Paasisaqarneq: Pituffimmut tunngatillugu aaqqissuussinerit USA-p akueriumanngisai

Nunatta Danmarkillu Pituffimmi kiffartuussinissamik isumaqatigiissutit pillugit siunissami aaqqissuussinissamut siunnersuutaat USA-p marloriarluni akueriumasimanngilai.
februaarip 23-at 2018 06:15
Nutserisoq Simon Uldum -

Pituffimmi kiffartuussinissamik isumaqatigiissutip suliariumannittussarsiuuteqqinnissaanut maleruagassat allanngortinniarnissaat Kunngeqarfiup Danmarkip USA-mi maannamut iluatsissinnaasimanngilaa.
Tamanna allakkani isertuussani, danskit nunanut allanut tunngasunut ministereqarfiata Folketingip Kalaallit Nunaannut tunngasunut ataatsimiititaliaanut nassiussaani, KNR-illu imarisaanik ilisimasaqarfigisaani atuarneqarsinnaavoq.

Paasissutissat KNR-ip pissarsiarisimasai naapertorlugit, Pituffimmi kiffartuussinissamik isumaqatigiissutip siunissami suliariumannittussarsiuunneqarnissaanut aaqqissuussinerit nutaat assigiinngitsut marluk 2016-imi decembarip qaammataani ukioq mannalu januaarip qaammataani akueriumasimanngilai.

AAMMA ATUARUK Ministereqarfik USA-mut isumaqatigiinniarnerni paamaarussisimaneraraat

Siunnersuutit "suligasuartitassanik suleqatigiissitat" marluusut, Martin Lidegaardip nunanut allanut tunngasunut ministeriunerata nalaani Nunatta Danmarkillu 2015-imi upernaakkut pilersitaasa sulinerisa maannamut kinguneraat.

Suleqatigiissitat suliariumannittussarsiuusseqqinnissamut piumasaqaatinik nutaanik ilusilersueqataasussaapput, Greenland Contractorsillu kiffartuussinissamik isumaqatigiissummik 2014-imi annaasaqarnerata kingorna Nunatta aningaasatigut iluanaaruteqarnissaa qulakkeertussaallugu.

Siunnersuut: Namminersorlutik Oqartussat piginneqataassapput

Siunnersuutini marluusuni Nunatta karsiata aningaasatigut iluanaaruteqarnissaata qulakkeernissaa anguniagaasimavoq.

Aaqqissuussinermi siullermi, Amerikami oqartussanut 2015-imi apriilip qaammataani saqqummiunneqartumi, Namminersorlutik Oqartussat ingerlatseqatigiiffimmik kiffartuussinissamik isumaqatigiissuteqarfigineqartumik 34 procentinik piginneqataanissaat piumasaqaatigineqarpoq.

AAMMA ATUARUK GC ukiuni 46-ni Pituffimmi sulereerluni qimappaa

66 procentillu sinneruttut Nunatsinni Danmarkimiluunniit ingerlatseqatigiiffimmit pigineqassasut siunnersuutigineqarpoq. Piginneqatigiiffimmilli piginnittup piginnittulluunniit sinnerisa piginneqatigiiffiup aningaasaqarnerata "nammannissaa" namminneq aalajangigassarissavaat - assersuutigalugu aningaasaliissuteqarnikkut.

Taamatut aaqqissuussisoqarneratigut Namminersorlutik Oqartussat aningaaliisussaajunnaarsinneqassapput, tamannalu Namminersorlutik Oqartussat kajumissaarinerisigut USA-mut saqqummiunneqartoq, danskit nunanut allanut tunngasunut ministereqarfiata allakkani ilisimatitsissutigaa.

Aaqqissuussinerli taanna USA-p decembarimi 2016-imi akueriumanngilaa, taarsiullugulu isumaqatigiissutigineqarpoq Kunngeqarfik siunnersuummik nutartikkamik saqqummiusseqqissasoq.

Namminersorlutik Oqartussat aningaasatigut annaasaqaratarsinnaassasoq

Ukiullu affaata missaa qaangiummat, 2017-imi juulip qaammataani, Nunatta Danmarkillu isumaqatigiissummi atugassarititaasut allanngortinnissaannik USA siunnersuuteqarfigeqqippaat.

Nunanut allanut naalakkersuisoq Suka K. Frederiksen (S) piffissap taamaalinerani oqaatigaa USA-p Pituffik pillugu oqaloqatiginera "angusaqarfiunngitsoq".

Ingerlatseqatigiiffiup kiffartuussinissamik isumaqatigiissummik tunineqarsinnaasup Nunatsinni Danmarkimiluunniit angerlarsimaffeqarnissaanik piumasaqaataasup saniatigut, Siunnersuut nutaaq taanna "niuernermut atasumik aaqqissuussinermik" taasamik imaqarpoq.

Piumasaqaatigineqartorlu tassaavoq ingerlatseqatigiiffiup isumaqatigiissuteqarfigineqartup pisussaaffigissagaa Namminersorlutik Oqartussat suleqatigalugit ingerlatseqatigiiffimmik nutaamik pilersitsinissaq, taassumalu 33 procentia Namminersorlutik Oqartussanit pigineqassasoq.

AAMMA ATUARUK Dialogen om Pituffik er ufrugtbar

Taamatut aaqqissuussisoqarneratigut Namminersorlutik Oqartussat sinneqartooruteqartoqassappat taakku pingasorarterutaanik iluanaaruteqassaaq - amigartooruteqartoqassappalli aamma taamatut annaasaqassalluni.

Siunnersuummullu siullermut naleqqiullugu procentimik ataatsimik nikingassutaasoq pissutigalugu, Namminersorlutik Oqartussat "nipaatsumik piginneqataassapput" ingerlatseqatigiiffimmilu aalajangiinernut akornusiisinnaassanatik, taamaaliornissamut 2/3-imik amerlanerussuteqarnissaq pisariaqassammat.

Siunnersuulli taanna USA-mit ukioq manna januaarip pingajuani aamma akuerineqanngilaq.

Taarsiullugulu Kunngeqarfiup USA-llu kiffartuussinissamik isumaqatigiissummut tunngatillugu nutaamik aaqqissuussinissaq pillugu oqaloqatigiinnerit ingerlateqqikkaat, danskit nunanut allanut tunngasunut ministereqarfiata ilisimatitsissutigaa.

AAMMA ATUARUK Pituffik pillugu suli oqaloqatigiittoqarpoq

Danskit nunanut allanut tunngasunut ministereqarfiat KNR-imut ima paasissutissiivoq:

- Kunngeqarfiup Danmarkip isumaqatigiinniarnerni pingaarnertut anguniagaa tassaavoq Kalaallit Nunaats sapinngisamik annertunerpaamik iluanaaruteqarnissaa. 

USA-lli itigartitsisimanera ministereqarfiup oqaaseqarfigerusunngilaa. Aamma Exelis Servicesimut maanna isumaqatigiissutaasoq sivikillineqassanersoq oqaaseqarfigerusunngilaa. Suleqatigiissitat 2015-imi pilersinneqarmata tamanna ilimasaarutigineqaraluarpoq.

Pituffik pillugu suliaq uani paasisaqarfiginerusinnaavat:

AAMMA ATUARUK Pituffimmi kiffartuussinissamik isumaqatigiissutip annaaneqarnera