfitsialaap atuutilernerata malitsigisaanik meeqqat atuarfiannik naammassinnittut ukioqatigiit siorna arlariiugamik marloriaataapput, 2000-it sinneqarlutik.

Ukioq manna qinnuteqartut qiviarutsigit, GU-nut naligisaannullu qinnuteqartut amerlaqaat, 1000-init amerlanerugamik. Aamma 1400-init amerlanerit inuussutissarsiutinik ilinniartitaanernut, soorlu niuernermik allaffissornermillu suliaqalersussatut, assassornermik suliaqalersussatut assigisaannullu qinnuteqarsimapput.

Aammali annertusisamik ilinniartitaanerit soqutigineqarluarput. Danmarkimi nunanilu allani Universitetinut qaffasinnerusumillu ilinniarfinnut allanut qinnuteqartut 340-ipput. Taakkua amerlaqatingajaat Nunatsinni annertusisamik ilinniarnissamik qinnuteqarput. Ilisimatusarfimmi ilinniarfinnut assigiinngitsunut qulingiluanut, soorlu aqutsinnermik, inuiaqatigiilerinermik tusagassiornrmillu ilinniarfinnut, 240-it qinnuteqartut, Ilinniarfisuarmut 80-it qinnuteqarsimapput.

Inuuusuttut taama amerlatigisut Ilinnialerpata, Nunatta inuisa 9 procentingajai iliniarnermik aallutaqassapput. Taakkua saniatigut inuppassuit aamma pikkorissarnermikkut piginnaasaminnillu qaffassaanermikkut ukiut tamaasa ilinniarfinniittarput.

Nunatsinni najugaqavissut pingasuugaangata marluk ukiq 2020-mi iginnaasaqaatasussamik ilinniagaqarsimanissaat, naalakkersuinikkut siunetaavoq.