- Nunguteriaraluarpaatigut sulili maaniippugut
Charlene Belleau-ip bussi eqqaamavaa. Sumukarnissani imaluunniit sooq taakungarnerluni nalullugu misigissuseq eqqaamavaa.
Greyhoundbussi Canadap kujasissortaani Alkali Lake-imit Canadap avannarpasissortaanut Williams Lake-imut ingerlaarpoq. Aqqusinersuarmi biilit anillaattarfiani unippoq. Charlene Belleau-ilu bussinit nioriarluni ineqarfiutigaluni atuarfinnut aqqut kingulleq allamit ingerlanneqarpoq.
Taanna aqqaneq-marlunnik ukioqarpoq. Ukioq 1964-iuvoq, taannalu St. Joseph’s Mission Indian Residential Schoolimi ukiuni sisamani tulliuttuni najugaqartussaavoq. Tamanna nammineq piumassuserinngilaa. Tamannami Canadami naalakkersuisut aalajangersinnaatitaavaat. Meeqqammi First Nationsimik tunulequtaqaraangata ersarissumik politikkeqarpoq.
Atuarfiit najugaqarfiutigisut tusaamasaanerluttut
Ukiut ingerlaneranni Canadami atuarfiit najugaqarfiutigisut ikinnerpaamik 130-usimapput.
Siulleq 1883-imi ammarneqarpoq. Kingulleq 1996-imi matuneqarpoq.
Nunap inoqqaavisa meeraat 150.000-init amerlanerusut taakkunaniissimapput.
Atuarfinni siunertarineqarpoq First Nationsinit, Inunnit aamma Métis-init kingoqqisut kitaamiut kulturiannut ilanngutitinneqarnissaat namminerlu kulturertik puigorlugu.
Meeqqat amerlasoorpassuartigut pinngitsaalisaallutik ilaquttaminnit persitaasarput nerisarlutsinneqarlutillu. Aamma timikkut kinguaaasiuutitigullu innarllerneqartarput.
Ilumoortussaq Saammaateqatigiinnissarlu pillugit Isumalioqatigiissitap 2015-imi ataqatigiissillugu aaqqissuussaq taanna taavaa "kulturikkut inunnik nungusaaneq ".
Atuarfiit ilarpassui katuullit oqaluffiiniit Canadap naalakkersuisuinit tapersersorneqarlutik ingerlanneqarput.
Canadami biskoppit atuarfiit najugaqarfiutigisuni tusamasaanerluttuni katuullit ingerlatsisutut akisussaaffii siorna utoqqatsisutigaat.
Ilumoortussaq Saammaateqatigiinnissarlu pillugit Isumalioqatigiissitap 2016-imi nalunaarusiami nalilierpaa Canadap atuarfiini najugaqarfiutigisuni meeqqat toqusut pisortatigoortumik amerlassusaat 3200-uusut.
Kisianni kisitist taanna tallimariaataaniit quleriaataanut annerusinnaavoq, ataatsimiitaliap siulitaasua eqqartuussisoq Murray Sinclair naapertorlugu.
Paasissutissarsiffik: Ritzau, CBC News
Charlene Belleau-ip nunap inoqqaavinut pissaaneqarneq ukioqqortuallaannginnermini angummi toqunerani malugaa.
- Tamanna naalakkersuisut meeqqanik ilaqutaanit peersitsiniarsaangamik innersuussutigisinnaasaannut ilaaginnarpoq. Tassa anaanaq sisamanik meeraqaruni taava meeqqaminik isumassuisinnaanngilaq. Taamaammat ineqarfiutigaluni atuarfinnut aallartinneqartarpugut, 69-inik ukiulik, Charlene Belleau oqarpoq.
Meeraanermili kingunerlutsitsissutaasunik misigisaqarneq eqqamasassanik puigukkanik ilaqarpoq. Tamanna pissutigalugu taamani pisimasorpassuarnik eqqaamanngisaqarpoq.
Imaanngilarli inuunermini aqqusaakkani taanna matuissimagaa. Killormuuanilli. Inuunermini aqqusaakkanik oqaluttuassami annerusumi ilaavoq, tamannalu pissutigalugu nipini, tarnini nukissanilu atorlugit ukiut kingulliit 35-t kingulliit suliniuteqarpoq. Ineqarfiutigalutik atuarfiusimasut tusaamanerlugaasut aaqqissuussaanerlu inuiaqatiminik aserorterutaasut pillugit eqqortumik saqqummiiniarpoq.
Meeqqat tammartut
Ineqarfiutigalutik atuarfiit Canadap oqaluttuarisaanerani ilaapput, tamannalu Canadami Ilumoortussaq Saammaateqatigiinnissarlu pillugit Isumalioqatigiissitap 2015-imi nunap inoqqaavisa inuiaanik kulturikkut toqoraasoqarsimanerarpaa.
Ineqarfiutigalutik atuarfiit aaqqissuussaasumik nunap inoqqaavisa kulturiannik oqaasiinillu aserortereriarsimanerat uppernarsarneqarnikuuvoq.
First Nationsit, Naggueqatigiit Inuit, Métisit meerartaat 150.000-init amerlanerusut ilaqutaanniit peersinneqarlutik ineqarfiutigatik atuarfinnut aallartinneqarput. Tamanna atuarfiup siulliup 1831-mi ammaqqaarneranit 1990-ikkunni kingulliup matunissaata tungaanut pivoq.
Meeqqat atuarfinni taakkunani timikkut atornerlutaallutillu kinguaassiutitigut atornerlugaasarsimapput. Meeqqat amerlasuut toqorarput nassaarineqanngisaannarlutillu.
Isumalioqatigiissitap 2016-imi nalunaarusiamini meeqqat Canadami ineqarfiutigaluni atuarfiusuni meeqqat toqusut pisortatigoortumik kisitsisaatigineqartut 3200-sut nalilerpaa. Kisitsilli taanna qaffasinnerungaatsiarpoq. Taakku allaat quleriaammik amerlanerusut, isumalioqatigiissitap siulittaasuata, eqqartuussisup, Murray Sinclairip tusagassiuutinut CBC-imut oqaatigaa.
Charlene Belleau-ip oqarnera naapertorlugu isumalioqatigiissitamit oqaasertaliineq sukannernerulersinneqartariaqaraluarpoq. Taassuma nunap inoqqaavisa inuiaanik toqoraasoqarsimasoraa.
- Inuit Canadami nunatut toqoraasoqarsimanissaa paasiuminaatsippaat. Tassa inuiaqatitsinnik nungutitsinissamik anguniagaqartoqarsimanissaa. Tamannali iluatsinngilaq. Suli maaniippugut.
Immaqa nassaarissavarput
Oqaluttuarmi tamarmi Ilumoortussaq Saammaateqatigiinnissarlu pillugit Isumalioqatigiissitamit oqaluttuarineqaranilu naammassillugu annertuumik nalunaarusiarineqanngilaq.
Atuarfiutigalutik ineqarfiusunit meeqqat amerlasuut suli nassaarineqanngillat. Charlene Belleau-illu aataava suli nassaarineqanngilaq. Taanna ineqarfiutigani atuarfimmi nammineq najugaqarfigisamini arlaanni iliveqassaaq. Taanna Augustine Allenimik ateqarpoq, taannalu atuarfimmi 1920-mi imminut toqunnikuulluni.
- Ilaquttatsinnut oqaaseqaratik iliverpaat.
- Ilaquttamma piffissami kingusinnerusumi aatsaat paasivaat. Taamaammat taassuma timaa St. Josephs Missionimi arlaanni ilineqarsimassaaq, Charlene Belleau oqarpoq.
Meeqqat maqaasineqartut pillugit misissuinerit sumiiffinni arlalinni
Canadami sumiiffinni arlalinni ineqarfiutigalutik atuarfiusimasut toqqammavigisimasaanni assaamernik suliaqartoqarpoq.
Misissuisut nuna ilaatigut raadarit atorlugit meeqqat atuarfinni atuartut saarngi ilaatigut ujaarineqarput.
First Nationsit Canadap kujasissortaani illoqarfimmi Kamploopsimi Kamploops Indian Residentian Schooliusimasumi illerit 200-t missaanniittut siorna nassaaraat.
Saskatchewanimi atuarfiutigaluni ineqarfiusimasup qanittuani illerit 751-it iliveqarfimmi nalunaarsorneqanngitsut raadari atorlugu aamma nassaarineqarput.
Nunap immikkoortuani Saskatchewanimi Keeseekoose First Nationimi ineqarfiutigatik atuarfeqarfiusimasut marluk qanittuanni iliviusinnaasut 54-it nassaarineqartut marlunngornermi saqqummiunneqarpoq.
Aamma St. Joseph’s Mission Indian Residential Schooliusimasumi misissuisoqarpoq. Tassani misissuinerup siulliup iliviusinnaasut 93-it raadarikkut takussutisserneqarput.
Radarili inuit saarnginik nassaarnera qulakkeerniarlugu nunamik assaasoqaqqaassaaq.
Paasissutissarsiffik: KNR, CBC News
Charlene Belleau St. Joseph’s Mission Indian Residentian Schooliusimasumi meeqqanik maqaasineqartunik ujaasinermi misissuinermi annertuumi siorna aggustimi peqataavoq.
Tunngavimmi misissuinerup siullianit inernerit siulliit januaarimi piareerput. Radari atorlugu immikkut misissuisut sumiiffimmi tassani iliviusinnaasut 93-it nassaaraat. Iliveqarfimmi meeqqat maqaasineqartut sinnerinik ilaqarsinnaapput.
Tamanna Charlene Belleau-ip nammineq aataminik nassaarsinnaaneranut neriuteqalersitsivoq.
- Eqqaamavara inernerit saqqummiunneqarmata eqqarsarlunga. Immaqa ilaquttama ilaat ilaavoq. Immaqa nassaarissavarput.
Tusaaneqanngitsoq
Charlene Belleau-ip peqataaffigisaanik, St. Joseph’s Mission Indian Residential Schooliusimasumi kisimi misissuisoqanngitsoq.
Britisk Columbiamimi atuarfiutigatik ineqarfiusimasut allat 18-it assingusumik misissuiffigineqalerput.
Ilumoortussaq Saammaateqatigiinnissarlu pillugit Isumalioqatigiissitamit saammaateqatigiinnissamut anguniagaq oqaluttuap tamaanik oqaluttuartoqannginnerani tamanna Charlene Belleau-imut piviusorsiornerunngilaq.
- Ukiuni 35-ni suleqataareerlunga oqaatigissavarpara. Meerartatta tammartarnerat ilisimavarput, tusaaneqarumanngilagulli.
Tamanna siorna allanngortoq, taassuma oqaatigaa.
First Nationsimmi Kamploopsimi ineqarfiutigaluni atuarfiusimasumit ilerrit 200-t missaanniittut paasimmatigit tamanna nunarsuarmut tamarmut uissuummissutigineqarpoq.
Tamanna assingusumik misissuisoqalernissaanut aallarniivoq, taamaalilluni eqqortup tamarmi saqqummiunnissaanut neriuutissaqalersitsilluni.
- Piviusumik oqaluttuartussaatitaagutta taamaaliussaagut. Oqaluttuarisaanitsinnik paasissutissarsiornissatsinnut meeqqallu ujarnissaannut inoqatitsinnit uppernerineqarutta taamaaliussaagut. Meeqqallu arlaatigut nassaaralugit angerlartissavagut.