IA inuiaqatigiinnut neriorsuuterpassuaqarpoq - aningaasalernissaali ersarinngilaq

Inuit Ataqatigiit Inatsisartunut qineqqusaarutissaminnik ullumi saqqummiipput.

Erngertumillu oqaatigalugu: Inuit Ataqatigiit amerlasuunik anguniagaqarusuppoq – IA-lli siulittaasuata Múte B. Egedep siulittaasullu tulliata Aqqaluaq B. Egedep aningaasat suminngaanniit pissarsiarineqarnissaat oqaatigisinnaavallaanngilaat.

Oqaatsilli kusanangaartut atorneqarput – partiip pingaarnertut anguniagaa tassaavoq ”Allannguinermik pilersitsisa”.

Tamatuma ataani partiip ukkatariniakkatut samminiagai tallimaapput: Tassa innuttaasut inuunermi atugaat, aningaasaqarneq inuussutissarsiuteqarnerlu, aalisarneq, avatangiisit, ilinniartitaaneq piorsarsimassuserlu.

Allannguinissamut siunnersuuterpassuupput, aningaasalli sumit pissarsiarinissaanut Múte B. Egede ima akivoq:

- Pisortat aningaasartuutaannik naliliinikkut siunnersuutigut aningaasalerusuppagut. Tamanna pingaarnerpaap tulleraa.

- Pingaarnerpaaq tassaavoq inuussutissarsiutinit pioreersunit suli isertaqarnerunissaq aamma inuussutissarsiutinik nutaanik ineriartortitsinissaq. Aningaasat nutaat aningaasartuutiginissaanut matussutissaqareersoq taanna oqarpoq, erseqqinnerutissinnaanaguli.

Taassuma partii aningaasat qanoq annertutigissaneri naatsorsimanngikkai oqaatigaa naligiissaarinermilu sinneqartoornermik amigartoornermilluunniit inerneqassanersoq oqaatigiuminaassoraa.

- Anguniagassaapput. Anguniakkanik siunnersuuteqarnissaq politikkikkut pisussaaffiuvoq. Maaniippoq. Tamannalu sulissutigissavarput, siulittaasoq oqarpoq.

Atugarissaarnissamut aningaasaliiniartoq

Partii inunnut ”aningaasaliissuteqarusuppoq”. Assersuutigalugu 2030-mi ulluunerani paaqqinniffinni perorsaasutut ilinniarsimasut ikinnerpaamik 50 procentiulissapput. Ullumikkut qanoq amerlatigisut ilinniarsimasuunersut partiip iserfiginngilaa.

Isumassuinermik suliaqartut 2030-mi marloriaataannik amerlanerulissapput.

- Isumaqarpugut nunatut imminut napatinnissamik eqqarsaateqartutut nunatsinni meerartagut pillugit siunissamut aningaasaliisariaqartugut. Meeqqagut imminut napatissinnaanngortilluarutsigit nunarput iluaqutsissavarput, Múte B. Egede oqarpoq.

Pigissaartut pigissaanngitsullu akornanni assigiinngissuseq annertuallaartoq partii isumaqarpoq. Taamaammat atugarissaarnissamut aningaasanik atuisoqarnerussaaq.

Tassunga aningaasat nunanit allanit sinnersortinik atuinikinnerulernikkut ilaatigut pissarsiarineqassapput. Namminersorlutik Oqartussat allaffissornikkut aningaasartuutai aamma qaffasippallaartut, Inuit Ataqatigiit naliliipput.

- Nunanit allanit siunnersortinut aningaasat millionilikkaat atorneqartarput. Aningaasat taakku nunatsinni atorsinnaavagut, Aqqaluaq B. Egede oqarpoq.

Aamma akileraartarnikkut aaqqissuusseqqittoqassaaq.

- Sulisartut, akunnattunik isertitallit anaanat ataatallu kisimiittut ulluinnarni inuussutissaqarnerulernissaat siunertaralugu aaqqissuusseqqinnermi iluaquserneqarnissaat qitiussaaq, Aqqaluaq B. Egede oqarpoq.

Aatsitassarsiorneq nunatta nammineq aallartissinnaasaa

Nunalerinermik inuussutissarsiuteqarneq aamma pitsanngorsarneqassaaq, pingaartumik nunatta kujataani.

- Aningaasat inuussutissanik eqqussuinermut atortakkagut nunatsinni nammineq pilersuilernissamut sangutinneqassapput. Taakku tassaasinnaapput puulukit, kukkukuut manniillu. Tamanna nunatta kujataani misilittagarineqarpoq, Aqqaluaq B. Egede oqarpoq.

Aatsitassarsiornermut susassaqarfimmut atatillugu Inuit Ataqatigiit Kuannersuarni allanilu uranimik piiaanissamut ilaqartunut akerliupput.

Taamaammat aatsitassarsiornissamik suliniutit uranimik piiaanermik ilaqanngitsut aamma pinngortitamut, avatangiisinut peqqissutsimullu kingunerluuteqarnavianngitsut ineriartortinneqassapput.

Aqqaluaq B. Egedep oqarnera naapertorlugu nunarput nunani allamiut aatsitassarsiorfiinut taarsiullugu nammineerluni aatsitassarsiorfinnik sanaartorsinnaallunilu nunatsinni aatsitassanik piiaasinnaavoq.

- Naqqaniik aallartikkutsigit pitsaasumik naammassineqarnissaata tungaanut piginnaaneqalerfigisinnaaleripput tamakkua. Assersuutigalugu rubiinisiorfik massakkut pioriarmat, rubiinisiorfiit kalaallit nammineq pilersissinnaareerpaat silinera tunineqarnissaallu naammassiivillugu. Kisianni rubiinisiorneq nunatta ingerlatinngilaa, Aqqaluaq B. Egede oqarpoq.

Aalisarfiit nutaat

Aalisarnermi maannakkut corona pissutigalugu pissutsinik aalisakkallu akiisa appariartorneranit eqqugaaqqareersumi aamma aningaasassarsisoqassaaq.

Tamannali nunatsinni aalisarnerup ineriartortinneqarnissaanut aporfiussanngitsoq, partii isumaqarpoq. Aalisarnermi pisassiissutit aalisartunut nunatsinni najugaqartunut ”tunngaviusumik” kisimi tunniunneqartassapput. Tassa nunani allamiut suliffeqarfiutaannut nunatta imartaani aalisarniartunut pisassiissutissiisoqartassanngilaq.

Aamma kangerlunni assigiinngitsuni nutaanik aalisarfissanik nassaarniarnikkut misileraatimik aalisartoqassaaq.

Qaleralinnut akitsuutit coronap ilungersuatitsinerata nalaani ikiuutitut atorunnaarsinneqassasut partii isumaqarpoq.

Aalisartunik nutaanik inuussutissarsiuteqarnermut ilannguttoqarsinnaanissaa aamma periarfissaassaaq. Assersuutigalugu nunatta avannaani qalerannilialernissaq ullumikkut ajornakusoorpoq, Grønlandsbankenimmi aalisartunut nutaanut atortitsisinnaanermut periarfissaq ilaatigut matunikuuaa.

Avatangiisinut tunngatillugu partii erngup nukinganik nukissiuutit nukissiuutillu ataavartut allat ineriartortinneqarnissaanut ukiunut qulinut pilersaarusiorusuppoq. Tamanna uuliamik kinertumik atuinermut annikillisaataassaaq aamma nunarput Naalaagaaffiit Peqatigiit Partimi isumaqatigiissutaannut matumani CO2-mik aniatitsinikinnerulernissamik ilaqartumut ilanngutissaaq.

Ilinniartitaanermullu atatillugu partiip meeqqat atuarfianni atuartut amerlanerpaamik inimi ataatsimi 18-iusarnissaat kissaatigaa.