Inatsisitigut ataataqanngitsut taasiiffigineqarniarnerat pillugu: Taarsiissuteqarneq anniaataarutsitsinavianngilaq
Klaus Frederiksen inatsisitigut ataataqanngitsut 26-t allat peqatigalugit danskit naalagaaffiannit immikkut 125.000 koruuninik taarsiiffigineqarnissamik piumasaqaateqarput.
Nunatta kitaani ataataqartitaanissamut pisussaaffeqartoqanngilaq, taamaammat Klaus Frederiksen angajoqqaavi katisimanngimmata allatulli ataataqarnissamut pisinnaatitaaffeqanngilaq.
Taanna nunatta kitaani illoqarfimmi Qullissani inunngorpoq, kalaallimillu anaanaqarluni. Taassuma angutaa danskiuvoq, inuunerminil ukiuni siullerni najoriarlutik angutaa Danmarkimut nuuppoq, Klaus Frederiksenillu angunni ukiorpassuarni takunngilaa.
Naak danskinut ilaquttaminut maanna attaveqalersimagaluarluni ataatanilu danskiusoq toqunnginnerani attaveqarfigileqqissimagaluarlugu Klaus Frederiksenip danskit naalagaaffianit taarsiiffigineqarnissamik qinnuteqarnissaa suli pingaaruteqarpoq.
- Siullermik siunertaasimanngisaannarpoq aallaqqaammut taarsiiffigineqarnissaq, siunertaaqqaarsimavoq naalagaaffiup nassueruteqarnissaa, assigiinngissitsinermik ingerlatsisimanermik tamatumalu nassatarisaanik, Klaus Frederiksen oqarpoq.
Taassuma nassuerutiginnittoqarnerata saniatigut taarsiissuteqartoqarnissaa kissaatigaa. Aningaasalli meeraanermini misigisaminik anniaatinut nungutitsisinnaanngitsut isumaqarpoq.
- Aningaasat anniarnermut tussuutiginavianngillat, naamerluinnaq qaqugumulluunniit matussusiisoqarnavianngilaq aningaasat piinnarlugit. Ikeq kikkut tamaniittoq aningaasat mamitsinnavianngilaat, kisianni nassueruteqarnermik ersersississutissaavoq taavalu siumut isiginissamut tunngaviliissalluni, Klaus Frederiksen oqarpoq.
Inatsisitigut ataataqanngitsut pillugit suliaq
- Børne- og Socialministeriet-miit 2016-mi nalunaarusiami erserpoq piffissami 1911-miit 1974-imut Kalaallit Nunaanni inatsisitigut ataataqanngitsut inuit 8000 missaanniittut.
- Nalunaarusiaq taanna naapertorlugu 2016-imi inatsisitigut ataataqanngistut 5000 missaanniipput.
- 2011-mi atuagaq ”Kampen for en far” Kalaallit Nunaanni inuiaqatigiinni aalassatsitsivoq. Tassaavoq Anne Sofie Hardenberg-ip ataatani danskiusoq najortiginagu peroriartornerminik oqaluttuaa.
- Katuffik Ataata inatsisitigut atataqanngitsunut 2010-mi pilersineqarpoq.
- 2014-imi inatsisitigut allannguineqarpoq imaalerlugu inatsisitigut ataataqanngitsut periarfissillugit ataatassarsiuisinnaalersillugit ataataminnillu kingornussisunngortissinnaalerlugit, kingornussassat agguaanneqareeersimanngippata.
- Inatsimmik allannguisoqartinnagu taamanikkut Naalakkersuisut aamma Grønlandsudvalgip kissaatigaat inatsisitigut ataataqanngitsut kingornussisussaanngitsut aningaasatigut taarsiiffigineqassasut. Taamani danskit naalakkersuisuinit itigartitsissutigineqarpoq.
- Aningaasaqarnermut 2019-imut inatsimmi inatsisitigut ataataqanngitsunut suliniutinut atugassat koruunit 4,7 milliuunit immikoortinneqarput 2019-2023-mut paasissutissiinermut suliniutinut, katsorsarneqarnissamut suliniutinut aamma inatsisitigut siunnersorneqarnermut atugassat.
Tigusiffiit: Folketinget, Børne- og Socialministeriet, KNR.gl
Ilaqutariinnit qisuariaatit
Klaus Frederiksenip ilaquttani danskiusut 2004-mi attaveqarfigilerpai. Taanna ataataminit ilaquttaminik nassaarsimasuni kisimiinngilaq. Taassuma taarsiissuteqartoqarnissaanik qinnuteqartoqarneranut atatillugu ilaquttaminnit ajortumik qisuariarfigineqartut arlaqartut oqaatigaa.
- Aap, itisiliinngikkaluarlunga nuanninngitsumik qisuariartoqarpoq, aamma nalunngilara peqatinni allanik uattorpiaq ilaquttamininngaanniit qisuariarfigineqartut, allaat ilaatigut oqartoqarluni amerikkami pissutsit maanna tassa atulerpagut, suna tamaat eqqartuussivilerlugu taarsiiffigineqarnissaa anguniarlugu.
Taarsiissuteqartoqarnissaanilli piumasaqarneq ilaqutariinnut tunngassuteqanngitsoq erseqqissaatigaa. Tamanna inatsisip taama iliorsinnaatitsineranut tunngavoq. Naalagaaffiup iliuusaanut tunngavoq.
- Qularnanngitsumik peqataasunut tamanut ilaqutaasut assigiinngitsumik qisuariaateqarput, taanna aamma uanga nammineq misigivara ilaqutannik, kisianni matumuuna kikkunnut tamanut peqataasunut ilaqutaanut oqariartuutigerusuppara peqatikka tamarluinnaasa sinnerlugit, manna suliakkiisimanerput ilissinnut minnerpaarpaamilluunniit attuumassuteqanngilaq, taamaallaat attuumassuteqarpoq naalagaaffiup uagutsinnut qanoq innissimaneranut.
- Neriuppunga manna suliarput ingerlatarpullu ajortut tungaanut ilaquttat eqqarsaatigalugit sunniuteqassanngitsoq. Tassa kissaatitta annerpaartaasa ilaat, Klaus Frederiksen oqarpoq.
Taarsiissuteqartoqarnissaanut piumsaqarneq
Mads Pramming inatsisitigut ataataqanngitsunut 27-nut eqqartuussissuserisuuvoq, taassuma 125.000 koruuninik piumasaqarneq europami Inuit pisinnaatitaaffii pillugit eqqartuussivimmit suliat assingusut taama aningaasartaqarnerat malillugit aalajangerneqartut, KNR-imut oqaatigaa.
- Meeqqat kina ataatarinerlugu paasiniarnissaanut aporfeqarneranni ilaqutaqarnissamut pisinnaatitaaffeqarnerannut tamanna innarliinerulluinnarpoq.
Mads Prammingip tamatuma saniatigut inatsit kalaallinut assigiinngisitsisoq ersarilluinnarsimasoq erseqqissaatigaa:
- Malittarisassat uku kalaallinut kisimi atuupput. Taamaalilluni immikkoortitsisoqarlunilu kalaallit danskinut sanilliullugit assigiinngisitsiffiupput. Naak taarsiissuteqartoqarnera aliasunnermut anniarnermullu iluarsiisinnaanngikkaluartoq danskit naalagaaffiat taarsiissuteqarnikkut ajunngitsunngortitseqqissinnaavoq, eqqartuussissuserisoq oqarpoq.
Mads Prammingip inatsisitigullu ataataqanngitsut 27-t danskit naalagaaffiannit ilungersunartumik tiguneqarnissartik neriuutigaat. Naalagaaffik oqaloqatigiinnissamik kissaateqanngippat eqqartuussivitsigoortitsinissamut piareersimapput.