Camp Century Killiliussat Roskildep kangerluanut aniatitsinissamut killiliussanit sakkortunerusut

Camp Centurymi imikumut qinngornernik ulorianartunik radioaktiviusunik akoqalaartumut Sermersuarmullu aniatinneqartussamut killiliussat, imikumut Risøp atomimik nukissiorfianit Roskildep Kangerluanut aniatinneqartumut killiliussanit sakkortunerungaatsiarsimapput.
Camp Century
Camp Century Assi © : U.S. Army
februaarip 21-at 2017 15:30
Nutserisoq Simon Uldum -

Danmarkimi ilisimatuutut misissuisoqarfiusimasumi Risømi immikkut ilisimasallit Camp Centuryp atomimik nukissiorfianit imikumik aniatitsinissamut killiliussanik 1960-imi inassuteqaateqaramik killiliussat qaffasitsingaatsiarsimavaat.

Danmarks Tekniske Universitetimi (DTU) atomip nukinganut tunngatillugu teknikkikkut misissuisoqarfimmi ilisimatuut pisortaat, Sven P. Nielsen, taama naliliivoq.

- Atomimik nukissiorfimmit Sermersuup iluaniittumit imikumik aniatitsinissamut piumasaqaatit sakkortuupilussuusimapput. Pingaartumik Risøqarfimmit Roskildep Kangerluanut aniatitsinissamut piumasaqaatinut sanilliukkaanni.

AAMMA ATUARUK Atomip eqqagassartaanik sermersuarmut inissiinissaq Danmarkip akuerisimavaa

Risømit 200-riaammik aniatitsisoqarnerusoq

Danmarkimi ingerlatseqatigiiffik Dansk Dekommissionering ilisimatuutut misissuisoqarfimmi Risømi atomimik nukissiorfiup atorunnaarsinnissaanik suliaqartuuvoq. 

Tamannalu DTU Nutech suleqatigalugu ingerlanneqarpoq, atomimillu nukissiorfiit pingasuusut kingullersaata "DR3"-mik taaguutillip 2000-imi matuneqartup atorunnaarsinnissaa suli sulissutigineqarpoq.

Danmarkimi Peqqissutsimut aqutsisoqarfiup Upalungaarsimaniarnermullu aqutsisoqarfiup nukissiorfinnit eqqakkat ulorianaatilinnik akullit pinngortitamut aniatinnissaannut killiliussat 1976-imiilli atuutilersippaat. Killiliussat taakku kingullermik 2014-imi nutarterneqarput.

Atomimik nukissiorfimmit imikoq Risømit Roskildep Kangerluamut anitinneqassappat radioaktivimik akoqassusianut killiliussaq ullumikkut 400 gigabecquereliuvoq. Tamannalu Camp Centurymit imikumik qinngornernik ulorianartunik radioaktiviusunik akoqalaartumik aniatitsinissamut Danmarkip USA-mut killiliussaata 200-riaataanik qaffasinneruvoq. 

'Curie' qinngornernut ulorianartunut radioaktiviusunut qanga uuttuutigineqartarpoq, danskillu amerikamiunut 1960-imi piumasaqaataanni aamma atorneqarluni, 'gigabecquerel'-ilu ullumikkut uuttuutitut atorneqartarpoq.

- Kangerlummut (Roskildep Kangerlua, aaqq.) aniatitsinermi qinngornerit ulorianartut inunnut uumasunullu sunniuteqarsinnaanerat killiliussanik aalajangersaanermi oqartussanit eqqarsaatigineqarsimavoq. Taamaammat 1960-imi aniatinneqartoq (Camp Centurymit, aaqq.) annertugisassaanngilaq. Risømmi eqqaanut aniatinneqartumut sanilliutissagaanni piumasaqaatit sakkortunerujussuupput, Sven Poul Nielsen taama oqarpoq.