Nunatta sermersua orpippassuaqarfiusimasoq
Ukiut qulikkuutaat arlallit nunatta sermersua ammut qillerlugu misissorneqartareersorlu, nunarsuup qanoq allanngoriartorsimaneranik maanna paasisaqartoqarpoq.
Nunatta sermersuata naqqarpiaani sermeq pisoqaanerpaaq isertukkanik suli iluamik paasineqnngitsunik ulikkaartoq ilisimatuut maanna ulapputigaat.
Assersuutigalugu takuneqarsinnaasimavoq, tasamani sermersuup naqqani qangarsuaq orpippassuaqarsimagaluartoq, taannaavorlu sermersuarmik maanna qallerneqarsimasoq. Qanorpiarliuna isikkullik aammalu qangarpiaq tamanna pisimasuusimava? Apeqqutillu taakkuupput ilisimatuut maanna paasiniagassaat.
AAMMA ATUARUK Sermersuarmi qillerisut naqqannilerput
Suliami aqutsisuusoq ilisimatooq Dorthe Dahl-Jensen taama oqaluttuarpoq, taakkumi Universiteti Niels Bohr Instituttet Københavnimiittoq aammalu Canadami University of Manitoba suleqatigalugit tamatuminnga suliaqartuupput.
- Sermip naqqarpiaa tikillugu qillerparput, tasamanilu ujaqqat, sioqqallu anguvagut. Taakkulu misissorluaqqissaaratsigit orpigakuminernik mikisuaraarannguanik akulinnik nassaarpugut, tassaappullu taakku orpippassuaqarsimaneranik oqaluttuartut, Dorthe Dahl-Jensen KNR-imut oqarpoq.
Sermersuarmi 1955-imili misissuilluni qillerisoqartarpoq. Ilaatigullu nunarsuarmi silaannaaq qanoq allanngoriartortigisimanersoq ukiut ingerlaneranni ilisimatusarluni misissuinerni erserpoq. Sermersuamerngit qillerinermi qallorsimasat ilaat ukiunik 130.000-nik pisoqaassuseqartut misissuinerit takutippaat.
Assi: NEEM ice core drilling project, www.neem.ku.dk, Antje Fitzner.
Ukiut 1 millionit matuma siornatigut orpippassuaqarfiusimasoq
Paasiniaaqqissaarnerit imaannaanngitsut iluaqutsiullugit ilisimatuut maanna isumasiartuaarpaat nunarsuarmi qeqertat annersaat qangarpiaq orpippassuaqarfiusimasinnaanersoq.
Ilaatigut soorlu silaannarmi puilasartut sikumut qerrugussimasut atorlugit misissueqqissaarinerit suliarineqarput. Misissueqqissaarinerillu siulliit naapertorlugit, nunatta sermersua ukiut en millionit matuma siornatigut serminissimasoq paasineqarpoq. Tassalu imaappoq ukiut millionit matuma siornatigut, nunarput sermeqarsimanngikkaluarpoq orpippassuaqarsimagaluarlunilu.
Ilisimatuut aamma paasivaat sermersuup taamanersuaq orpippassuaqarfiusimanera maannakkut nunatta kujasissortaata aammalu Sverigep avannaata Canadamilu sumiiffinni issittoqarfiusut naggorinnerinut eqqaanassuseqartumik naasarsimasoq.
- Sermersuup naqqata orpippassuaqarfiusimanera orpinnik graninik aammalu orpikkanik orpinnillu avaalaqissanik peqarsimasoq paasivarput, taamanersuaq piffissap ilaani avannaaniit kujammut Kalaallit Nunaat orpippassuaqarfiusimavoq, tamannalu tupinnarluinnartumik nuannerluinnarpoq, Dorthe Dahl-Jensen oqarpoq.