Kalaaleq peqqissaasoq Danmarkimi akunnattooqqasoq
Rune Olsen Nuummeersoq nunatsinni peqqissaasutut ilinniakkamik naammassinnissimavoq. Taassuma ilinniakkani 2019-imi naammassivaa.
Taanna Danmarkimi maanna najugaqarpoq, peqqissaasutullu taagorsinnaanissaa iluatsissimalluni. Tamannali ajornaatsuinnaasimanngilaq.
Tamanna naak nunatsinni peqqinnissaqarfimmi ukiuni marlunni atorfeqareersimagaluarluni.
Rune Olsenip ilinniakkani Danmarkimi atorsinnaagaa ilisimatitsissutigineqaraluarpoq. Taamaattoqaraluarporli 2020-mili tassa siorna kimilluunniit ilisimaneqanngitsunik nutaanik malittarisassaqalerpoq.
Nunatsinni Savalimmiuniluunniit ilinniarsimasut Danmarkimi allagartaqarnissamut piumasaqaat
Allagartartaarniaraanni ima iliortoqassaaq:
- Nunani avannarlerni, EU-mi nunani, Liechtensteinimi Schweizimiluuniit innuttaasuuneq
- peqqissaasutut Kalaallit Nunaanni Savalimmiuniluunniit ilinniarsimaneq
- Napparsimasut isumannaatsuunissaat pillugu aqutsisoqarfimmut kinaanermut uppernarsaammik, inuunermut uppernarsaammik, ilinniakkamit uppernaammik, sulinermi suliffeqarnermilu misilittakkanik nassiussineq
- qaammatini pingasuni suliamik isumaginnittoqarnissaanik naatsorsuuteqarneq
- Danskisut allagartaqaraanni toqqaannartumik kalaallisut allagartaqalertoqarsinnaavoq.
- Ikiorusunneqarnangalu arlaannut innersuunneqannginnama nammineerlunga inatsisinik arlalinnik EU-milu malittarisassanik misissuisariaqarpunga, Rune Olsen oqarpoq.
Naatsumik oqaatigalugu nunatsinni ilinniagaq ilinniakkatut EU-mi akuerineqanngitsutut isigineqartarpoq.
Rune Olsen nuliassanilu meeqqatillu marluk inuunermik nutaamik misiliiniarlutik Danmarkimut nuupput. Taannalu peqqissaasutut maajip qaammataani suliffissarsiorpoq.
Tassanilu allagartamik qinnuteqartussaavoq.
Tassanilu allagartartaarniarnerup unammillissutiginera sivisooq aallartilluni.
Qaammatimmi pingasut qaangiuttut aatsaat pissarsiaraa, taamaammat taanna qaammatini pingasuni imminut peqqissaasutut taasinnaasimanngilaq, aamma naak peqqissaasutut naammassineranit ukiut marlunngoreeraluartut.
Suliamik isumaginninneq sivisusoq misiliinertaqartorlu
Danmarkimi napparsimasut isumannaatsuunissaat pillugu aqutsisoqarfik akuersissuteqartartuuvoq. Taakku Rune Olsenimit allakkat uppernarsaatillu tamarmik eqqortuunissaat kissaatigaat.
- Uppernarsaatit tamarmik danskit peqqissaasutut ilinniarfiini piumasaqaatinut naapertuunnersut misissoqqissaarniarpaat, Rune Olsen oqarpoq.
- Ilinniagara danskit ilinniarfiini pitsaassutsimik aallaaveqartutut paasisimagaluarpara, tassa Danmarkimi pitsaassuseq naleqqatigigaa.
- Taamaammat danskisut uppernarsaatima, Kalaallit Nunaata Danmarkillu akornanni nuunnermi peqqissaasutut sulisoqarsinnaanissaanut toqqaannartumik nikisinneqarsinnaannginnera paasisinnaanngilara.
Piffissaq eqqarsaateqarfigileraa: Sooruna ilisimanngikkiga? Sooruna tamakku tamarmik aqqusaassagikka?
Qujanartumilli peqqissaasutut suliffissarsivoq. Atorfillit qaammatini pingasuni misiliinermik piffissaligaavoq. Taannalu peqqissaasutut imminut taasinnaannnginnami suliffimmik misiliisutut taaguuteqartinneqarpoq.
Peqqissaasutut allagaqartaqarlernissaa naggataatigut tamaviaarfiuvoq. Taassuma uppernarsaat qaammatit pingasut iluanni pissarsiarinngikkuniuk suliffini annaasussaavaa.’
- Suliffimmi suliffinni allanitulli qaammatini pingasuni misiliivunga, qaammatillu pingasut qaangiutsinnagit allagartartaanngikkuma soraarsinneqarsimasinnaagaluarpunga, Rune Olsen oqarpoq.
Taama nalaataqartuni siulliusoq
Danskit peqqissaasut peqatigiiffiat, DSR taassuma ilaasortaaffigisaa Danmarkimi peqqissaasutut allagartaqanngimmat aamma ikiuussinnaasimanngilaq.
Danmarkimi peqqissaasut piffissami tassani aamma suliumajunnaaqqaleruttorput, tamannali allarluinnaavoq.
- Suliatigut peqatigiiffimmi amerlasuunit ikiorniarsarineqarlunga oqarfigineqaqattaarpunga, kisianni nikittoqartanngitsutut misigisimavara, Rune Olsen oqarpoq.
- Kalaallit Nunaat Naalagaaffeqatigiinni ilaammat tamanna ajornartorsiutaasariaqanngikkaluartoq ataatsip oqarfigaanga.
Danmarkimi napparsimasut isumannaatsuunissaat pillugu aqutsisoqarfiup Rune Olsenillu akornanni mailikkut allaqatigiinnerpassuit kinguneratigut suliaq aggustip naanerani naammassineqarpoq.
- Ajornartorsiummik taassuminnga nalaataqartuni siulliorpasippunga, kalaallit oqartussaasuisa allat inatsit nutaaq ilisimasimanngilaat.
- Danmarkimi peqqissaasuuniarlunga ilinniagara naammannersoq ilinniakkamulluunniit tunngasumik atuaqqissanerlunga nalornissutigivara.
- Ilinniagara danskit ilinniagaanik aallaaveqarpoq, tamarmi danskisut ingerlavoq, danskit peqqissaasunngorniat atuagaat Danmarkimi pisiarineqartut atorpagut.
