Professori: Danmarkimit Savalimmiunillu nunatsinnut noorlaat allatuulli qinersisinnaatitaasariaqarput
Savalimmiuniit Danmarkimiillu danskisut innuttaassusillit nunatsinni aatsaat ukiuni marlunni aalajangersimasumik najugaqareeraangamik Inatsisartunut qinersisinnaatitaasalissapput.
Siumup tamanna siunnersuutigaa.
Tamannalu tunngaviusumik inatsit naapertorlugu ajunngilaq, Aarhus Universitetimi professori Jørgen Albæk Jensen oqarpoq. Taanna tunngaviusumik inatsimmik nunallu aaqqisuussaanerannut inatsisinik immikkut ilisimasaliuvoq. Tunngavisumimmi inatsit Folketingimut qinersinermut taamaallaat tunngasumik allaqqasoqarpoq - Inatsisartunut Lagtingimulluunniit qinersinermut tunngasunik allaqqasoqanngilaq.
- Kalaallit Nunaannimi Inatsisartut namminersornermut inatsit naapertorlugu qinersinermut nammineq inatsisiliorsinnaapput, taanna oqarpoq.
AAMMA ATUARUK Siunnersuut: Nunatsinneeqqilernerpit aqaguani qinersisinnaalissaatit
Taassuma Siumup siunnersuutaa, inuit nunat EU-mi ilaasortaasut, Norgep, Islandip naalaagaaffeqatigiilluunniit avataanniit Danmarkimut nuuttut tassani aatsaat ukiuni pingasuni aalajangersimasumik najugaqareeraangamik kommuninut nunallu immikkoortortaannni siunnersuisoqatigiinnut qinersisinnaatitaalertarnerannut, naleqqiuppaa.
- Tamanna Danmarkimut naammaginartumik atassuteqalersimasutut nunamilu tassani politikkikkut inuiaqatigiinnilu pissutsinik naammaginartumik ilisimasaqalersimasutut nalilerneqarnissamut piffissaliussaavoq.
Maleruagassaq oqartussaaqataanermut naapertuutinngitsoq
Inatsisilli allaapput oqartussaaqataanerlu allaalluni.
Taamaammat siunnersuummi suna siunertarpiaanersoq aamma apeqqutaasoq, Jørgen Albæk Jensen isumaqarpoq.
Naalakkersuisut qinersinermut inatsit allanngortinneqangaatsiassasoq siunnersuutigaat.
Siumup tamatumunnga atatillugu siunnersuutigaa, Savalimmiuniit Danmarkimiillu danskisut innuttaassusillit nunatsinnut nuussimasut Inatsisartunut qinersisinnaatitaanerannut maleruagassat allanngortinneqassasut.
Kinaluunniit Inatsisartunut qinersisinnaatitaajumalluni maleruagassat uku tamaasa naapertussavai:
- danskisut innuttaassuseqassaaq
- 18-ileereersimassaaq
- Inatsisartunut qinersinissaq sioqqullugu nunatsinni sivikinnerpaamik qaammatini arfnilinni aalajangersimasumik najugaqarsimasuussaaq
Nunatsinnili aalajangersimasumik najugaqanngitsut inatsisartunut qinersinermi qinersisinnaatitaassaappput, nunatsinniit nuunnginnerminni nunatsinni inuit allattorsimaffianni sivikinnerpaamik ukiuni marlunni nalunaaqqasimagunik - aamma:
- ilinniarnerminnut atatillugu nunatta avataaniikkunik
- peqqissutsimik patsiseqartumik nunatta avataanikkunik
- Nunatsinni qinikkatut Danmarkimi Folketingimi suligunik
- nunatsinni Namminersorlutik Oqartussat sinniisuattut nunami allami najugaqarunik
Tusarfik: Sullissivik.gl
- Inuit iluarinngisanik isumaqartut qinersisinnaatitaajunnaarsinneqarnissaat matumani pineqarpat isuma immaqa naapertuuppallaanngilaq, taana oqarpoq.
Aarhus Universitetimi professori Jørgen Elklit tamatumunnga tapersiivoq. Taassuma tamat oqartussaaqataanerat qinersisarnerlu ukiuni 40-ni ilisimatusarfigisimavai.
Taassuma Savalimmiuniit Danmarkimiillu nunatsinnut noorlaat qinersinissamut ukiuni marlunni utaqqisitaasalernissaat oqartussaaqataanermut naapertuussorinngilaa. Ingammik inuit taakku utaqqinerminni sulillutillu akileraartarnerat eqqarsaatigalugit.
- Inuit taakku Kalaallit Nunaanni inatsisinik maleruagassanillu naapertuisussaapput, taamaammat Naalakkersuisut aaqqisuugaanerannut oqartussaaqataanissaat pissusissamisuuinnarpoq, taanna oqarpoq.
- Siunnersuut tamat oqartussaaqataanerat naapertorlugu isumassarsiatsialaanngitsutut taasariaqarpoq.
Nunatsinneersut Danmarkimi qinersisinnaasut
Danskit nunatsinnut sivikitsumik suliartorlutik nuunnerminniit qaammatit arfinillit kingorna Inatsisartunut qinersisinnaanerminni nunatta siunissaanut sunniuteqaqataasorujussuusarnerat, Siumumit isumakuluutigineqarpoq.
Kisianni Danmarkimiit Savalimmiuniillu nunatsinnut nuussimasut ikinnerussuteqaqisut, Jørgen Elkilt erseqqissaavoq - soorluttaaq nunatsinniit Danmarkimut nuussimasut aamma ikinnerussuteqartut.
- Kalaallillumi maanga (Danmark, aaqq.) nuussimasut aamma ikinnerussuteqarput, taakkulu Danmarkimi inatsisit maleruagassallu inuiaqatigiinnit Folketingi aqqutigalugu aalajangersakkanik aamma naapertuisussaapput. Taamaammat Danmarkimut nuullutik aalajangersimasumik najuqalernerminniit qinersisinnaatitaasarnerat pissusissamisuuinnarpoq.
Qinersinermut inatsisip allanngortinnissaanik siunnersuut Inatsisartut inatsisinut ataatsimiititaliaanni suliarineqaleruttorpoq.
