Kunngeqaranilu toqumut pillaasoqartassanngilaq: Siunnersuutini 49-suni tallimat aaku

Tunngaviusumik inatsisissatut siunnersuut 49-nik paragraffinik imalik Inatsisartunut tunniunneqaqqammerpoq.
Tunngasviusumik inatsisissatut siunnersuut naalakkersuisut siulitaasuata Múte B. Egedep tiguaa. Assi © : Nauja Møller, KNR
Allattoq Christine Hyldal
apriilip 28-at 2023 10:47
Nutserisoq Nathan Kreutzmann

Tunngaviusumik inatsisissatut siunnersuut 49-nik paragraffitaqartoq Inatsisartut ullumi tiguaat.  

Nunatta naalagaaffittut namminersortutut tunngavissai siulliit paragraffit 49-t inatsit tunngaviusussaq pillugu isumalioqatigiissitamit siunnersuutigineqarput.

Inatsit tunngaviusussaq nunatta namminersulivinnissaanik naqissusiivoq, tassa qaquguugaluarnersoq Danmarkimut atajunnaarluni. 

Tunngaviusumik inatsisissatut siunnersuut tamaat una atuarsinnaavat.

Paragraffit tallimat nunatta siunissami inatsisit tunngavissarisinnaasai KNR-ip saqqummiuppai:

Nunatsinni naalagaaffimmi innuttaaneq

Nunatsinni innuttaasut tamarmik danskit naalagaaffianni innuttaasuupput – tassa nunarput naalagaaffittut innuttaaffigineqarsinnaanngilaq. Kikkut tamarmik aappalaartumik taartumik passeqarput. Tamannalu tunngavigalugu kina kalaaliunersoq imaluunniit kalaaliunnginnersoq oqallisaangaatsiarnikuulluni.     

Tunngaviusumik inatsisissatut siunnersuummi paragraf 3-mi ima allaqqasoqarpoq: 

Kinaluunniit Kalaallit Nunaanni innuttaassuseqartunik angajoqqaalik Kalaallit Nunaanni innutaassuseqarsinnaatitaavoq.

Imm. 2. Naalagaaffimmi allami innuttaassuseqartoq inatsisitigoortumik akuerineqarluni Kalaallit Nunaanni innuttaassuseqalersinnaavoq.

Ineqi Kielsen inatsit tunngaviusussaq pillugu isumalioqatigiissitami siulittaasuuvoq. Taassuma tunngaviusumik inatsisissatut siunnersuut Inatsisartunut Ilimmarfimmi persuarsiutigineqartumik tunniuppaa.

Imm. 3. Innuttaassuseqalerneq, innuttaassuseqarnermik annaasaqarneq innuttaassuseqaleqqinnerlu inatsisitigut aalajangersarneqassapput.

Toqumut pillaasoqartassanngitsoq

Naggueqatigiit Inuit inooriaasaat pillugu inatsisissatut siunnersuummi aamma allaqqasoqarpoq:

Paragraf 19 imaappoq: 

Inuiaat kalaallit inuiaapput Kalaallit Nunaanni avatangiisimik pinngortitallu tunniussinnaasaanik atuinissamik piniarnissamillu pisinnaatitaaffillit.

Imm. 2. Inuiattut pinngortitamit piujuartitsineq tunngavigalugu atuineq tassaatipparput pinngortitamik eriaginninneq, aningaasarsiorneq, inuuniarnikkut kulturikkullu piujuartitsineq.

Imm. 3. Kinaluunnit Kalaallit Nunaanni innuttaassusilik imminut pilersorniarluni piniarnissamut pisinnaatitaaffeqarpoq.

Imm. 4. Piniarnissamut killiliussat piumasaqaatillu inatsisitigut aalajangersarneqassapput.

Imm. 5. Piniagassanik uumasunillu allanik piujuartitsinissaq inatsisitigut aalajangersarneqassaaq.

Paragraf 21 imaappoq: Toqumut pillaasarneq atuutilersinneqanngisaannassaaq.

Imm. 2. Kinaluunniit naalliutsinneqassanngilaq allatulluunniit naakkittaatsumik nikanarsaataasumilluunniit pineqassanani pillarneqarluniluunniit.

Imm. 3. Kinaluunniit inussiaanngisaannassaaq pinngitsaaliissummillu sulisinneqanngisaannassalluni.

Naalakkersuisut sillimaniarnermut politikkimik isumaginnissapput

Nunatsinnittaaq kunngeqaranilu præsidenteqassanngitsoq allassimavoq. Naalakkersuisut siulittaasuat naalagaaffimmi qullersaassaaq.

Paragraf 29-p ima naqissuserpaa:

Naalakkersuisut tassaapput inatsisinik atuutitsisussaatitaasut.

Imm. 2. Naalakkersuisut siulittaasuat naalagaaffiup qullersaraa.  

Sillimaniarnermut politikki Danmarkimit maanna oqartussaaffigineqarpoq. Tassa Danmark nunanut allanut tunngasunut sillimaniarnermullu politikkimi suli oqartussaassuseqangaatsiarpoq – naak nunarput ukiuni kingullerni sunniuteqarneruleraluartoq. Nunarpummi Danmarkilu isumaqatigiittuaannarsinnaanngillat.

Inatsiartunut ilaasortat Ilimmarfimmi aaqqissuussinermi tasiortarlutillu pipput. Assi © : Nauja Møller, KNR

Paragraf 46-mi allaqqasoqarpoq: Sumiiffiit Kalaallit Nunaata tamakkiisumik oqartussaaffigisai aggulunneqarsinnaanngillat.

Imm. 2. Naalakkersuisut Kalaallit Nunaata sillimaniarnerata illersorneqarnissaatalu isumagineqarnerat akisussaaffigivaat.

Imm. 3. Sumiiffinnut tamakkiisumik oqartussaaneq Kalaallit Nunaatalu illersorneqarnissaa qularnaarneqassapput.

Imm. 4. Suliassat illersornissamut sillimaniarnermullu tunngasut naalagaaffinnik aamma/imaluunniit naalagaaffiit akornanni suliniaqatigiiffinnik allanik suleqateqarnikkut qularnaarneqarsinnaapput.

Tunngaviusumik inatsisissatut siunnersuut Inatsisartut maanna qanoq ingerlateqqissanerlugu aalajangissavaat. Innuttaasut aamma peqataatinneqassapput, tamannali qaqugu qanorlu pissanersoq pilersaaruteqartoqanngilaq.