"Suliffeqarneq imminut akilersinnaanngilaq"

Paasiuminaatsumik suleriaaseqarnerup nassatarivaa, inuit pisariaqartitsinngikkaluartut allaat ikiorsiissutinik tunineqartarsiamanerat, Akileraartarnermut Atugarissaarnermullu ataatsimiititaliaq innersuussummini taama isummerpoq.
marsip 10-at 2011 11:34

Pisortanit ikiorseeriaatsinik aaqqissuussineq ingerlalluartunngilaq. Maannakkut aaqqissuussineq atuuttoq eqqarsaatigalugu, inuit pisariaqartitsinngikkaluartut allaat aningaasanik ikiorsiissutinik tunineqartarput.

Taama toqqaannartigisumik oqariartuuteqarput Akileraartarnermut Atugarissaarnermullu ataatsimiititaliap innersuussumminni nanguillutillu allapput, tamanna aqukkuminaattuusoq inuiaqatigiinnullu akisoqaluni.

- Isumaginninnikkut malittarisassat innuttaasunit paasiuminaatsinneqarput, kommunillu assigiinngitsut tamarmik immikkut aaqqiissutinik suleriaaseqarlutik. Pisariaqartitsivissortut tapiissutinik tamatigut tunineqarneq ajorput, ataatsimiititaliarsuaq allappoq.

Paasiuminaatsumik suleriaaseqarnerup nassatarivaa, inuit pisariaqartitsinngikkaluartut allaat ikiorsiissutinik tunineqartarsiamanerannik.

Assersuutigalugu 2009-mi pisortanit ikiorsiissutitut tunniunneqarput ilaqutariinnut imminnut napatittuunissaminnut naammattunik isertitallit. Soorlu kisermaat 110.000 koruunit sinnerlugit isertitallit aamma aappariit 200.000 koruunit sinnerlugit isertitallit 20 procentii ikiorserneqarsimallutik.

Maannakkut aaqqissuussaanerup ajornakusoorneranut pissutaaqataavoq, inuit amerlagaatsiartut nikerartumik ukiumut isertitaqartarnerat aammalu ukiup ingerlanerani aningaasaqarnissaq eqqarsaatigalugu inuit ataasiakkaat pilersaarusiortarsimannginnerat, ataatsimiititaliaq allappoq.

Taamaattumik taakku siunnersuutigaat, pisortat ikiorsiissutaat marlunnut avinneqassasut tassalu; pilersuisuugaanni pisortanit ikorserneqartarneq kiisalu ataasiaannartumik ikiorsiissutinik pisalernissaq siunersuutigineqarlutik. Taakkulu ikorsiinerit akileraarusigaanissaat aamma taarsersorneqartalernissaat siunnersuutaapput. Tamanna ima paasineqarsinnaalluni, ikiorsiissutinik tunineqareernerpit kingorna isertitatit amerlisimappata taarsersuisussanngortinneqassallutit.

Taamaattoq taakku qummut killeqartinneqassapput, tassalu SIK-mut isumaqatigiissutit naapertorlugit akissarsiat ikinnerpaaffiisa 80 procentiinut killeqassallutik. Ataatsimiititaliaq taamatut siunnersuuteqarnerminni patsisigaat oqaramik, ullumikkut suliffeqarneq imminut akilersinnaanngitsoq, tamassumalu allanngortinneqarnissaa pisariaqarluinnarnerarlugu.

Siusinaartumi sulisinnaajunnarnersiuteqartarneq aamma sukateriffigineqassasoq siunnersuutaavoq.

Inuit sulisinnaajunnaartut sulisartuunermut uterteqqinniarneri sulissutigineqarneq ajorpoq. Siusinaartumik sulisinnaajunnaarnersiutinik pisalissagaanni maleruaqqusat erseqqarinngitsut ataatsimiititaliaq allappoq. Taamaattumik taakku siunnersuutigaat, siusinaartumik sulisinnaajunnaarnersiallit 50-it ataallugit ukiullit akuttunngitsumik qanoq issusaat misissorneqartassasoq.

Kalaallit Nunaata Naatsorsueqqissaartarfiata kisitsisaataat qimerlooraanni, tassani takuneqarsinnaavoq, 2009-mi siusinaarlutik sulisinnaajunnaarnersiaqalersimasut 3.871-usut. Taakkunannga 1.569-it 50-it ataallugit ukioqarput.

2005-miit 2009-mut ikiorsiissutit tunniunneqarsimasut tamaaasa ataatsimut isigissagaanni, piffissap taassuma iluani ikiorsiissutit 143 million koruuninik amerleriarsimapput, procentinngorlugu amerleriaat 23 procentip missaaniilluni.