Nuummi ilinniartut meeqqanik angerlarsimaffiup avataanut inissiisarnerit pillugit akerliussutsimik takutitsiniartut

Danmarkimi kalaallit meerartaannik angerlarsimaffiup avataanut inissiisarnerit pillugit, GUX-imi ilinniartut Inatsisartut saavanni sisamanngornermi akerliussutsimik takutitsissapput.

Allattoq Ann-Sophie Greve Møller

aggustip 21-at 2025 11:01

Nutserisoq Medea Olsen

Nuummi GUX-imi ilinniartut Danmarkimi kalaallit meerartaannik angerlarsimaffiup avataanut inissiisarnernut akerliunertik takutinniarlugu, sisamanngornermi akerliussutsimik takutitsissapput.

Tamanna pissaaq Danmarkimi arnaq kalaallip pania inoorlaaq, qaammat una aallartinnerani angerlarsimaffiata avataanut inissiisoqareernerata kingorna. Suliaq Sermitsiamit taamani allaaserineqarpoq.

ANGAJOQQAAT KALAALLIT MEERARTAASA ALLAMUT INISSINNEQARATARSINNAANERANNIK DANMARKIMI KOMMUNIT NALILEERIAASIISA ISORNARTORSIORNEQARNERAT NAATSUMIK

Ilaqutariit kalaallit Danmarkimiittut meerartaat allamut inissitat ilaqutariit qallunaat meerartaasa allamut inissitaasut tallimariaatigaat, VIVE (Det Nationale Forsknings- og Analysecenter for Velfærd i Danmark) nalunaarusiamini 2022-meersumi allappoq.
Danmarkimi kommunit isumaginnittoqarfiini kalaallit meerartaasa allammut inissinneqaratarsinnaanerannik suliat kalaallit kulturiannik oqaasiinillu eqqarsaatiginninnani suliaasut taamaannerallu kalaallit angjoqqaat paatsoorneqarnerannik taakkualu pigiliutiinnakkanik isumaqarfigineqarnerannik kinguneqarsinnaasut, VIVE-p nalunaarusiamini 2023-meersumi allappoq.
Kalaallit angajoqqaat meeraasa allamut inissinneqaratarsinnaanerannik Danmarkimi kommunit angajoqqaat piginnaasaannik nalileeriaasii (FKU) aamma isornartorsiorneqarput. Nalileeriaatsit taakkua nunani killerneersut kulturiannut ileqquinullu naleqqussaagaanerat isornartorsiorneqarnerinut tunngavilersuutigineqarpoq.
Naalagaaffik marsimi 2023-mi ukiuni pingasuni agguarlugit atugassatut 7,8 millionit koruuninik Danmarkimi kalaallit meerartaannik allamut inissiinissamik nalilersuiniarnermi angajoqqaat kulturiat oqaasiilu eqqarsaatigalugit apersorneqartarnissaannut taamaaliornermullu nutaanik najoqqutassiornissamut illikartitsivoq.
Tamanna Folketingimi ilaasortat nunatsinneersut marluk, IA-meersup Aaja Chemnitzip aamma Naleqqameersup Aki-Matilda Høegh-Damip, Folketingimi nalilersueriaatsinut nutaanut aningaasanik piumasaqaateqarlutik isumaqatigiinniutigineqareernerisa kingorna pipput.
Inatsit naammagittaalliuutigisaat maajip aallaqqaataani 2025-mi atuutilerpoq, kalaallit meerartaannik angerlarsimaffiup avataanut inissiinerni suliani, kalaallit oqaasiinik kulturiannillu immikkut ilisimasalimmit, immikkoortortaqarfimmit immikkut ittumit VISO-meersumit suliarineqartartussanngorlugit qallunaat kommunii pisusanngortinneqarput. Taakku FKU-mik isornartorsiorneqartunik taarsiisuussapput.
Tamatumunnga ilanngullugu FKU atorlugu angerlarsimaffiup avataanut inissiinerit suli ingerlanneqartut immikkoortup misissuiffigissavai.

Allisiguk

Pisussamut qaaqqusinermi Facebookkimi takuneqarsinnaavoq, ilinniartut "ilaqutariinni kalaaliusunut naapertuilluarnissaq, meeqqanullu toqqissisimatitsineq ataqqinninnerlu" piumasarigaat.

- Ivana Brønlund 18-inik ukiulik, ernineraniit akunneq ataasiinnaq qaangiummat paniminik arsaarneqarpoq.

Oqartussat "qallunaajunera naammannerarsimavaat" - naak kalaaliugaluartoq ilaqutaalu Kalaallit Nunaanniittut. Inatsit L139-p, FKU-mik atuisarnermik unitsitsisussap, atuutilinngitsiarnerani FKU suliaarineqarsimasoq, pisussamut qaaqqusinermi allaqqavoq.
Suliami Ivaanamut tunngasumi paasissutissat KNR-imiit takuneqarnikuunngillat, taamaattumillu paasissutissat eqqortuunersut qulakkeerneqarsinnaanngilaq.

Aqqusinermi pisoqatigiittuarsinnarput

Danmarkimi kalaallit meerartaannik angerlarsimaffiup avataanut inissiisarnerit piffissaq kingullermi Kalaallit Nunaanni Danmarkimilu akerliussutsimik takutitsissutigineqartarput inissiisarnerillu aamma politikerit akornanni aalassatsitsillutik.

Inatsit nutaaq, suliani kalaallit meerartaannik angerlarsimaffiup avataanut inissiiniarnernut tunngasuni, immikkoortortaqarfik immikkut ittup, Den Nationale Videns- og Specialrådgivningsorganisation-ip (VISO), kalaallit oqaasiinik kulturiannillu immikkut ilisimasallit, danskit kommuuniinit atorneqartarnissaanik pituttuisussaq, 1. maj aallarnerfigalugu atuutilerpoq.

Sermitsiarli naapertorlugu suliami pineqartumi taamaattoqarsimanngilaq, taamaattumillu akerliussutsimik takutitsisoqalerpoq.

Qaammat una aallartinnerani Nuummi inuit 60-t missaanniittut akerliussutsimik takutitseqatigiipput angerlarsimaffiup avataanut inissiisarnernut akerliunertik takutinniarlugu.

Illit isummat pingaartittaqaarput. Nutaarsiassaq pillugu isorisat nersualaarinerillu uani tikilluaqquagut.