Illersornissaqarfimmi Kalaallit Nunaata siunissaa: Inuusuttut sakkutuutut sulinermut qanittukkut ilinniarsinnaalissapput

Arktisk Kommando inuusuttunik maanimiunik ilinniagaqalersitsissalluni, Arktisk Basisuddannelse aappaagu upernaakkut aallartippat piareersimavoq. Massakkut siullerpaamik Kalaallit Nunaat Illersornissamut Ministereqarfiup ataani namminerisaminik ilinniagaqartitsisalissaaq.

Allattoq Gaaba Olsen, Ann-Sophie Greve Møller

oktobarip 22-at 2023 13:21

Nutserisoq Per Rosing

Angunnguaq Sethsen sakkutuutut atisalersorsimavoq Kangerlussuarmilu qaqqat siorarasaartut qooqqullu tungujuaartunik tasillit isigalugit.

Nunaqarfimmiut ungasinngitsukkut sungiutissavaat taassumatut ittut amerlanerit takusalissallugit.

- Sakkutuunngorniat ilinniartitsisuilu eqqarnermik sakkutuutullu pisinnaasassanik allanik sungiusartut takuneqartualissapput. Nuna taama ittoq imminut paarinissamut silamilu unnuinissamut sungiusarfigissallugu tulluaqaaq, Angunnguaq Sethsen, Arktisk Kommandomi pilersuinermi ikiorti oqarpoq.

Kangerlussuarmi Arktisk Basisuddannelse maajimi 2024-mi aallartissaaq, taannalu Kalallit Nunaanni Illersornissamut Ministereqarfiup ataani ilinniarnerit siullersaraat. Tassani kalaallit inuusuttut 18-iniit 25-nut ukiullit 20-t inissaqartinneqarput, tamalaarpassuarnik ilinniagaqassallutik ikiueqqarnermik, sakkutuut pisinnaasassanik, qatserinermik umiarsuarmiuunermillu imaqartunik.

Issittumi tunngaviusumik ilinniagaq suua?

Upalungaarsimaneq sakkutuutullu piginnaasaqarneq ukkataralugit ilinniarfik
Ilinniarfik Danmarkip illersornissamut ministereqarfianit 50 millionit koruuninik aningaasalersorneqarpoq.
Ilinniarfimmi ilinniarneq ukiup affaanik sivisussuseqarpoq. Ilinniartut ilinniarnermik ingerlanerata naggataani Danmarkimi Sakkutuuni Imarsiortuniissapput.
Ilinniartut Illersornissamut ministereqarfimmit akilerneqartunik akissarsisassapput, nerisassaqartinneqartassapput inissaqartinneqarlutillu.
Ilinniartutut akuerineqassagaanni silassorissutsimut misilitsissapput. Misilitsissut kalaallit oqaasiinut kulturinnullu tulluarsagaassaaq. Tamatuma kingorna qinnuteqartut ataasiakkaarlutik nalilersorneqassapput, peqqissutsimullu misissortissimasussaallutik.
Ilinniarfimmi naammassineq politiinngorniarfimmut Illersornissaqarfimmilu ilinnialernissamut isissutaasinnaavoq.

Tigusiffik: Issittumi Sakkutooqarfik

Allisiguk

Ilinniarnissamut ilisarititsinerit oktobari naalerpat nunatsinni aallartippata Illersornissaqarfik ilaassaaq ilinniarneq nutaaq takutinniarlugu. Illersornissaqarfimmi oversergenti Thomas Ginnerup, ilinniarnermut pisortaasoq, oqarpoq.

- Ilinniarneq sakkutuutut sammiviit tamakkerlutik ataatsimooruffigaat, taamalu sakkutuutut sammivinnut tamanut isissutaasinnaalluni, nunasiortutut, timmisartoqarfinniittutut aamma umiartortutut.

- Taakku saniatigut aamma politiinngorniarnermut aamma Kalaallit Nunaanni ikuallattoqartillugu suliassanut ilinniartitaanermut tigutinniarluni misilitsinnermut isissutaasinnaavoq, Thomas Ginnerup oqarpoq.

Ilinniarneq koruuninik 50 millioninik akeqartoq Danmarkimi Illersornissamut Ministereqarfimmit aningaasalerneqarpoq, tassaallunilu Issittumi Pisinnaasassat pillugit/ Arktiske Kapicitetspakke-mut atatillugu naalakkersuisunit aamma danskit naalakkersuisuinit maaji 2022-mi isumaqatigiissutigineqartoq.

Ikiueqqaarnissamut, upalungaarsimanermut aamma illersornissamut piareerput

Nunaqarfiup ilaani sakkutuut kipparissunik illulimmi, 1991 tikillugu amerikamiut sakkutooqarfigisimasaannut ilaasumi illu puiaasaaqqatut qorsuusoq nutarterneqaleruttorpoq. Arktisk Basisuddannelsep qaammatini arfinilinni sivisussaa tamakkerlugu ilinniartunut najugaqarfiussaaq.

Thomas Ginnerup inersuup isersimaartarfiusussap ilua tikkuarpaa oqarlunilu taanna pilersorneqassasoq PlayStationinik, pinnguaatinik spilinik aliikkusersuutinilu allanik, ilinniartunut angerlarsimaffippalaartitsilersussanik.

Danmarkimi illersornissamut ilinniarnerit ullumikkutut itsillugit kalaallinik inusuttunik pissarsiuminaatsitsipput.

Taamaattumik Danmarkimi aamma Kangerlussuarmi Arktisk Basisuddannelse sakkutuujusussaatitaanermi ilinniarnerit assigiinngissutaasa pingaarutigaat ilinniartunut qaqqanut immamulu isikkiveqarneq ilinniartunut ilisarnarluartoq. Tamatuma inuusuttut amerlanerit kajumilersissagai neriunarpoq, Thomas Ginnerup oqarpoq.

- Neriuutigaarput inuusuttunik takkuttoqarumaartoq immaqa pisinnaasanik pigineqariinngitsunik inuussutissarsiornermik, ilinniagaqarnermik sammisaqarnernik inuiaqatigiinnullu nassataqartussanik, oqarpoq.

Arktisk Kommandomit qanittunnguami illlu inissisimavoq, immaqalu ilinniartut ilaatigut tassani suliffissaqarsinnaassapput – soorlu Angunnguaq Sethsen.

Nuummeersuuvoq, kisianni 2019-imi sakkutuujusussaatitaanermi ilinniagaqarniarluni Danmarkimut nuppoq. Massakkut Kangerlussuarmi najugaqarpoq pilersuinermi ikiortitut ilinniarnissamut nutaamut piareersaaqataalluni. Ullut ingerlaneranni quersuarmi sakkutuut atortussaannik soorlu uniforminik aallaasinillu ilinniartunit atorneqartussanik immikkoortiterineq suliarineqartarpoq.

- Illersornissaqarfimmut qinnuteqarninnut peqqutigaara silamiikkusuttarlungalu timikkut suliaqarusuttarama. Ineeqqap iluani issiaannarlunga atuagarsorneq uannoortuunngilaq, oqarpoq.

Sakkutooqarneq imaluuniit naamik – tassa apeqqut

Danskit naalakkersuisa siullermik 2021-mi iliniarnermut missingiummik saqqumiimmata taamani nunanut allanut naalakkersuisumit Pele Brobergimit Naleqqameersumit annertuumik isornartorsiorneqarpoq

- Sakkutooqarnikkut tunngaviusumik ilinniarneruvoq, taamalu tunngaviusumik sakkukillisaanermik periaatsitsinnut akerliulluni, Pele Broberg 2021-mi juunimi oqarpoq.

Kingornatigut naalakkersuisut ilinniarnermik ukkatarineqartoq allanngortippaat illersornissamiit upalungaarsimanermut. Taamatullu allannguisoqarneratigut nunanut allanut naalakkersuisup Vivian Motzfeldtip (Siumut) Arktisk Kapicitetpakke pillugu isumaqatigiissut 2022-mi atsiorpaa, ilinniarnerlu tassunga atavoq.

Ilinniarneq massakkut ilusilerneqarmigut imarisaa Danmarkimi sakkutuujusussaanermut eqqaanarpoq. Kisianni ilinniarnerup kalaallit sakkutuujusussaanerannik taaneqarsinnaaneranik apeqqummut Thomas Ginnerup akivoq:

- Naamik. Inuit ilinniarnerannut pingaarnertut Danmarkimut sakkussanik pilersitsineq ukkatarineqanngilaq.

- Ukkatarineqartoq tassaavoq inuusuttut maani atorneqarsinnaasunik pisinnaatitaalersissallugit. Suliassallu nukittorsarneqarnissamik pisariaqartitsinerpaasut tassaapput upalungaarsimanermut tunngasut. Tamannalu Illersornissaqarfiup Kalaallit Nunaanni suliaannut ilaavoq, oqarpoq.

Tamannalu aallartinneqartarpoq inuusuttut sakkutuut uniformiannik atisinerisigut qaqqanullu siorartalinnut pillutik.