Uummannaq ukiunik 250inngortorsiorpoq

Illoqarfik piluaqqungarparput. Illoqarfik uummatingasumik qaqqarsualik qanoq isumaqartinneraa paasiniarlugu, angut,illoqarfimmut tulluusimaarutissaasunut ilaasoq oqaloqatigaarput.
Allattoq Jens Thorin
juulip 20-at 2013 16:21

 

Uummanap eqqaa 1600-ikkunni 1700-kkunnilu arlalinni arfanniaqarfeqarpoq, niuertoqarfillu Uummannaq 1763-imi niuertumit qallunaamit I.H. Bruunimit tunngavilerneqarpoq.

Illoqarfik pilluaqqungaarparput. Illoqarfik uummatingasumik qaqqarsualik qanoq isumaqartinneraa paasiniarlugu, angut, illoqarfimmut tulluusimaarutissaasunut ilaasoq oqaloqatigaarput.

Uummannami sapaatit akunnerat una qaangiutilersoq tamaat nalliuttorsiorput. Ataasinngornermiit aallartittumik ullut ataasiakkaat sammisanut assigiinngitsunut atorneqarput. Tassa eqqumiitsuliortut ulluat, nipilersortartut ulluat, katersugaasiviup ullua taavalu utoqqaat peqatigiiffiata aamma Arnat Peqatigiit ulluat. Kisianni tassa ukiunik 250-inngortorsiuillutik ullumi nalliuttorsiorput.

Nalliorsioriartortut akornanni Inatsisartut siulittaasuat aamma Folketingimi ilaasortaasimasoq nalakkersuisunulli siulittaasusimasoq Lars Emil Johansen naapitassaavoq. 

Lars Emil Johansen taassumalu ilaqutai Uummannap oqaluttuassartaani initoqaat, ilaatigut arnaa Nunatsinni arnani siullersaalluni Landsrådimut ilasortaalluni. Aammali nalliuttorsiortoq Lars Emil Johansenimut isumaqaqaaq.

- Uummannap eqqaani Illorsuarmiuuvugunga, Uummannarmiutut misigisimavunga. Taamaattumik anersaakkut kulturikkullu manna sorlaqarfigaara. Aamma manna inuttut aallartiffigaara eqqarsartaaseralu maanngaanneersuulluni, Lars Emil Johansen, Danmarkimi sulinngiffeqareerluni Uummannamut nalliuttorsioriarluni Qaarsuniit oqarpoq.

Lars Emil Johansenip efterskolertussanngorami Uummannaq eqqaalu 1960-mi qimappaa:

- Taamanikkut naalakkersuinikkut anorit atuuttut najoqqutaralugit Uummanaq inuerussagassanut ilaavoq.

Aningaasarsiornikkut periarfissakinneq taamani inuerusaanermi tunngavilersuutigineqarpoq.

Uummannarmiut taamani piniarneq inuussutissarsiutigaat, ingerlalluassagaannili piniarneq naammanngilaq, taamaammallu  illoqarfiup ataannarnissaa nalorninartorsiorpoq.

Uummannarmiullu amerlasuut illoqarfinnut allanut nuupput: 

- Nuummi Blok P ungasinngitsukkut ingutserneqalermat eqqarsaatigaara, Uummannarmiut eqqaamiuilu taamanikkut pilersaarusiortut eqqarsaataat malillugit ilaatigut tassa tassaniittussasimagaluartut. Nutsertitsineq taama pilersaarusiorneqarsimatigigaluarpoq.

Illoqarfillu ullumi nalliuttorsiutigineqartoq maanna ajunngitsumik inissisimammat, Lars Emil Johansenip nuannaarutigaa.

- Uummannaq eqqaalu ullumikut tassaapput eqeersimaartunik aalisartoqarfiusut aammalu takornariaqarnikkut aatsitassarsiornikkullu annertuumik periarfissaqartutut taasariaqartut.

Aammami inui pissutaallutik Uummanap ataannarnissaa qularutiginngeqaa.

- Isumaga malillugu Uuumannami pisuussutit pingaarnersaat tassaajuaannarpoq, innuttaqarami malartitassaanngitsunik, illoqarfimmi nunaqarfinnilu najugaqartunik. Taamaattumik innuttasut eqeersimaarnerat aalaniataarnerallu immikkut maluginiartariaqartoq oqaatigerusuppara.

Taamaammat aamma Lars Emil Johansenip  nalaatsornerinnaasorinngilaq, Nunatta siuttuini arnat siullersaat, Ale Hammond, Uummannameersuummat soorluttaaq qinikkat arnartaasa siullersaat, nammineq arni, Elisabeth Johansen, Uummannameersuummat.

Uummannallumi siunissarissaarnera qularutiginngilaa.

- Uummannaq periarfissaqarpoq qangaaniilli periarfissaasunik, taavalu annertuunik ingerlaqqinnissamut tunngavissaqarluni. Taamaattumik uanga ullumikkut naliliisinaanera najoqqutaralugu, Uummanap siunisssa qaamasutut neriunartutullu oqaatigisariaqarpoq, taamani 1960-imi 13-inik ukioqarlunga qimatanniit allarluinnaalluni, Lars Emil Johansen oqarpoq.

Inatsisartut Siulittaasuata Lars Emil Johansen-ip Namminersorlutik Oqartussat nersornaasiuttagaannik Nersornaat-mik kuultiusumik Naalakkersuisut siulittaasuat Aleqa Hamonnd ullumi nersornaaserpaa