Bakteriat Nunatsinni nassaassaasut allanngorlutik mingutsitsinermut akiuussinnaalersartut

Danmarkimi nunarsuullu sinnerani suliffissuaqarfiusuni silaannarmik mingutsisisoqaraangat mingutsitsineq taanna allamut siammartarpoq.    
Assi © : Fleischer Arne
aggustip 01-at 2017 13:17

Akuutissat mingutsitsisut Kalaallit Nunaat angullugu siammarsinnaasarput, tassanilu sermip aakkiartornera ilutigalugu inuussutissanik uiguleriiaanik mingutsitsisarlutik.

»Qangali isumaqartoqarpoq Issittumi sumiiffinni avinngarusimasupilussuarni avatangiisit minguitsuulluinnartuusut. Mingutsitsinerulli nunarsuarmi siammartarnera maanna paasisimavarput mingutsitsinerlu pilerfigisimaniiginnarneq-ajorpoq,« Aviaja Hauptmann, Ilisimatusarfimmi ilisimatusartoq postdoc-iusorlu nittartakkamut Videnskab.dk taama oqaluttuarpoq.

Taanna ilisimatusaammik maanna ingerlataqarpoq, silaannarmik mingutsitsinerup Nunatsinni avatangiisinut qanoq sunniuteqartarneranut ilisimasanik nutaanik pissarsiffiusumik.

Bakteriat Sermersuup qaavani nassaassaasut genitigut allannguuteqartarnerannut ersiutissaqartoq - tassalu allanngortunik kingornussaqartut - taamaalinermikkullu silaannaap mingutsinneqarneranut akiuussinnaalersartut misissuinermi paasineqarpoq.

AAMMA ATUARUK Issittumi akoorutissanik mingutsitsineq annikilliartortoq

Bakteriat taakku inuussutissat uiguleriiaat mingutsinneqarnerisa misissuiffigineqarnerini malussaatitut atorneqarsinnaassagunarput. Immaqa aamma akuutissat mingutsitsisut uumasut inuillu timaannut pinnginnerini akornutaavallaarunnaarsillugit nungusarniarneqarsinnaapput.

Aviaja Hauptmannip sermimi putut akuutissanik mingutsitsisunik Sermersuup qaavani katersuuttartunik imaqartut misissoqqissaarsimavai - taakku kryokonittinik taaneqartarput (minguit, soorlu ujaqqat pujoralaat, saneqaatit minnerit paarlu, aaqq.)

AAMMA ATUARUK Issittumi imartat plastikkinik mingutsinneqaraluttuinnartut

Ujaqqat pujoralaat paamillu sananeqaatit minnerit uumasuaqqanut tappiorannartunut katersuuffiusarput.

»Uumasuaqqat tappiorannartut sorliit taakkunani nassaassaanersut paaserusupparput. Akuutissat mingutsitsisut sermimut kiviorarlutit qerruttartut nalunngilarput, taamaammat uumasuaqqat tappiorannartut nungukkiartortarnersut imaluunniit kemiskimik ataqatigiinnernut aalajangersimasunut akiuussinnaanersut paaserusupparput,« Aviaja Hauptmann taama oqaluttuarpoq.

Aviaja Hauptmann suleqataalu Sermersuarmi sumiiffinni assigiinngitsuni tallimani misiligutissanik 34-nik katersisimapput.

Periaaserlu metagenomik taaguteqartoq atorlugu DNA tamakkerlugu misissorsimavaat.

AAMMA ATUARUK Nannut piaraat Issittumi mingutsitsinermit eqqugaanerpaasartut

Bakteriat genitigut immikkuullarissunik nalunaaqutarput kemiskimik ataqatigiinnernik ajoqusiisinnaasunik nungukkiartortitsisinnaanerinut ersiutaasunik - ilaatigut akuutissanik PCB-mik aamma PAH-mik.

»Sermimi mingutsitsineq uuttortarnagulu uumasuaqqat tappiorannartut akuutissanik mingutsitsisunik nungutitsisinnaanersut nalilersuiffiginngilarput – taamaaliorsinnaasummi paasivarput,« Aviaja Hauptmann taama nassuiaavoq.

DNA-mik misissueqqissaarinerni aamma paasineqarpoq bakteriat saffiugassanut oqimaatsunut - aqerlumut kviksølvimullu -  akiuussinnaanngorlutik ineriartorsimasut.

Allaaserisaq tamakkerlugu Videnskab.dk-mi atuarneqarsinnaavoq.