13-inik ukioqarluni spiralilerneqartoq: Utaqqinermut maanna naammatsippoq

Spiralilersuisoqarneranik qulaajaanissamut piffissaliussap malinneqarnissaanut takussutissaqanngitsoq, DR sapaatiummat allappoq. Maannalu taamaaliorsinnaanngitsut, Elisibánguak Jeremiassen 13-inik ukioqarluni spiralilerneqarsimasoq isumaqarpoq.

Allattoq Liv Almer , Nukaaka Tobiassen

maajip 24-at 2023 14:58

Elisibánguak Jeremiassenip Naalakkersuisut danskillu naalakkersuisuisa spiralilersuisoqarsimaneranik qulaajaasoqarnissaa isumaqatigiissutigigaat siorna ukiakkut tusaramiuk qujamasunnini, qasukkarnini minnerunngitsumillu neriuuteqarnini nassuiaatigaa.

Maannali ukiup affaa qaangiuttoq neriuuteqarnera annikillisimallunilu naammagittarsinnaannginneruvoq:

- Tunniutiinnassagutta taava tullissaanut aamma sunaagaluarnerpumut aamma taamaalineq. Asuliinnartutut kuuinnartutut issaaq. Taanna pinaveersaassagutsigu suliaq inissittariaqarpoq, taanna KNR-imut oqarpoq.

Maanna naammaleqaaq

Naalakkersuisut siulittaasuata, Múte B. Egedep (IA) danskit naalagaaffiata spiralilersuisoqarsimaneranik qulaajaasoqarnissaanik kinguarsaanera Facebookikkut allagaqarluni sapaatiummat isornartorsioreeraalu Elisibánguak Jeremiassen taama qisuariaateqarpoq.

Pilersaarut malillugu qulaajaaneq maanna aallartereersimasussaagaluarpoq, inerneralu kingusinnerpaamik 2024-mi oktobarip aallaqqaataani tunniunneqarluni.

SPIRALILERSUISOQARNERA

Danskit oqartussaasui kalaallit amerliartoqqunagit spiralilersuinissaminnut inassuteqarsimasut, DR-ip podcastimik tusarnaagassiliareqqammisaani "Spiralkampagnen"-imi erserpoq.
1966-ip 1970-illu akornanni spiralilersinneqartut 4.500-upput.
Kalaallit Nunaanni arnat naartusinnaasut taamani 9000-upput.
Aperineqaqqaaratik spiralilersinneqarsimasuni arlallit tarnikkut timikkullu kingunerlutsitserujussuarnerannik kinguneqartumik qinigassinneqarsimanngitsutut misigisimapput. Anniaatigalugulu kingunerluutigisimagaat arlallit oqarput.
Niviarsiaqqanut ukiukitsunut, angajoqqaavi akuersiteqqaarnagit, spiralilersuineq danskit suliniuteqaleruttorneranni inatsisitigut akuerisaanngilaq.
Taamaammat nakorsat naartunaveersaatinik niviarsiaqqanut 18-iliineqanngitsunut, angajoqqaavi akuersiteqqaarnagit, siunnersuisinnaalersillugit inatsit allanngortinneqarpoq. Tamanna nakorsat niviarsiaqqanut ukiukitsunut, angajoqqaavi akuersiteqqaarnagit, spiralileeqqusaanertut paasisimavaat.

Tusarfik: DR-podcast "Spiralkampagnen"

Danskilli peqqissutsimut ministeriata, Sophie Løhdep (V) oqarnera naapertorlugu peqqissutsimut tunngasunik inatsisileritunik ilisimasaqarluartunik qulaajaasussarsiniarnerup ajornakusoornera pissutaavoq. Tamatuma saniatigut folketingimut qinersineq suliap ingerlaneranut kinguaattoorutaasoq, DR-imut erseqqissaatigaa:

- Folketingimut qinersinerput allanngortissinnaanngilara, naammattunillu piukkunnartunik qulaajaasussarseriaannaannginnerput aamma allanngortissinnaanngilara, Sophie Løhde DR-imut oqarpoq.

13-inik ukioqarluni spiralilerneqartoq

Elisibánguak Jeremiassen 1975-imi ilisimanngisaminik spiralilerneqarami 13-iinnarnik ukioqarpoq.

Taamaammat ukioq ataaseq qaangiummat nakorsamukarpoq, ilorsiortikkamilu spirali takussaanngilaq. Taamaammat nutaamik spiralilerneqarpoq. Maannalu marlunnik spiralileqalerluni. Aappaali kingorna suliaritilluni peerneqarpoq.

- Taamatut iliuuseqareerlutik qaavatigut aamma taamatut asuli imaaliinnarlutik aaqqiisinnaanngillat, "tassa nipangerniaritsi", taamatut allaat uanga eqqarsarpunga. Nipangerniaritsi tassa, ilaa. Taamanikkut qulangiineq annertoreeqaaq, massakkut aamma taamaalisinnaanngilaatigut, taanna KNR-imut oqarpoq.

Aamma atuarukElisibanguak Jeremiassen qulaajaasoqalernera pillugu: Paasineqartutut misilerpunga

Elisibánguak Jeremiassen Sisimiuni najugaqarpoq, taassumalu Nuummiinnerani KNR-imit naapipparput. Taassuma susoqarsimanera qanorlu kingunerluuteqarsimanini oqaluuserissallugit suli sakkortunerarpai.

- Takkukkaangat suliarillugu ulloq manna tikillugu meriartuartarama eqqaagaangakku. Anniarujussualertarlunga. Assaaa, pineqarneq sakkortuvoq, uanni sakkortuvoq, taanna oqarpoq.

Taamaammat Elisibanguup qulaajaasoqarnissaa kingorna danskit naalagaaffianit utoqqatsertoqarnissaa neriuutigaa.

- Utoqqatserfigineqarnissaruna imartoorujussuaq. Sunut tamanut qasukkartitsisarpoq. Sunut tamanut inissamik tunisisarpoq. Sunut tamanut ingerlariaqqinnissaminut tunniussisarpoq.

Den frie Danske Forskningsfond, aamma Nunatsinni Ilisimatusarnermik Siunnersuisoqatigiit Ilisimatusartoqatigiinnik qulaajaasussarsiornermi nalilersuileruttortut, Peqqissutsimut naalakkersuisoq Mimi Karlsen (IA) KNR-imut ilisimatitsivoq.