Ivalo Maannguarlu meerartaarusupput – taakku nakorsartinnissamut akiliuteqartoqarniarunnaarmat nikallorlutillu pakatsipput

Kinguaassiorsinnaanissamut nakorsartittoqarnissaanut aningaasanut inatsimmi 9 millionit immikkooortinneqarput. Aningaasalli peerneqaqqipput.
Maanguaq Birchip (saamerliup) aamma Ivalo Frank Larsen kinguaassiorsinnaanissamut nakorsartinnissamut aningaasat aningaasanut inatsimmit peerneqaqqissimanerat pakatsissutigaat. Assi © : KNR
januaarip 04-at 2024 12:58
Nutserisoq Connie Fontain

- Pakatsinarujussuarpoq. Aliasunneq kamaammerneq.

Maannguaq Birch aamma Ivalo Frank Larsen taama oqarput. Taakku tamarmik Danmarkimukarlutik kinguaassiorsinnaannginnerminnik nakorsartinnissartik qilanaarisimagaluarpaat. Taamali pisoqarsinnaajunnaariataarpoq. 9 millionit koruunimmi ukiup tullianut ikiuinissamut aningaasanut inatsimmi immikkoortinneqarsimasut peerneqaqqeriataarsimapput.

Aamma naak taamani aningaasanut naalakkersuisup, Naaja Nathanielsenip (IA) pilersaarutit tulluusimaarluni aggustimi saqqummiutereeraluarai. Ikiuisoqartussaajunnaarneralu Maannguaq Birchip aamma Ivalo Frank Larsenip pakatsissutigingaatsiarpaat.

Maannguaq Birch aappanilu Gerti ukiut 15-it najugaqatigiipput. Taakku ilinniakkaminnik naammassigamik meerartaarusulerput. Maannguaq Birchili naartulersinnaannginnami Nuummi Dronning Ingridip Napparsimmavissuani misissortippoq.

- Misissortinnikkut paasivara uanga ajoquteqarlunga, ilunnik. Nammineerlunga meerartaarnissannut procenti annikitsuararsuusoq, taanna oqarpoq.

100.000 koruuninik katersiniarsimasut

Aappariit taamaattumik naartunissamut ikiuutaasartumik Dronning Ingridip Napparsimavissuani neqeroorutaasartoq ukiuni tulliini misilikkualuarpaat iluatsinngitsumilli. Taamaammat IVF-imik nakorsartinnissaq nunatsinni periarfissaanngimmat Danmarkimukarnissaminnut katersilerput.

Aallarnissaannullu suna tamaat piareereersoq pisoqariataarpoq. Piumassuserinngisaminnimmi kinguaassiorsinnaanngitsut peqqinnissaqarfiup akiligaanik Danmarkimukarlutik IVF-imik aamma ICSI-mik nakorsartissinnaalernissaannut Inatsisartuni upernaaq aalajangiisoqarpoq.

Assi © : KNR

Tamanna siornatigut periarfissaanikuuvoq. Taamani angalaneq najugaqarnerlu nammineq taamaallaat akilerneqartartussaapput. Neqeroorulli taanna inuit Danmarkimut timmisartumik angalanissaminnut najugaqarnissaminnullu namminneq akiliisartussaanerat pissutigalugu 2019-imi unitsinneqarpoq. Nunatsinnimi kikkut tamarmik assigiimmik nakorsarneqanngitsut tunngavilersuutigineqarpoq.

Piumassuserinngisaminnik kinguaassiorsinnaanngitsut angalanerat, najugaqarnerat, misissortinnerat nakorsartinnerallu peqqinnissaqarfiup akiligassarisassagaa 2024-mut aningaasanut inatsimmut siunnersuutigineqarpoq.

Partiit tamarmik siunnersuummut tapersiipput.

- Akuersissutigineqarpoq tassani, taava imaaleriasaarpugut, nå ajunngilaq misilinniartigu akeqanngitsumik. 100 tusind koruunit sipaarsinnaavarput utaqqilaarutta, Maannguaq Birch oqarpoq.

Nappaataasoq – soorli ikiuisoqanngila?

Aappariillu taama aalajangerput. Aningaasalli maanna aningaasanut inatsimmit saqquminngitsumik peerneqarput.

Demokraatit peqqinnissaq pillugu oqaaseqartartuata, Bjørk Lange Olsenip tamanna decembarip qiteqqunnerani paasivaa. Taassuma peqqinnissamut naalakkersuisoq, Agathe Fontain (IA) nakorsartinnissamut ukiutigut killissarititaasoq pillugu apeqquteqarfigaa.

IVF aamma ICSI-mik suliaritinnerit suuppat?

IVF kalaallisut mannissaq mannissaqarfimmit peerlugu qummuattaaqqami igalaaminermi pilersitsinertut taaneqarsinnaavoq.

ICSI anisooq pitsaanngeqigaangat imaluunniit IVF atorlugu siusinnerusukkut pilersitsinermi mannissat amerlanngissimagaangata atorneqartarpoq. ICSI-mik suliarinninneq peersami cellit ataasiakkaarlugit kapuummik mannissanut ikkunneqartarput.

Aningaasat inatsisissatut siunnersuutip, Inatsisartuni allannguutissatut siunnersuummik suliaqartoqarnerani kingullermeerneqarnerani peqqinneqarsimasut tassani paasitinneqarpoq. Partiinut inuiaqatigiinnulluunniit – nalunaaruteqartoqanngilaq. Tamannalu Bjørk Lange Olsenip ernumanartippaa:

- Unneqqarilluinnarlunga oqassaguma tamanna pitsaanngitsumik unneqqaserluttumillu politikkimik ingerlatsineruvoq, taanna KNR-imut oqarpoq.

Maannguaq Birch aamma taama isumaqarpoq.

- Misissuisariaqarput arlaatigut iliuuseqarlutik, taanna oqarpoq.

- Uanga isummanni kanngunarpallaaqaaq inuit ilaqutariippassuit pakatsisissappassuk.

Nuuni sisamanik ukiulik maanna allilaalermat Ivalo Frank Larsen aappanilu kissaateqaqqittalerput. Assi © : KNR

Ivalo Frank Larsen nakorsartilluni naartunissamut ikiortinneq periarfissaagallarmat misilereernikuuaa. Taanna 2019-imi Danmarkimukarluni nakorsartippoq.

- Pingajussaanik misiliigatta iluatsipparput, naartulerpunga, panissaarpugut, taanna oqarpoq.

Nuuni sisamanik ukiulik maanna allilaalermat kissaateqaqqittalerput. Ivalo Frank Larsenillu ministeriunerup Mette Frederiksenip ukiortaamut januaarip aallaqqaataani oqalugiarnermini aappassaanik meerartaaqqinnissamut naalagaaffimmit ikiuisoqarsinnaalersoq oqaatigigaa takugamiuk sakkortuumik qisuariarpoq:

-  Tamannami nunatsinni periarfissaanngilaq. Taamaammat attortingaatsiarlungalu qiavunga. Uagut piumassutsiminnik naartusinnaanngitsut nappaataavoq WHO malillugu, nappaatit allat suliarineqartarput, sooq uagut nappaaterput suliarineqarsinnaanngila?, Ivalo Frank Larsen oqarpoq.