Ilisimatuut nunanit 184-ineersut tamanut mianersoqqussuteqartut
Allaaserisaq immikkut ilisimasalinnit 15.000-init amerlanerusunit atsiorneqarsimasoq aallaavigalugu DR.dk taama allaaserisaqarpoq:
Allaaserisap qulequtaa paatsuugassaanngilaq: Immikkut ilisimasallit nunanit tamalaaneersut nunarsuarmioqatigiinnut mianersoqqussuteqarput. Mianersoqqussutit aappassaat, ilisimatuut oqarput.
Mianersoqqussut siulleq 1992-imeersuuvoq. Ilisimatuummi 1700-t, Nobelillu nersornaasiuttagaanik tunineqarsimasut 99-it nunarsuarmioqatigiinnut taamanikkut aamma mianersoqqussuteqarput, avatangiisit innarlerneqarnerisa killilerneqarnissaat, silallu pissusiata allanngoriartornerata akiorniarneqarpallaannginnera taamanikkut aamma mianersoqqussutigigamikku.
Ajornartorsiutilli taamaanikkulli ajorneruliinnarsimapput, ilisimatuut mianersoqqussuteqaqqinnerminni ilaatigut allapput.
Imeq tarajuunngitsoq annikinnerulersimavoq, soorlu aamma uumasut artit assigiinngitsut, orpippassuit aalisakkallu nassaassaasut ikileriarsimasut.
Nunarsuup silaannaa ataatsimut isigalugu aamma kiannerulersimavoq, aalisakkat aalisapilunneqarput, inuillu amerlatsikkiartuinnarlutik, imarpinnilu tatsinilu angisuuni uumassusillit ikiliartuinnarlutik, allaallumi uumassuseerutivissimasut amerliartuinnarlutik.
Neriulluarnartoqarporli: CFC gassinik taaneqartartut 1978-imi inerteqqutaalermatali, gassit ozonimik nungukkiartortitsisartut assigiingitsut ikilipiloorsimapput, tassalu silaannarsuaq siunissami ungasinnerusumi ozoneqannginnersaarutissaaq.
Ilisimatuut aappassaanik imatut mianersoqqussuteqarlutik, siunissatta ulorianartorsiulinnginnissaanut pisariaqartunik iliuuuseqarnissatsinnut erseqqissumik piumaffigaatigut.
Iliussissallu tassaapput nunarsuup innukkiartuinnarnera unitsinneqassasoq, gassinik kiannerulersitsisartunik aniatitsineq millisinneqassasoq, nukinnit ataavartunik atuinissamut inerisaanissamut allilerinissamullu kajumissaarisoqassasoq, uumasut uumaffii naasullu naaffii illersorneqassasut, uumasut nerisareqatigiiaanneri atuutilerseqqinneqassasut, orpippassuaqarfinnik nungusaanerit unitsinneqassasut, mingutsitsineq killilerneqassasoq, aningaasarsiornerpullu, pisuujuneruleriartornissamik ullumi tunngaveqartoq, eqqarsaatigeqqisagipput. DR.dk taama allappoq.
