ASSIT Siriusip alapernaarsuisui siullerpaamik Qaanaamiillutillu Siorapalummiittut
Qimussit marluk marsip qaammataata aallartinnerani qaammatini marlunni angalanissartik aallarnerpaat. Siriusillu alapernaarsuisuisa 1950-imi pilersinneqarnerannit Qaanaaq aamma Siorapaluk siullerpaamik tikinneqarput.
Mads Wørmer alapernaarsuisut angalasut sisamaasut ilagaat. Nunarsuatsinni avinngarusimanerpaat ilaanni kilometerinik 1350-inik angalanini ima oqaluttuaraa.
- Pearylandimit Pituffimmi sakkutooqarfiup tungaanut - pingaartumillu Washingtonlandip eqqaani - nunap ilaata ilisimasaqarfiginerulernissaa paasiniassallugu angalavugut. Aammali Siorapalummiunut Qaanaarmiunullu attaveqarnitta nukittorsarnissaa siunertaavoq, alapernaarsuisoq oqaluttuarpoq.
Mads Wørmer Siriusimilu angalatini allat pingasut, alapernaarsuisut oqaluttuarisaaneranni Hall Landip kitaanut siullerpaamik angalasuupput. Sikup ingerlaartarnerata siulittuutigiuminaannera pissutigalugu nunap ilaa tamanna siornatigut angallavigissallugu navianarpallaarsimavoq.
Teknikkili nutaaq atorlugu qimusserfissaminni sikup ingerlaarnera pillugu paasissutissanik ingerlaavartumik pissarsisinnaanngorsimapput.
Oqarasuaat qaammataasakkoortoq atorlugu internettimut Wi-Fi-kkut attaveqarsinnaapput, taamaalillutillu siku pillugu assinik silamillu ilimasaarutinik angalanerminni pissarsisinnaallutik.
- Siku ingerlaartuartuuvoq sillimaniarnissarpullu pingaarnerpaajulluni. Taamaammat aamma sikup ingerlaarnerata, aammalu soorunami silamik ilimasaarutit malinnaaviginissaat pingaaruteqarpoq, taamaalilluta sila qanoq issanersoq ilisimajuaannarniassagatsigu.
Najukkami ilisimasallit
Angalanerulli qaammatinik marlunnik sivisussuseqartup iluatsilluartumik naammassineqarnissaanut najukkami piniartut pissutaaqataapput, Mads Wørmer taama oqaluttuarpoq.
- Siorapaluk qanilliartortillugu piniartut attaveqarfigaagut. Taakku soorunami nunap ilaa ilisimasaqarfigisupilussuuaat, taamaattumillu aamma sukkut qimussimik angalagaanni pitsaanerunersoq ilisimalluarlugu.
Angalanerup immikkoortuani kingullermi, Qaanaap Pituffimmilu sakkutooqarfiup tungaanut, aamma nunap ilaani navianartortalimmi najukkami ilisimasalinnit ikiorneqarput.
- Iluatsitsivugut piniartut marluk Siorapalummit Qaanaap tungaanut ingiaqatigigatsigit. Kangerluit sikusimapput, taamaattumillu kangerluit ingerlavigaagut sineriatsigullu sikup sinaava atuarlugu Qaanaamut ingerlaarluta. Piniartunik nunap ilaanik immikkut ilisimasalinnik ingiaqateqarnissarput uatsinnut pingaartupilussuuvoq, taamaalillutami sukkut ingerlagaanni isumannaannerpaanersoq paasissagatsigu.
Naapinneq ilinniarfiulluartoq
Piniartunillu naapeqateqarnissaq angalanerup siunertaasa aamma ilagaat. Qimusseriaaserisaammi Siriusip alapernaarsuisuisa ilinniarfigilluarsinnaavaat, alapernaarsuisut ittuat oqarpoq.
- Qimmivut suaarlugit talerpimmut saamimmullu sangoqqusarpagut. Aamma iperaataqarpugut, taakkulu aamma atortarpagut, piniartunulli naleqqiulluta atorpiarneq-ajorpagut. Taakku inuunertik tamaat qimussertuarsimapput, taamaattumillu qimussillaqqinnerullutillu qimmitik aqullaqqinneruaat. Aamma qimmitik naalakkiutinik amerlanerusunik ilinniartittarpaat, piniarnerminni atortakkaminnik.
- Pingaartumik qimmip qimuttup aqunnissaanut iperaatap atornissaa ilikkagaqarfigaarput. Piniartut qamutini issiaannarlutik iperaataq atorlugu saamimmut talerpimmulluunniit ingerlanissartik aquttarpaat. Aamma qimmimik saavani pisuttarput sukkassusaat aqukkumallugu, aqqutigiuminaatsunilu nerukitsunilu ingerlaassagaanni qamutit aamma taamaalillugit aqukkuminarnerusarput.
Siriusilli alapernaarsuisa qimussertui marluusut ilisimasanik periaatsinillu nutaanik pissarsiinnanngillat. Aamma Siorapalummiunit Qaanaarmiunillu tikilluaqqusaalluarnertik eqqaamajuassavaat.
- Tikikkuminaqaat inussiarneqalutillu. Taakkumi najugaqarfiisalu takunissaannik soqutiginnitupilussuuvugut, taakkulu aamma oqaloqatiginissarput, sunik atortoqarnersugut, qimmillu qanoq atornerigut takussallugu soqutigisupilussuuaat. Assut nuannerpoq pissanganarlunilu, Mads Wørmer taama naggasiivoq.
Siriusip alapernaarsuisuisa qimussertui Pituffimmi sakkutooqarfimmut apriilip 27-ani tikipput. Tassanngaanniillu timmisartumik nunamut allanngutsaaliukkamut ingerlanneqarput tassanilu alapernaarsuinertik nalinginnaasoq nangeqqippaat.
Illersornissamut qullersaqarfiup angalaneq pillugu videoliaa allaaserisap qulaani isiginnaarsinnaavat. Taanna Morten Hilmerimit suliarineqarpoq.
